________________
પ્રતિભાઓ
૩પ૧
સત્સંગી કલાસાધક અને કર્મશ્રેષ્ઠ કલાશિક્ષક
પ્રકાશન કર્યું છે.
સફળ કલાશિક્ષકની સાથે તેઓ સક્રિય કલાકાર પણ છે. પ્રકૃતિ શ્રી કનુ પંચાલ
સૌંદર્ય, મંદિર-સ્થાપત્ય, પ્રતિમાઓ અને દૈવી-ધાર્મિક પ્રતિકો, પરોઢિયે - ચાર વાગ્યામાં જાગી જઈ સ્નાન-પૂજાવિધિમાંથી લોકકળાના અવનવા રૂપો વ.નું ઊંડું નિરીક્ષણ કરી તેને પોતાના
પરવારી શાહીબાગના શ્રી સ્વામીનારાયણ ચિત્રોમાં સંયોજયા છે. તેમના ચિત્રો પ્રતીકાત્મક રહ્યાં છે. વિવિધ ભગવાનના મંદિરમાં સાડા પાંચ ન વાગે આકારના ચોકઠામાં આધ્યાત્મિક સિંબોલ, જેવાં કે શિવલીંગ, ત્યાં પહોંચી જઇ, દર્શન, પરકમ્મા કરીને સ્વસ્તિક, સૂર્ય, પગલાં, મત્સ્ય, ત્રિશૂલ, ચંદ્ર, ઓમ, તિલક વ.ની પછી ફૂલમંડળીમાં જોડાઇ ફૂલોના હાર વિવિધ ગોઠવણી કરવી તેમને સહજ છે. તેમાં ઘનતા લાવવા તેઓ બનાવવા બેસી જતા એ સેવાર્થીને જોઇને ટેન્ચર કે કોનનો ઉપયોગ કરે છે. વિવિધ દેવસ્વરૂપોના નામ, મંત્રો, કોઇને કલ્પના ન આવે કે જે હાથ વડે તેઓ સૂત્રો વ. પણ આ ચિત્રનો એક ભાગ બની રહે છે. આ ભગવાન માટે હાર ગૂંથે છે તે જ હાથે પીંછી રંગ યોજના મોટા ભાગે તેજસ્વી. જેમાં પીળો, લાલ, કેસરી,
પકડીને સુંદર ચિત્રોનું સર્જન પણ કરે છે. લીલો, જાંબુડી એવાં પોતાને પ્રિય રંગો વડેતેજોજવલ બનતા આચિત્રોમાં આ સત્સંગી કલાસાધક એટલે -
અવકાશ (સ્પેસ)ને પણ પૂરો અવકાશ મળે છે. તેમના દ્રશ્યચિત્રોમાં શ્રી કનુભાઇ ચંદુલાલ પંચાલ
પ્રકૃતિની વિશાળતા સાવ નાના પાત્રો વડે વ્યકત થાય છે. તા. ૨૮ ઓગસ્ટ, ૧૯૩૭માં અમદાવાદમાં તેમનો જન્મ.કલાચાર્ય કનુ પંચાલના ચિત્રો ૧૯૭૨ થી અમદાવાદ, મુંબઇમાં ગ્રુપ શ્રી રસિકલાલ પરીખની નિશ્રામાં શેઠ સી. એન. કોલેજ ઓફ ફાઈન પ્રદર્શનો (૧૯૭૨, ૭૩, ૭૮,૯૮,૯૯, ૨૦૪)માં રજૂ થતાં રહ્યાં છે. આર્ટસમાં અભ્યાસ કરી ૧૯૬૦માં ડી.ટી.સી. થયા. એ જ વર્ષે વનમેન શો રૂપે અમદાવાદ (૧૯૭૧, ૭૮, ૮૭, ૯૭ અને ૯૯)માં અમદાવાદના માણેક ચોક વિસ્તારની ન્યૂ સર્વોદય હાઇસ્કૂલમાં તેમને યોજાયા છે. અનેક સંસ્થાઓ તથા દેશ-વિદેશના ખાનગી સંગ્રહોમાં આ ચિત્રશિક્ષકની જગ્યા મળી ગઈ. ઉચ્ચકલાનો અભ્યાસ અટકયો ન હતો. ચિત્રો સ્થાન પામ્યા છે.તેમને મળેલા એવોર્ડઝમાં માયસોર કલાપ્રદર્શનનું આર્ટ માસ્ટર (૧૯૬૫) અને પેઇન્ટીંગમાં જી. ડી. આર્ટ (૧૯૬૫) ની પ્રથમ ઇનામ (૧૯૬૩), ઉપરાંત ૧૯૯૯માં નવી દિલ્હીના ઓલ પદવીઓ મેળવી લીધી. કલાશિક્ષક તરીકે એકધારી ૩૫ વર્ષ સેવા કરી ઇન્ડિયા ફાઈન આર્ટસ એન્ડ ક્રાફટ સોસાયટી દ્વારા વેટરન આર્ટિસ્ટ ૧૯૯૫માં પોતે નિવૃત્ત થયા.
• તરીકે રાષ્ટ્રપતિજીના હસ્તે તેમને શાલ. સ્મૃતિચિન્હ અર્પણ કરી - કનુ પંચાલ માત્ર ચિત્રશિક્ષક ન હતાં. કલાક્ષેત્રે સંશોધન અને સન્માનિત કરાયાં છે. નિજી કલાસાધના, કલાશિક્ષણ અને લેખન તેમની અન્ય વિશેષતા રહી છે. વિદ્યાર્થીઓ હંમેશા તેમના કલાપ્રકાશનની પ્રવૃત્તિ સિવાય ‘પ્રકૃતિ દર્શન, શિલ્પ સ્થાપત્ય કલાશિક્ષણમાં કેન્દ્ર સ્થાને રહ્યા
પરિશીલન, ફોટોગ્રાફી, સંગીત છે. તે માટે તેમણે શાળાકક્ષાએ
અને નાટયકલા તેમના રસના ઉપયોગી કલાપ્રકાશનો નું
અન્ય વિષયો છે. કનુ પંચાલનું વિશિષ્ટ પ્રદાન કર્યું છે.
માનવું છે કે દરેકમાંથી સદ્ગણો ચિત્રકામની ગ્રેડ પરીક્ષાઓના |
લેવા, કોઇના અવગુણો ન અભ્યાસક્રમ (જૂના અને હવે
જોવા, સુખ કે દુઃખમાં મનનું પછી નવાં) મુજબ અભિનવ
સંતુલન જાળવવું અને જે મળે પુસ્તકશ્રેણી તેમણે સ્વ.
તેમાં સંતોષ માની જીવન સોમાલાલ શાહ અને
સુગંધમય બનાવવું. સહશિક્ષક પ્રવીણભાઇ
અને એટલે જ પરોઢિયામાં મહેતાના સંયુકત સહકારમાં
જાગી સ્વહસ્તે હાર બનાવી પ્રકટ કરેલી છે. શ્રે. ૧૦ -
પુષ્પોની સુગંધ શ્રીહરિ સુધી ચિત્રકામના વિદ્યાર્થીઓને
પહોંચાડે છે આ સત્સંગી કલા ઉપયોગી પ્રેકટીકલ કાર્ય માટે
સાધક-સમાજને તેમણે ' તાની ‘અભિનવ ચિત્ર સંયોજન'નું
ધાર્મિક પ્રતિકોનું સંયોજન
કૃતિઓની સૌરભ પહોંચાડી છે.
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org