Page Text
________________
૪૯૬
પથપ્રદર્શક કૃષ્ણકુમારસિંહજી અંધ વિદ્યાલયમાં અભ્યાસનો પ્રારંભ પાથરી ગુજરાતી ભાવકોને મુગ્ધ કર્યા છે. ઉપરાંત ગુજરાતમાં બિંદીયાએ કર્યો. તેનામાં સંગીતના જ્ઞાનની જ્યોતિ પ્રગટી. અમદાવાદ, ભરૂચ, ભાવનગર, નવસારી, વલસાડ, ખંભાત, સંગીતની પ્રારંભિક, પ્રવેશિકા પરીક્ષામાં ઉજ્વળ સફળતા ગાંધીનગર, જામનગર, વડોદરા વગેરે સ્થળોએ સંગીતના લાઈવ મેળવી. પછી તો સુગમ, ભજન, લોકગીત વગેરે સ્પર્ધામાં કાર્યક્રમો સફળતાપૂર્વક યોજ્યા છે. તેઓ સંગીત કાર્યક્રમોના સારા થોકબંધ ઇનામો મેળવ્યાં. ભાવનગરથી સંગીતની જ્યોતિ ધીરે આયોજક છે. સમગ્ર ગુજરાતમાં અને ગુજરાત બહાર તેમણે ધીરે સૌરાષ્ટ્ર અને ગુજરાતમાં પ્રસરી. ગઝલ ગાયન, લગ્નગીત, રાસ-ગરબાના અને યુવક મહોત્સવના કાર્યક્રમો યોજ્યા છે. લોકડાયરા, ફિલ્મી સંગીતના અઢળક કાર્યક્રમમાં બિંદીયાએ તેઓ યુ.કે, બેંગકોક, મસ્કત અને યુ.એ.ઇ.માં અનેકવાર કંઠનાં કામણ પાથરી સૌનાં દિલ જીતી લીધાં. સંગીત ક્ષેત્રના કાર્યક્રમો આપી ચૂક્યા છે. વિકાસમાં બિંદીયા તેના પિતા કિશોરભાઈ, માતા ભારતીબેન,
શ્રી સુમન મંગેશકર (શાસ્ત્રીય નૃત્ય) ભાઈ ઋષિકેશ, ગુરૂઓ શ્રીમતી પિયુબેન સરખેલ અને શ્રી ભદ્રાયુભાઈ ધોળકિયાનું આદરથી સ્મરણ કરે છે. બિંદીયા
કલાગુરૂ શ્રી સુમન મંગેશકરનો જન્મ તા. ૭-૩સમાજશાસ્ત્ર વિષય સાથે (૨૦૦૨) બી.એ. થઈ છે અને માસ્ટર ૧૯૩૪માં મહારાષ્ટ્રના નંદુરબાર જિલ્લાનાં નંદુરબાર શહેરમાં ઇન ફોર્મિંગ આર્ટસની (૨૦૦૪) પદવીઓ મેળવી છે. તેમણે ગરીબ કુટુંબમાં થયો હતો. તેમણે ૧૯૫૬માં રાજકોટ આવીને અનેક કેસેટોમાં સ્વર આપ્યો છે. રાજકોટમાં દસેક વર્ષમાં તો સૌરાષ્ટ્ર સંગીત નાટક અકાદમીમાં કથ્થક નૃત્ય શીખવવાનું શરું તેણે દૂરદર્શન, આકાશવાણી પરથી અનેક સાંસ્કૃતિક અને કર્યું. કથ્થક નૃત્યના જયપુર ઘરાનાના કનૈયાલાલજી જીવડા સાંગીતિક કાર્યક્રમમાં સ્વર આપી પોતાનો હાંસલો બુલંદ કર્યો પાસેથી તાલીમ મેળવીને નૃત્ય વિશારદની ઉપાધિ મેળવી તેમજ છે. અને તે આકાશવાણી રાજકોટની સુગમ સંગીતની (માન્ય) શ્રી મંગેશકરે શ્રી સુંદરપ્રસાદજી, શ્રી કુંદનલાલજી, શ્રી સુંદરલાલ એક માત્ર પ્રજ્ઞાચક્ષુ કલાકાર છે.
ગાંગાણી વગેરે પાસેથી કથ્થક નૃત્યની વિશિષ્ટ તાલીમ પ્રાપ્ત કરી.
કથ્થક નૃત્યમાં વિશારદ મેળવ્યા બાદ કથ્થકમાં અલંકારની પદવી શ્રી ભદ્રાયુ ધોળકિયા
તેમજ ગાયન (સંગીત) વિશારદ, તબલામાં પણ શ્રી મંગેશકર (સુગમ ગાયક અને સંગીતકાર)
વિશારદની પદવી પ્રાપ્ત કરી. રાજકોટમાં ગ્રેજ્યુએટ (બી.એ.)ની સાંસ્કૃતિક, સાહિત્યિક અને સંગીતના ક્ષેત્રે સુખ્યાત શ્રા ડીગ્રી મેળવી. ભદ્રાયુ ધોળકીયાનો જન્મ તા. ૧૭-૧૨-૧૯૫૨માં થયો. તેઓ
શ્રી મંગેશકરે ૧૯૬૯માં રાજકોટ ખાતે ભારતીય નૃત્ય સંગીત-નૃત્ય નાટક અકાદમી ગાંધીનગર, ભાવનગર
સંગીત મહાવિદ્યાલની સ્થાપના કરી, જેને ગુજરાત સરકારે યુનિવર્સિટીમાં ફાઈન આર્ટસ કમિટીમાં તેમજ ખ્યાતનામ
માન્યતા આપેલ છે. તેઓ આ સંસ્થાના મેનેજીંગ ટ્રસ્ટી અને “પાયલ”, “સપ્તકલા”, “અમે શિવરંજની” અને “હેમુ
ડાયરેકટર છે. શ્રી મંગેશકરે હજારો વિદ્યાર્થીઓને કથ્થક નૃત્યની ગઢવી” “સ્મૃતિ” સંસ્થામાં સભ્ય અને ટ્રસ્ટી તરીકે કાર્યરત છે.
તાલીમ આપીને અનેક શિષ્યોને તૈયાર કર્યા છે. તેમજ તેમના તેમણે ગુજરાતી સાહિત્યનાં અનેક પ્રમુખ અખબારોમાં અને
શિષ્યો આજે દેશ-વિદેશમાં નૃત્યોના વર્ગો ચલાવીને ગુરૂનું નામ સામયિકોમાં પોતાની સર્જન પ્રતિભાનો પરિચય આપ્યો છે. તેમણે
રોશન કરી રહ્યા છે. સંશોધનપત્રો તૈયાર કર્યા છે. સૌરાષ્ટ્ર, ગુજરાત, ભારત તેમજ પરદેશમાં સંગીતના અનેક વર્કશોપ યોજ્યા છે. તેઓ
સુમન મંગેશકરે અનેક સંસ્થાઓમાં કથ્થક નૃત્યના આકાશવાણી, રાજકોટના માન્ય ગાયક તેમજ સંગીતકાર છે.
કાર્યક્રમો રજૂ કરેલા છે. નેપાલમાં સંગીત નાટક અકાદમી દૂરદર્શનની સંગીત શ્રેણી “તાકધીનાધીન''માં તેઓ સંગીત
યોજિત કાર્યક્રમમાં (૧૯૬૬-૬૭) યશોદાના લાલ, અષ્ટપદી, નિર્દેશક હતા.
સમીપદી, દશાવતાર, હુમરીભાવ, અષ્ટનાયિકા, કૃષ્ણલીલાના
પ્રકારો, દ્રોપદી ચીરહરણ, ભજન, પદ, હોરી એવા અનેક આજ સુધીમાં તેમની અસંખ્ય ઓડિયો કેસેટમાં
નૃત્યના પ્રયોગો રજૂ કરીને ભારે પ્રશંસા મેળવી હતી. કવિઓની કાવ્ય રચનાઓ, ગીતો, બાળગીતો, સ્તુતિ, ભજનો ખૂબ જ ખ્યાતનામ બન્યા છે. તેમણે અનેક ગુજરાતી ફિલ્મોમાં, .
શ્રી મંગેશકરે પ્રારંભિકથી અલંકાર સુધીના કથ્થક નૃત્ય નાટકમાં, બેલેટ્સ અને ટી.વી. શ્રેણીમાં પોતાના અવાજનો જાદ વિષેનું “પાયલ” નામનું પુસ્તક લખેલ છે. પુસ્તક કલા જગતમાં
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005123 |
| Book Title | Pathdarshak Pratibhao |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nandlal B Devluk |
| Publisher | Arihant Prakashan |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 834 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 41 MB |