________________
૬૩.
અને અવારનવાર પોતાના બંગલા–સામ્રાજ્ય, એ / ૧૧, જૂના પાદરા રોડ, વડોદરા ખાતે આવતા પ્રાગજીભાઈ પટેલ વૃદ્ધો તો શું પણ યુવાનોનેય પ્રેરણાદાયી છે!
કચ્છના સમાજસેવિકા અને સંશોધક
ડૉ. ઝોહરા ડી. ઢોલિયા
કચ્છના લોકસાહિત્ય સંશોધક ને મહિલા સામાજિક કાર્યકર ડૉ. ઝોહરા ડી. ઢોલિયાનો જન્મ ભૂજ (કચ્છ) માં ૨૬૧-૧૯૪૮ના રોજ થયો હતો. એમ.એ., એમ.એડ્. અને પીએચ.ડી.ની પદવી પણ તેમણે પ્રાપ્ત કરી છે. પ્રાથમિક શાળામાં શિક્ષિકા તરીકે સેવા આપ્યા બાદ સમાજસેવામાં વધુ ધ્યાન આપવામાં ઉદ્દેશથી તેમણે શિક્ષિકાના વ્યવસાયમાંથી સ્વેચ્છાપૂર્વક નિવૃત્તિ સ્વીકારી લીધી છે.
૧૯૭૭ થી ૧૯૮૪ સુધી યુવક મહોત્સવમાં હસ્તકલા અને સર્જનાત્મક કારીગરીમાં તાલુકા-જિલ્લા-પ્રદેશ તથા રાજ્યકક્ષા સુધી વિજેતા બનેલા ઝોહરાબહેનને વેસ્ટમાંથી બેસ્ટ'–નકામી વસ્તુઓમાંથી ઉપયોગી વસ્તુઓ બનાવવાનો, ભરતકામ, વાચન-લેખનનો શોખ છે. આકાશવાણીના કાર્યક્રમ સલાહકાર તરીકે પણ રહ્યા હતા. શિબિરસંચાલન, કુટુંબ કલ્યાણ, આરોગ્ય શિબિરોમાં ભાગ લેનારા ઝોહરાબહેનને ૧૯૯૦ માં એસ.એન.ડી.ટી. યુનિ.-મુંબઈ તરફથી ડૉ. પ્રેમિલા ઠાકરશી એવોર્ડુ હિંદી વિષય માટે મળ્યો. ૧૯૯૨ માં માન. રાષ્ટ્રપતિજી ડૉ. શંકર દયાળ શર્માના શુભ હસ્તે શ્રેષ્ઠ શિક્ષકનો એવોર્ડ મળ્યો, ૧૯૯૪ માં રાજીવ ગાંધી ફાઉન્ડેશન એવોર્ડ મળ્યો. ૧૯૯૬ માં ‘કચ્છશક્તિ’ તરફથી કારાણી ગૌરવ એવોર્ડ (મુંબઈમાં) પ્રાપ્ત કર્યો. સને ૨૦૦૧ના ધરતીકંપ વખતે મહિલાઓ-કારીગરોના પુનરૂત્થાન માટે પણ કામ કર્યું છે. પિતાજી દાઉદભાઈની છત્રછાયા વહેલી ગુમાવી દેનાર
Jain Education International
પથપ્રદર્શક ઝોહરાબહેને માતાની હૂંફ, ભાઈઓની લાગણી અને સ્વ. શ્રી દુલેરાય કારાણી જેવા લોકસાહિત્ય ધુરંધરની પ્રેરણા-કૃપાપાત્રતા પામીને રાજસ્થાની ઔર કચ્છી લોકગીતોકા તુલનાત્મક અધ્યયન' વિષય પર હિંદી માધ્યમમાં પી.એચ.ડી.નો મહાનિબંધ લખ્યો. જે માટે ડૉ. પ્રેમિલા ઠાકરશી એવોર્ડ મળ્યો. ‘કારાયલ કચ્છી લોકગીત’ અંગે તેમનું સચિત્ર સંપાદન-પ્રકાશન કચ્છી લોકસાહિત્યમાં નોંધપાત્ર છે. સમાજ સેવા ક્ષેત્રે તેમની આવતી કાલ ઉજળી છે.
લિમ્કા બુક ઓફ રેકોર્ડ્ઝમાં સિદ્ધિ નોધાવનાર
ગજાનન વાળંદ (વડોદરા)
વડોદરાના ૨૬ વર્ષના યુવાન ગજાનન સી. વાળંદ નવનવ જેટલા વાજિંત્રો મોં અને ગળાના ઉપયોગથી વગાડી શકે છે. આ સિદ્ધિની નોંધ લિમ્કા બુક ઑફ રેકોર્ડ્ઝ-વર્ષ ૨૦૦૪ માં કલા વિભાગમાં ‘સોલો ઓરકેસ્ટ્રા' તરીકે લેવાઈ છે, આ રીતે તેઓ (૧) ઢોલ (૨) તબલા (૩) ખંજરી (૪) ગિટાર (૫) ઓક્ટોપેડ (૬) ડફલી (૭) કોંગો (૮) બોંગો (૯) ઘૂંઘરું બજાવી શકે છે. ફક્ત ચાર જ ચોપડી ભણીને ખાનગી નોકરીએ લાગી ગયેલા ગજાનનભાઈએ આ કળાનો પ્રારંભ આજથી વીસ વર્ષ પહેલાં–૧૯૮૫થી કર્યો. મહંમદ રફી સાહેબના પૂં તો હમને લાખ હસી દેખે હૈં, તુમસા નહીં દેખા' ગીતમાં ઘોડાના પગરવ– ડાબલાની નકલ કર્યા પછી વિવિધ વાજિંત્રોનો અવાજ મોં વડે સાધ્ય કર્યો.
ગજાનનભાઈ વાળંદની જોડે એક ગાયક અને એક ઓર્ગન પ્લેયર હોય છે. ગાયકના ગાયન સાથે ગજાનનભાઈ ઉપરોક્ત વાજિંત્રો મોં વડે વગાડે છે. આકાશવાણી પર પણ તેમણે કાર્યક્રમો આપેલા છે તેમ જ વડોદરાની વિખ્યાત એમ.એસ.યુનિ.ની મ્યુઝિક કોલેજે તેમને ૧૦ મિનિટમાં જ પ્રમાણપત્ર આપેલું!
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org