________________
૧૦૨
પથપ્રદર્શક કરી છૂટવાની તમન્ના જાગી. એ માટે એમણે વર્ગો શરૂ કર્યા. કામ કર્યું. તેઓ વિકાસગૃહના મંત્રી તરીકે નિયુક્ત થયા અને આ
જ્યાં છોકરીઓને ભણાવે અને ઉદ્યોગો પણ શીખવે. આજે મંત્રીપદ સુદીર્ધ સમય સુધી સંભાળ્યું. ગુજરાત સ્ત્રીકેળવણી ગુજરાતભરમાં નિરુબહેને મંથન દ્વારા અમૃતકુંભ પ્રાપ્ત કર્યો છે. મંડળ, નશાબંધી મંડળ, વઢવાણ ખાદી ઉદ્યોગ જેવી અનેક - નીરુબહેન અમીધારા, જીવન એક મહાવ્રત, વ્યથા એક
સંસ્થાઓમાં સેવા આપી. સમાજના અત્યાચારથી પીડાતી નારીને વૃદ્ધની અને અન્ય સામયિકો, રેડિયો તથા ટેલિવિઝન પર
નવજીવન આપવું એ જ એમનું મુખ્ય લક્ષ્ય હતું. એમની સંનિષ્ઠ વાર્તાઓ પ્રસારિત કરી છે. તેઓ મમતા કેન્દ્રોની સહસ્થાપક,
સેવાઓની કદરરૂપે ઘણી સંસ્થાઓમાં સભ્યપદે આમંત્રણ મેનાબા ચેરીટેબલ ટ્રસ્ટના મેનેજીંગ ટ્રસ્ટી તરીકે સેવા આપી
આપવામાં આવતું. રહ્યા છે. મહેસાણામાં આવેલી મંથન-અપંગ કન્યા સેવા | સુમિત્રાબહેનને “સ્વાતંત્ર્ય સૈનિક તરીકે તામ્રપત્ર એનાયત સંકુલમાં આજે આદિવાસી, હરિજન, મુસ્લિમ વગેરે મળીને થયેલ. ગુજરાત રાજ્ય સમાજ કલ્યાણ વિભાગ તરફથી એવોર્ડ ૧૮૦ જેટલી અપંગ કન્યાઓ આશ્રય લઈ પ્રેમ અને હંફનો તેમજ અખિલ હિંદ મહિલા પરિષદ ગુજરાત શાખા તરફથી અનુભવ કરે છે. સંસ્કાર પરિવાર તરફથી “સંસ્કાર પારિતોષિક’
“લેડી વિદ્યાગૌરી નિલકંઠ સ્મૃતિચંદ્રક એનાયત થયેલ. ઉપરાંત રોટરી કલબ તરફથી “સામાજિક કાર્યકર' તરીકે તેમજ સ્વ.
ખાડિયા નાગરિક મંડળ તરફથી એમની સુદીર્ધ સેવાઓ બદલ મણિબહેન સુણાવ તરફથી “સેવા સંસ્કૃતિ એવોર્ડ' નીરુબહેનને બહુમાન કર્યું હતું. આ સન્માન–એવોર્ડ એમની સમાજોપયોગી, એનાયત થયેલ. નિરુબહેન નિરાધાર અપંગ બહેનોની દીદી રાષ્ટ્રોપયોગી અને સ્ત્રી જાગૃતિની કર્તવ્યનિષ્ઠાને કારણે પ્રાપ્ત થયા. બનીને જે નવી દિશા ચીંધી છે એ ગુજરાતનું ગૌરવ છે. સ્વતંત્રતાને કારણે એમણે સમગ્ર જીવન રાષ્ટ્રસેવામાં સમર્પિત
કરી દીધું. સ્વમાનભેર જીવવું, નિઃસ્વાર્થભાવે સેવા કરવી તેમજ ચારુમતીબહેન ચોદ્ધા
વિકાસગૃહને વડલે આવનારી તમામ દુઃખિયારી બહેનોને હૂંફ જિંદગીની લગભગ અડધી સદી સ્ત્રી ઉત્થાનમાં જ રત આપી સંભાળ લેવી એ જ સંસ્થાનો મંત્ર અને એ જ રહેનાર ચારમતીબહેનનો જન્મ ૧૬-૨-૧૯૧૨ ના રોજ સુમિત્રાબહેનનો મંત્ર. અમદાવાદમાં થયો હતો. સત્યાગ્રહની લડતે મેટ્રિકના અભ્યાસમાં
ડો. નીતાબહેન ગોસ્વામી ચિત્ત ચોંટવા ન દીધું. અને લડતમાં ઝંપલાવ્યું અને જ્યોતિસંઘ'માં જોડાયા. દારૂ અને પરદેશી કાપડની દુકાનો પર
સૌંદર્ય ચિકિત્સક ડૉ. નીતાબહેન ગોસ્વામીએ આયુર્વેદ તેઓ પિકેટીંગ કરતા. બાળલગ્ન સામે નિર્ભયતાપૂર્વક બાથ ભીડી
વિજ્ઞાનની પદવી પ્રાપ્ત કરી. તેમણે આયુર્વેદ તબીબી વિજ્ઞાનની હતી. અનીતિધામમાંથી ગભરૂ કન્યાઓને છોડાવી વિકાસગૃહ કે
અને કોસ્મસ્ટીક થેરોપીના સંયુક્ત માધ્યમથી સંશોધન કરી સૌંદર્ય નારી સંરક્ષણ ગૃહમાં આશ્રય આપી નવજીવન આપતા.
વિશે એમણે એક આગવી પદ્ધતિ વિકસાવી છે. તેઓ રૂચા
ફાર્માસ્યુટીકલ્સ પ્રા. લિ.ના મેનેજીંગ ડાયરેક્ટર છે. તેમના રીસર્ચ ચારુમતીબહેનનું પ્રભાવશાળી વ્યક્તિત્વ ભલભલાને
પેપરો ઘણી કોન્ફરન્સોમાં પ્રસિદ્ધ થયા છે. વર્લ્ડ કોન્ફરન્સ આંજી દેતું. રાજકીય ક્ષેત્રે પણ અડીખમ ઊભા રહી મ્યુનિસિપલ
સિંગાપુરમાં નૈસર્ગિક સૌંદર્યની જાળવણી ઉપર વ્યાખ્યાન આપ્યું ચૂંટણીમાં જીત મેળવી અને પ્રશંસનીય કામગીરી બજાવી. તેમનું જીવન એટલું બધું તો સમૃદ્ધ છે કે કોઈ તે સમૃદ્ધિની છોળમાં આવી જાય તે બધાને પ્રેરણા મળી રહેતી. ઇ. ૧૯૮૧ માં ૬૯
| ગુજરાત સમાચાર, સમભાવ, જનસત્તા, સ્ત્રી, સખી,
કેલ્થફલબ વગેરેના સૌંદર્ય અંગેના લેખો એમના પ્રસિદ્ધ થયા છે. વર્ષની વયે તેમનું દેહાવસાન થયું. ચારુમતીબહેન યોદ્ધા એક થોદ્ધા' તરીકે જ જીવન જીવી ગયા.
દૂરદર્શન તથા આકાશવાણી રેડિયો પર વાર્તાલાપ પણ પ્રસારીત
થતા રહ્યા છે. સૌંદર્યમીમાંસા, વાળનું સૌદર્ય, ત્વચા સૌંદર્ય, સુમિત્રાબહેન ઠાકોર
સૌંદર્યવર્ધક વનસ્પતિઓ વગેરે એમના પુસ્તકો છે. તેમને સચોટ આઝાદીની લડતના સ્વાતંત્ર્ય સેનાની અને વિકાસગૃહ
ચિકિત્સા માટે ‘ચિકિત્સક રત્ન એવોર્ડ', શ્રેષ્ઠ પુસ્તક લખવા અમદાવાદના મંત્રી સુમિત્રાબહેનનો જન્મ બ્રહ્મક્ષત્રિય જ્ઞાતિના
બદલ ‘સર્જનશિલા એવોર્ડ' તેમજ સખી મહિલા પાક્ષિક તરફથી શ્રી ભૂપતરાય ઠાકોરને ત્યાં થયો. શાળા-કોલેજનું શિક્ષણ લેતા હર્બલ બ્યુટિશિયનનો “શક્તિ એવોર્ડ એનાયત થયા છે. ગુજરાતી તેમણે જેલવાસ ભોગવ્યો. હરિપરા કોગ્રેસમાં નિરીક્ષક તરીકે દૈનિક પત્રોમાં ૧૫૦૦ જેટલા અને સામયિકોમાં દ00 જેટલા
Jain Education Intemational
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org