Page Text
________________
પ્રતિભાઓ
૬૨૩ તેજસ્વી વિદ્યાર્થી તરીકે ઝળકી ઊઠ્યા હતા. એમણે ગણિત વિષય માણસ બ્રિટીશ સલ્તનતને ભારત દેશમાંથી જડમૂળમાંથી ઉખેડી સાથે એમ.એ.ની પરીક્ષા પાસ કરી હતી. તેમનો સંસ્કૃત ભાષા નાખવાના પ્રબળ પુરૂષાર્થના કારણે અંગ્રેજ સત્તાધીશોએ ઊપર સારો કાબુ હતો. તેમણે સંસ્કૃતમાં “ઉબોધન” માસિકમાં “પાટીદાર કોમના સૌથી ભયાનક પુરૂષ” તરીકે ઓળખાવ્યા હતા વીરરસભર્યા સ્વદેશાભિમાનને લગતાં સ્વદેશ સ્તોત્રમ્, તે શ્રી નરસિંહભાઈ ઈશ્વરભાઈ કડવા પાટીદાર સમાજ સુધારક કાલીસ્તોત્રમ્ જેવા સુંદર કાવ્યો લખી વિદ્વાનોમાં પ્રીતિ સંપાદન હતા. શ્રી નરસિંહભાઈ પટેલે લખેલી “વનસ્પતિની દવાઓ” કરી હતી. આ ઉપરાંત મહારાણા હમ્મીરસિંહજી નાટક પણ લખ્યું નામનું પુસ્તક અચાનક કોઈ દેશી અધિકારીએ પોતાના રોગ હતું. “કડવા વિજય” અને “પટેલ બંધુ” માસિકમાં તેમના લેખો મટાડવા ખરીદું. વાંચ્યું તો એનું દિમાગ ચકરાવે ચડી ગયું. એમાં અને કાવ્યો પણ છપાતા હતા. તેઓ ગુજરાતના સંસ્કાર સ્વામી કોઈ રોગની દવાની માહિતીના બદલે ભારતમાંથી અંગ્રેજ સત્તાને શ્રી સહજાનંદજીના સંપ્રદાયમાં જોડાયા હતા. અને સાહિત્ય પણ પાયામાંથી હચમચાવી નાખવા માટે ક્રાંતિકારી પ્રજાને બોમ્બ લખ્યું હતું. તેઓ કડવા અને લેઉઆ પાટીદાસેની એકતા માટે બનાવવાની તાલીમ અંગે માહિતી હતી. આવા પાંચ પુસ્તકો તેમજ સમાજ સુધારણાના ઘણાં સંમેલનોમાં અને પરિષદોમાં ‘યદુકુળનો ઇતિહાસ', “આરાધના”, “કસરત” અને “કાયદાનો માનભર્યું અધ્યક્ષસ્થાન શોભાવ્યું હતું.
સંગ્રહ” જેવા જુદા જુદા પણ મેટર એક જ પ્રકારનું છાપીને પ્રગટ ઉત્તરપ્રદેશના બારાબંકી (અવધ) ખાતે આઠમી કર્મિ કરેલાં. આ પુસ્તકો તો બ્રિટીશરો માટે કરંડિયાના કાળાનાગ જેવા ક્ષત્રિય સભાનું અધિવેશન તા. ૨૪, ૨૫ અને ૨૬મી ડિસે. સાબિત થયા. અંગ્રેજ સરકારે તેથી મહેસાણાનો તેમનો પ્રેસ અને ૧૯૧૨માં પ્રોફેસર શ્રી સ્વામીનારાયણના અધ્યક્ષસ્થાને મળ્યું તમામ પુસ્તકો જપ્ત કરીને નરસિંહભાઈની ધરપકડ કરીને હતું. તેમના પ્રેરક ઉદ્બોધનનો સંક્ષેપ સાર આ મુજબ હતો. વડોદરાની કોર્ટમાં કેસ ચાલી જતાં તેમને બે માસની સખ્ત મજૂરી કડવા પાટીદાર જ્ઞાતિમાં એક એવી હાનિકારક લગ્નરૂઢિ
સાથેની જેલ સજા ફટકારી. આ ઘટના ઇ. સ. ૧૯૧૨માં બની પ્રચલિત છે કે, લોકોને તે સાંભળીને આશ્ચર્ય થશે કે અમે કડવા
હતી. ઉપરાંત વડોદરા રાજ્યમાંથી પાંચ વરસ માટે તેમને હદપાર પાટીદાર જ્ઞાતિમાં દર દસ વર્ષે જેટલાં છોકરા અને છોકરીઓ કરાયા. આમ આ પાટીદાર ભાયડો અંગ્રેજો માટે ખતરારૂપ હયાત હોય તે સઘળાને એક જ દિવસે પરણાવી દઈએ છીએ.
સાબિત થયો. નરસિંહભાઈએ સમાજસુધારાના ઉદ્દેશથી દસ વરસના અંતરે ઊંઝામાં ઊમિયા માતાજીના મંદિરમાંથી એક
પાટીદાર” માસિક સને ૧૯૨૩માં પ્રસિદ્ધ કર્યું. પ્રથમ અંકના લગ્ન જાહેર થાય છે. કડવા પાટીદારો માને છે કે માતાજી
શબ્દો હતા–આપણે પાટીદારોના સાંકડા કુંડમાં નથી ભરાઈ સ્વમુખે જ બોલી લગ્નતિથિ જાહેર કરે છે. પણ હવે આ રહેવું. નાતજાતના ને ધર્મપંથના સંકુચિત વાડા તોડીને આપણે માન્યતામાં ભણેલા વર્ગને શ્રદ્ધા રહી નથી. આ લગ્નતિથિ જાહેર વિશાળ સાગરને મળવું છે.” નરસિંહભાઈ પટેલનું ધ્યેય હતુંથતાં સઘળ કડવા પાટીદારો, પોતાનાં બાળકો ગમે તો તે છ “જીર્ણ ખરી પડો”, “નવીનને સ્થાન આપો”, “જ્ઞાતિના ગઢમાં વર્ષની કે છ મહિનાનાં જ હોય તો પણ પરણાવી દેતા હતા. આ ગાબડાં", ક્યારેક કોઈ રૂઢિચુસ્તોની પ્રસંગોપાત ટીકાના તીર વડે જંગલી પદ્ધતિ કે જે દુનિયાના કોઈ પણ ભાગમાં પ્રચલિત નહિ વીંધી નાખતા તેથી સમાજ અને તેના કુટુંબની ખફગીનો ભોગ પણ જ હોય એમ ધારું છું. તે રૂઢિએ સમાજમાં હજારો અનિષ્ટો બનતા. તેઓ કહેતા કે મારે યુવકોની બુદ્ધિ હચમચાવી મૂકવી છે. નીપજાવ્યાં છે. આ કારણે લેઉઆ પાટીદારો કડવા સમાજથી જુદા પાટીદાર સમાજના અટંકી વીરપુરૂષનું ૧૯૪પની ૨૬ ઓકટો.ના પડી ગયા. તેથી કેળવણીમાં કડવા પાટીદારો ઘણા જ પછાત છે. મૃત્યુ થયું. જ્યારે લેઉઆ પાટીદારો કેળવણી ક્ષેત્રે ઘણી પ્રગતિ સાધી શક્યા
ભાદા પટેલ-કંડોરણા છે. દૃષ્ટાંત તરીકે લેઉઆ સમાજમાં હાલ ૧૦૫ ગ્રેજ્યુએટ છે. ત્યારે કડવા પાટીદારોમાં ફક્ત પાંચ કે છ જ ગ્રેજ્યુએટ થયા છે.
સૌરાષ્ટ્રના પાટીદારોમાં ઇતિહાસ સર્જક વીરપુરૂષો થઈ આ સાંસ્કારિક અનિષ્ટો કુરિવાજોને મૂળમાંથી ઉખેડી નાખવા
ગયા. એમાં એક નામ કંડોરણાના ભાદા પટેલનું છે. તેમને સૌએ કમર કસવી જોઈએ.
જામજસાજીએ પરિવાર સહિત જામકંડોરણામાં વસાવ્યા. બાર
સાંતીની જમીન આપી. પટેલ પરાક્રમી પુરૂષ હતા. એ વખતે નર અને સિંહ-નરસિંહ પટેલ ગામડાઓમાં ધાડો બહુ પડતી આથી ભાદા પટેલે પ્રજાના રક્ષણ ગુજરાતના પાણીદાર પાટીદાર સમાજનો નરવીર એક માટે રાયડી ગામમાં કોઠો બંધાવ્યો. પટેલના નામથી
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005123 |
| Book Title | Pathdarshak Pratibhao |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nandlal B Devluk |
| Publisher | Arihant Prakashan |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 834 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 41 MB |