________________
૬૦૬
પથપ્રદર્શક વડોદરાના ડૉ. ઠાકોરભાઈ પટેલ અને ભારતીય ક્રિકેટના બ્રિજેશ લુધિયાણા, જાલંધર (પંજાબ), દિલ્હી, આગ્રા, કાનપુર, પટેલ....(વડોદરા રાજ્યના પ્રથમ પ્રજાકીય પ્રધાનમંડળમાં પ્રધાન અલ્હાબાદ, વારાણસી (ઉત્તરપ્રદેશ), પટણા (બિહાર), ઝરિયા, બનેલા મગનભાઈ પટેલ ભાદરણના લેઉવા પાટીદાર હતા. તેમનાં રાંચી (ઝારખંડ), ખડગપુર, કોલકત્તા (બંગાળ), કટક પ્રોત્સાહન અને સહાયથી તેમના ભાણા ડૉ. ઠાકોરભાઈ પટેલ (ઓરિસ્સા), હૈદ્રાબાદ (આંધ્ર), ચેન્નાઈ (તામિલનાડુ), કોચ્ચી, વડોદરા અને ગુજરાતના રાજકારણમાં આગળ આવેલા.—લે.) કોઝીકોડ (કેરલ), બેંગ્લોર, ધારવાડ, મૈસુર (કર્ણાટક) જેવા પલાણના ડૉ. સી. એસ. પટેલ ઑલ ઇન્ડિયા મેડિકલ કાઉન્સિલના શહેરોમાં પટેલો જ્યાં ત્યાં જોવા મળે છે. પાંચ વર્ષ પ્રમુખ હતા....મોતીભાઈ અમીન વસોના (લેઉવા પટેલ) વિદેશોમાં-ખાસ કરીને આફ્રિકા, બ્રિટન, અમેરિકા, હતા...ઈશ્વર પેટલીકર પેટલી ગામના લેઉવા છે; પણ અન્ય બે
કેનેડા, ફિજી વગેરે દેશોમાં–પણ પટેલો સર્વત્ર પ્રસરેલા છે. સ્વામી પટેલ લેખકો-સ્વ. પીતાંબર પટેલ અને પન્નાલાલ પટેલ અનુક્રમે
સચ્ચિદાનંદજી, ગુણવંત શાહ, ચન્દ્રકાન્ત બક્ષી, જ્હોન ડોફજેવા કડવા અને આંજણા પાટીદાર છે. (જાણીતા લેખકો ભોળાભાઈ
લેખકોએ તેમનાં પુસ્તકો અને લેખોમાં તે વિશે વિગતે ઉલ્લેખ કર્યો પટેલ અને રઘુવીર ચૌધરી અનુક્રમે ઉત્તર ગુજરાતના લેઉવા અને છે. ગુણવંત શાહ, તેમના પુસ્તક “આપણે પ્રવાસી પારાવારનાં આંજણા પાટીદાર છે. પ્રસિદ્ધ વિવેચકો-જશવંત શેખડીવાળા અને
| (બી. એ. પુનર્મુદ્રણ-૧૯૯૯)માં, લખે છે : “લંડનની ટેલિફોન બાબુ દાવલપુરા ચરોતરના લેઉવા પટેલો છે. મુંબઈ શહેરમાં
ડિરેકટરીમાં પટેલોની યાદી સારાં એવાં પાના રોકે છે. ઇગ્લેંડની બેસુમાર પટેલો પ્રખ્યાત ડોક્ટરો છે. ક્રિકેટના જસુ પટેલ,
સ્મિથ એન્ડ બૂર્સ કંપનીનો વેપાર આખા દેશમાં ફેલાયો છે. એક ચિત્રકલાના જેરામ પટેલ, રંગલા-રંગલીના જયંતિ પટેલ જે
- છાપાનું મથાળું હતું–‘સ્મિથ એન્ડ બૂટ્સ બરાબર પટેલો.” (પૃ. લેઉવા કે કડવા કરતાં મીઠા પાટીદાર હોવાનો સંભવ વધારે છે!
૨૬૫) બ્રસેલ્સ (બેલ્જિયમ)માં ગુણવંત શાહ (પટેલ)નો સાળો પણ પટેલો મશહૂર થયા છે પૈસા કમાવા માટે...” (પૃ. ૪૧,
અરવિન્દ્ર પટેલ તેની “પાકિસ્તાની પત્ની શહીદ ઉર્ફે સ્મિતા સાથે ૪૨) “નરીમાન પોઈન્ટની પાળ પરથી' (પ્ર. આ. ૧૯૯૩)
રહે છે. (પૃ. ૨૧૫) “અમેરિકા (ટેમ્પી)માં સ્થિર થયેલા પુસ્તકમાં તેના લેખક મૂળચંદ વર્માએ લખ્યું છે કે “ગુજરાતી
બારડોલીના પટેલ વલ્લભભાઈ બારડોલી તરફના એક હિન્દુમાં સર્વપ્રથમ નડિયાદના શામળદાસ ડોસાભાઈ દેસાઈ
પટેલનો દીકરો અમેરિકામાં રહીને એક સ્પેનિશ છોકરીને પરણી (લેઉવા પાટીદાર) ૧૮૩૨ ના જાન્યુઆરીની ૧૫ મી તારીખે ગયો.” (પૃ. ૩૪૪) “વાકુંકૂવર (કેનેડા)થી ક્વિલોના....ત્યાં બે મુંબઈથી ફ્રેન્ચ જહાજમાં ઇંગ્લેન્ડ ગયા હતા અને ઇ. સ. ૧૮૩૪
દિવસ એક પટેલ મિત્રને ત્યાં રહીને પછી મોટર માર્ગે કેલિગિરિ ના જૂન મહિનામાં પાછા ફર્યા હતા.” (પૃ. ૧૮૬)
જવાનું બન્યું... મને ક્વિલોના લેવા આવેલા મિત્રનું નામ મનુ પટેલ કોમમાં બે રાજા પણ થયા છે! –એક પાટડી (જિ. પટેલ....ચાર ચોપડી ભણેલો, બારડોલી પાસેના ગામનો, આ સુરેન્દ્રનગર) ના દરબાર; બીજા ઢસા (જિ. ભાવનગર) ના પટેલ કેલિગિરિમાં રિઅલ એસ્ટેટના ધંધામાં લાખો ડોલર કમાયો. દરબાર, પાટડીના દરબાર કડવા પટેલ; ઢસાના દરબાર લેઉવા સંતાનોની સંમતિથી બીજી પત્ની કરી અને બંનેને જાળવી....બીજી પટેલ-મૂળ વસોના. ઢસાના દરબાર ગોપાલદાસે સ્વાતંત્ર્યલડતમાં યુવાન પત્ની...ઉંમરમાં અડધી...... ત્રણે જણાં સુખી છે....કંઈ સક્રિય ભાગ લીધેલો, જેને પરિણામે એમણે રાજ્ય ગુમાવેલું. કેટલાય પટેલોને એણે મોટેલ્સના ધંધામાં ઠેકાણે પાડ્યા.... ગુજરાતના પાટીદારોમાં સરદાર પટેલ પછી બીજું સૌથી વધુ ટેક્સાસ (અમેરિકા)ના એરપોર્ટ પાસે એણે મોટી જમીન ખરીદી આદરણીય નામ છે દરબાર ગોપાલદાસનું.
રાખી છે. સુરતી ગાળ બોલે તે પણ ગજબની મસ્તીથી બોલે!” પટેલો દેશભરમાં સર્વત્ર ફેલાયેલા છે. તેઓ તમામ
(પૃ. ૨૭૮) “પેસિફિક મહાસાગરને કાંઠે સાનફૂાન્સિસ્કોથી રાજ્યોનાં પાટનગરોમાં વ્યાપાર, વ્યવસાય, નોકરી અર્થે મોટી
અઢીસો માઈલ છેટે યુરેકા નામની નગરીમાં બારડોલી તાલુકાના સંખ્યામાં વસ્યા છે. અન્ય નાનાં નગરો અને કસ્બાઓમાં પણ
પ્રેમજીભાઈ પટેલની મોટેલ આવેલી છે... આ મિત્ર અમેરિકાનું વ્યાપાર અને વ્યવસાય અર્થે તેમણે વસવાટ કર્યો છે. મુંબઈ, પૂણે,
અને ગુજરાતનું શ્રેષ્ઠતમ સાહિત્ય વાંચે છે. એમના ઘરમાં ઔરંગાબાદ, નાસિક, કલ્યાણ, જલગાંવ, મલકાપુર, ધૂળિયા, દુનિયાનાં સુંદર પુસ્તકોનો સંગ્રહ જોવા મળે છે.” (પૃ. ૩૬૬) નાગપુર (મહારાષ્ટ્ર), ઇંદોર, જબલપુર, ગોંદિયા (મધ્યપ્રદેશ), જાણીતા નવલકથાકાર અને પત્રકાર ભગવતીકુમાર શર્મા, માઉન્ટ આબુ, ડુંગરપુર, ઉદેપુર, જયપુર, કોટા (રાજસ્થાન), “અમેરિકા આવજે’ પુસ્તક (પ્ર. આ. ૧૯૯૭) માં, પટેલો વિશે ફરિદાબાદ, ભવાની, અંબાલા (હરિયાણા), અમૃતસર, નોંધે છે “હોટેલ-મૉટેલની શંખલાઓ અસ્તિત્વમાં આવી છે......
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org