Page Text
________________
શાશ્વત સૌરભ ભાગ-૨
૪૮૩
શાળાની ઓફિસમાં જઈ પોતાના બધાય ફોટા ભેગા કર્યા મળેલ શેરડીના નવ સાંઠામાંથી દયા લાવી તુકારામે આઠ અને પોતે જ નદીમાં પધરાવી આવ્યા. બધાયને બોલાવી કહી તો ગરીબોને જ આપી દીધા અને ફક્ત એક જ બચેલ સાંઠો દીધું કે ગામના પૈસાથી ઊભી શાળામાં મારા જેવા ગરીબોનું પત્નીના હાથમાં આપ્યો. તેથી ઉશ્કેરાયેલી ઘરધણીએ પતિના બહુમાન ન શોભે. સારા કામમાં સહકાર તે જ બહુમાન છે, બરડામાં જ સાંઠો ફટકારી દીધો. સાંઠો ભાંગી ગયો. અર્ધાગિની તેનો જશ ભગવાનને આપવો, માનવને નહીં. તેવી વાતો સાંભળી એ અડધોઅડધ ભાગ કરી આપવા બદલ સંત તુકારામ શ્રોતાઓની આંખોમાં પણ આંસુ છલકાઈ ગયાં.
તેણીનો ઉપકાર માનતા રહ્યા અને પ્રસંગને ખૂબ હળવાશથી લઈ ગરીબોની સેવા માટે ઊભું કરેલું આઠ કરોડનું ટ્રસ્ટ
શાંતિ સ્થાપના કરી. તેમની પ્રેરણાથી લાચારો માટે ખૂબ સક્રિય બની ગયું હતું ત્યારે એક વાર શિવાજીએ જ્યારે તુકારામની નિખાલસતા અને ગરીબીની ભીંસમાં આવી ગયેલી ગાડગેજીની જ દીકરી જ્યારે નિઋહિતા જાણી તેના ઘરમાં જ્યારે ઘરેણાંનો દાબડો ભેટ રૂપે ટ્રસ્ટમાંથી મદદ મેળવવા આવી, ત્યારે સગાવાદના કલંકથી મોકલ્યો ત્યારે તેવા પરિગ્રહના પાપથી ગભરાઈ તુકારામ ઘરેથી બચવા ગાડગે નિષ્ક્રિય બની રહ્યા અને તે જ દીકરીને મૃત્યુ જ ભાગી ગયા અને ભજનિયાં ગાઈ–ગાઈ હૈયા-વરાળ ઠાલવવા તરતમાં જ ભરખી ગયું ત્યારે જરાય શરમાયા વગર ગાડગે લાગેલ. મહારાજે તેણીના અગ્નિદાહ માટે પણ જરૂરતના ચાલીસ
(૪૦) પરાર્થપ્રેમી ભગવતસિંહ પચાસ રૂપિયા લોકો પાસેથી લઈ સંસ્કારવિધિ કરી લીધી પણ લોકોનો વિશ્વાસભંગ ન થાય તેથી ટ્રસ્ટની રકમ ન વાપરી. આજે
અંગ્રેજોના પણ તેમની નિઃસ્પૃહિતા ગવાય છે.
શાસનકાળ
દરમ્યાન (૩૯) સંત તુકારામ
ચારેય તરફ શિવાજીના સમયકાળમાં થઈ ગયેલા બીજા સંત તુકારામ મોંઘવારી કૂદકે ખૂબ પવિત્ર આચારવિચારસંપન્ન હતા. તુકારામની પત્ની ને ભૂસકે વધી તુંડમિજાજી હતી. ઘરમાં ગરીબી પણ હતી તેથી પણ પત્નીનો રહી હતી, કંકાસ સતાવતો હતો. તે વચ્ચે સમતા રાખી જીવનાર રોજ ત્યારે ગોંડલના ઝગડો કરી નાખનાર પત્નીને કારણે જ ભક્તિમાર્ગ તરફ વળી રાજા જઈ ભગવાનનાં ભજનિયાં ગાતો થઈ ગયેલો અને ગામ ભગવતસિંહે આખાયમાં વિઠોબાના પરમભક્ત તરીકેની તેની છાપ પડી ગઈ સંપૂર્ણ રાજ્ય
ગોંડલ પ્રદેશની શિવાજીએ દયા લાવી તુકારામને મદદ કરવા તેની
સમૃદ્ધિ તો ગેરહાજરીમાં પિત્તળનાં સુંદર વાસણો તેની ઝૂંપડીમાં મોકલી
વધારી જ આપ્યાં. તુકારામની પત્ની તો ખુશખુશ થઈ ગઈ. હરખઘેલી
દીધી, પણ તેણીએ નવાં વાસણની લાલચમાં માટીનાં બધાંય વાસણો
સાથે રૂપિયે મણ બાજરો તથા પાંચ આને શેર ઘી વેચાતાં પ્રજામાં ગરીબોમાં વહેંચી નાખ્યાં. સાંજે તુકારામ ઘેર આવ્યા ત્યારે ખબર
ગરીબી-લાચારી જોવા ન મળતી હતી. મહાત્મા ગાંધી પણ પડી. તરત પત્નીને કહી દીધું કે “આવા હક્ક વગરનાં વાસણોમાં
ગોંડલ નરેશના પરિચય પછી ગોંડલ રાજ્યમાં પ્રગટેલી કેમ જમાય?” અડધું ભોજન લીધું ન લીધું, તરત મન ન
સોંઘારતથી આશ્ચર્ય પામ્યા હતા. માનવાથી ઊભા થઈ બધાંય પિત્તળનાં વાસણો પણ ગરીબોને એકવાર એક ગરીબ ડોસી જેની ઉંમર એંશીની હતી ભેટ આપી દઈ પત્નીને સંભળાવી દીધું કે “જો તું માટીનાં તેણીને લાકડાનો ભારો ઉપડાવનાર કોઈ મળતું ન હતું તેથી વાસણો આપી શકે તો હું પિત્તળનાં વાસણો ગરીબોને કેમ ન ચિંતાતુર આમતેમ નજર ફેરવી રહી હતી. તે સમયે પોતે રાજા આપી શકું?”
છતાંય પ્રજાવત્સલ હોવાથી સહાયતા કરવા પહોંચી ગયા.
હતી.
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005127 |
| Book Title | Dhanyadhara Shashwat Saurabh Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nandlal B Devluk |
| Publisher | Arihant Prakashan |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 970 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 45 MB |