Page Text
________________
|
પ્રતિભાઓ
સેવામૂર્તિ કાશીબા પાણીની તંગી, ગરીબાઈ અને અન્ય સમસ્યાઓથી ઘેરાયેલા ભાલ-નળકાંઠા પ્રદેશને ૬૦ (સાઈઠ) વર્ષથી અવિરત સેવા આપનાર સાધિકા કાશીબાનો જન્મ ૧૮-૧-૧૯૧૯માં ધોરાજીમાં. પિતા છગનલાલ વસનજી મહેતા અને માતા અમરતબા. પિતાજીનો સંપર્ક મહાત્મા ગાંધીના સાબરમતી આશ્રમ સાથે થયો–પોતાનું જીવન વ્રતસ્થ થયું. કાશીબહેને શારદા મંદિરમાં સાત ધોરણ (અંગ્રેજી ત્રણ ધોરણ) પૂરા કર્યા. ૧૯૩૮માં હરિપુરા કોંગ્રેસ અધિવેશનમાં જવા સ્વયંસેવિકાની તાલીમ લીધી એટલે મૃદુલાબહેને સૌરાષ્ટ્રના ગામડાઓમાંથી સ્વયંસેવિકાઓની ભરતી-તાલીમનું કામ સોંપ્યું. એ રીતે સો બહેનોને તૈયાર કરી કાશીબહેન અભિનંદનપાત્ર બન્યાં. હરિપરા અધિવેશનમાં મુનિશ્રી સંતબાલજીના સંપર્કમાં આવ્યાં. દેશસેવા માટે કૌમાર્યવ્રતનો સંકલ્પ જાહેર કરતાં તેમણે અનુમોદન આપ્યું, તેમનું માર્ગદર્શન કાશીબહેનને મળવા માંડ્યું.....૧૯૪૧માં ગાંધીજીને મળ્યા તો તેમણે પણ આશીર્વાદ સહ હિંમત આપી. તે જમાનામાં નર્સિગના વ્યવસાયને હલકો લેખવામાં આવતો, ગુજરાતી બહેનો તેમાં જતી જ નહીં પણ કાશીબહેને પહેલ કરીને ૧૯૩૮માં વાડીલાલ સારાભાઈ હોસ્પિટલમાં “મીડવાઈફના પોણાચાર વર્ષના કોર્સમાં પ્રવેશ મેળવ્યો. ખાદીવસ્ત્રો, શાકાહાર અને વ્યસનમુક્તિનો સંકલ્પ લીધો. ત્યારબાદ હેલ્થ વિઝિટરના એક વર્ષના અભ્યાસક્રમમાં જોડાવા મુંબઈ પહોંચ્યા ત્યારે આવા કોર્સમાં જોડાનાર કાશીબા તે વખતે એકમાત્ર અને પહેલા ગુજરાતી હતાં!
ડૉ. શાંતિભાઈ પટેલ દાક્તરી અભ્યાસ પૂરો કરીને હવે સ્થિર થવા ઇચ્છતા હતા, મુનિશ્રી સંતબાલજીએ તેમને સેવાનો લાભ ગ્રામવિસ્તારની જનતાને આપવાનું સૂચન કર્યું તેને સ્વીકારીને શાંતિભાઈ ૧૯૪૪માં આણંદમાં વિશ્વવત્સલ ઔષધાલયમાં જોડાયા. સહયોગી તરીકે કાશીબહેન જોડાયાં જેથી ભાલપ્રદેશમાં સેવાની સુવાસ ફેલાવા લાગી, ખાસ કરીને ધોળકા, સાણંદ અને વિરમગામમાં કોલેરાનું મોજું ફરી વળતાં માણસો મરણ-શરણ થવા લાગ્યા તે વખતે કાશીબાની સેવા બહુ ઉપયોગી થઈ પડી. ત્રણેય શહેર સુધરાઈઓએ તેમને જાહેરસન્માનપત્રો અર્પણ કર્યા. સ્ત્રીઓ અને બાળકોના આરોગ્ય અંગે બિનજાગૃતિ અને અગવડના સમયમાં ૪૦-૪૦ માઈલના વિસ્તારમાં સ્ત્રીઓને કષ્ટદાયક પ્રસૂતિ વખતે આંધી હોય, તોફાન હોય, રાત હોય કે બળબળતા બપોર હોય પણ કાશીબહેન
૨૩૯ પઢારો, કોળીઓ અને હરિજનોના ઝૂંપડે પહોંચી જતાં. તેથી પૂ. સંતબાલજીએ તેમને “સેવામૂર્તિ' નું બિરૂદ આપ્યું છે. સેવા માટે અશોક ગોંધિયા એવોર્ડ, માનવતા અંગે સંસ્કાર એવોર્ડ, સ્ત્રીશક્તિ જાગૃતિ માટે જ્યોતિસંઘ-અમદાવાદનો ચારૂબહેન યોદ્ધા પુરસ્કાર, ગ્રામપુનર્રચના માટે દર્શક એવોર્ડ અપાયેલો છે.
મુનિશ્રી સંતબાલજીએ ભાલ નળકાંઠા પ્રાયોગિક સંઘની રચના ધર્મદૃષ્ટિએ સમાજરચના માટે કરી છે તેના પ્રમુખસ્થાને પણ લાંબા વખત સુધી રહેનાર અને લોકસેવક પિતાનો વારસો કપરા સંજોગો વચ્ચે દિપાવનાર પૂ. કાશીબાને “મારી અભિનવ દીક્ષા' ગ્રંથ અંગે “ભગિની નિવેદિતા પુરસ્કાર એનાયત થયેલો છે, સેવાકાર્યના જિજ્ઞાસુઓએ આ ગ્રંથ વાંચવો જ રહ્યો! સાદગી, સેવા અને નમ્રતાથી છલોછલ પૂ. કાશીબા તો ગુજરાતનું ગૌરવ છે. ભજનિક કંકુબેન કરશનપુરી
(સેવાળા, ઉ.ગુ.) ભજન અને લોકગીતોની ગાયકીમાં સૌરાષ્ટ્ર ઘણું આગળ છે એ વાત ખરી પરંતુ હવે ટેપરેકોર્ડ,-કેસેટ-ટી.વી. અને સંપર્ક માધ્યમના કારણે તથા પોતાના પ્રદેશનાં ભજનો-લોકગીતોને ઝીલવાવાળો એક વર્ગ મળી રહેતો હોવાને કારણે ઉત્તર ગુજરાતમાંથી પણ ગાયકોના નવાં નવાં નામો ચમકવા લાગ્યાં છે અને તેમાં ભક્તિરસથી ભીંજવી દેતા કંકુબેનના કંઠને યાદ ન કરીએ તે કેમ ચાલે? ઉત્તર ગુજરાતના ચાણસ્મા શહેરની પડખે નાનકડા પરંતુ રળિયામણા ગામને છેડે પોતાના કંઠથી હરિરસની હેલી વરસાવતા કંકુબહેને છેલ્લા પંદર વર્ષમાં નોંધપાત્ર લોકપ્રિયતા મેળવી છે...
વર્તમાન સમયમાં કલાકારોને નામના મળવા માંડે એટલે કાં તો અભિમાન આવે અથવા રૂપિયાની લાલચનું ખેંચાણ થાય પરંતુ કંકુબહેનની બાબતમાં આવું બન્યું નથી. સેવાળા ગામના વાળીનાથના મંદિરમાં કંકુબહેન પચીસેક વર્ષથી રહે છે. તે જગ્યા પર પ્રકૃતિની મહેરબાની ઊતરી આવી છે. કંકુબેનનાં લગ્ન કરશનપુરી મહારાજ સાથે નાનપણમાં થયેલાં. બંનેમાં આધ્યાત્મિકતાનો અને ભક્તિનો ભાવ હદયની ભીતર ભર્યો છે. ભજન પ્રત્યે આ દંપતિને એવી અભિરૂચિ છે કે નિમંત્રણ મળે તો પોતાની મંડળી સાથે આમજનતાની વચ્ચે ભજનના સુર રેલાવવા પહોંચી જાય! કંકુબહેનના પતિ કરશનપુરી મહારાજ મૂળ “અરીઠા' ગામના વતની પરંતુ પચીસેક વર્ષથી સેવાળામાં
Jain Education Intemational
For Private & Personal use only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005123 |
| Book Title | Pathdarshak Pratibhao |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nandlal B Devluk |
| Publisher | Arihant Prakashan |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 834 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 41 MB |