________________
पायमो प्राश, Reो.3&-५१
૪૬૧ ५०७ स्निग्धाञ्जनघनच्छायं, सुवृत्तं बिन्दुसंकुलम् ।
दुर्लक्षं पवनाक्रान्तं चञ्चलं वायुमण्डलम् ॥ ४५ ॥ ટીકાર્થ:- તેલ-મિશ્રિત અંજન સરખું ગાઢ શ્યામ-કાંતિવાળું, ગોળાકાર, બિન્દુઓનાં ચિહ્નોથી વ્યાપ્ત, દુઃખે ४२री जी शय तेj, यारे मा ५वन-9ी०४ '4' १२था मामेj, यंय, वायुमंडल छ. ।। ४५॥
હવે આગ્નેય-મંડલનું સ્વરૂપ કહે છે - ५०८ ऊर्ध्वज्वालाचितं भीम, त्रिकोणं स्वस्तिकान्वितम् ।
स्फुलिङ्गपिङ्गं तद्वीजं, ज्ञेयमाग्नेयमण्डलम् । ॥ ४६ ॥ ટીકાર્થ:- ઊંચે પ્રસરતી જ્વાલાથી યુક્ત, ભયાનક, ત્રણ ખૂણાવાળું, ખૂણામાં સાથિયાના ચિહ્નથી યુક્ત, मग्निना या स२५ पीपाववाणुं भने मनिनावी४.२६' थी. युत माग्नेय मंडल पुं. ४६॥ અશ્રદ્ધાવાળાના બોધ માટે કહે છે - ५०९ अभ्यासेन स्वसंवेद्यं, स्यान्मण्डलचतुष्टयम् । क्रमेण संचरंस्तत्र, वायुर्जेयश्चतुर्विधः
॥ ४७ ॥ ટકાર્થ:- આ વિષયનો અભ્યાસ કરવાથી અનુભવ દ્વારા ચારે મંડળો જાણી શકાય છે. અહીં ચારે મંડળમાં સંચાર थतो वायुमंडलाना महोथी यार प्रा२नो थाय छे. ते मस२४ छ. ॥ ४७॥ ५१० नासिकारन्ध्रमापूर्य, पीतवर्णः शनैर्वहन् ।
कवोष्णोऽष्टाङ्गलः स्वच्छो, भवेद् वायुः पुरन्दरः ॥ ४८ ॥ ટીકાર્થ - પૃથિવી-તત્ત્વનો પુરંદર નામનો વાયુ પીળા વર્ણવાળો, કંઈક ઉષ્ણ અને કંઈક શીત-સ્પર્શવાળો, १८७, धीमे धीमे वहन थतो, नसिना विवरने पूरीने 16 मग ५२ पाउन थाय छे. ॥ ४८ ।।
तथा - ५११ धवलः शीतलोऽधस्तात्, त्वरितत्वरितं वहन् । द्वादशाङ्गलमानश्च, वायुर्वरुण उच्यते
॥ ४९ ॥ ટીકાર્ય :- ઉજ્જવલ વર્ણવાળા, ઠંડા સ્પર્શવાળા, નીચે ઉતાવળા બાર અંગુલ-પ્રમાણ વહન થતા વાયુને ४णतत्पनी १२ वायु छे. ।। ४८।। तथा - ५१२ उष्णः शीतश्च कृष्णश्च, वहन् तिर्यगनारतम् ।
षडङ्गलप्रमाणश्च, वायुः पवनसंज्ञितः ॥ ५० ॥ ટીકાર્થ - પવન નામનો વાયુ કંઈક ઉષ્ણ અને કંઈક ઠંડો, કાળા વર્ણવાળો હમેશા છ અંગુલ-પ્રમાણ તિ पउन थायछ.।। ५०॥
तथा
५१३
बालादित्यसमज्योतिरत्युष्णश्चतुरङ्गुलः आवर्तवान् वहन्नूचं, पवनो दहनः स्मृतः ।
