________________
૧૫
અને નહિ કરતે, પણ શેઠ તે ઘરમાં રહેવાથી નિધન થઈ ગયે. આ કથામાં તે કથા જોડનારે કોઈ નવી જ કલમ લાગુ પાડી છે–જેથી અપરાધી મુક્ત થયે અને અપરાધને નહિ કરનાર તેમ નહિ જાણનાર તદ્દન નિરપરાધી અસીલ દંડનો ભોગ થયે-શી ચતુરાઈની વાત !!!! આ કથામાં ધૂનમને ધૂનમાં કથાકારે અકૃતાગમના ભયંકર દૂષણને પણ જાણ્યું નહિ. કે ન્યાય ! આ સંબંધે જેમ હું વધારે જણાવું છું તેમ મને વિશેષ ખેદ થાય છે કે, જે મોતીચંદભાઈ પુરાણેને ઉપહાસ કરે છે, તે જ ભાઈ આવી કથાઓને આદર્શ કથા તરીકે શી રીતે માનતા હશે?
હું અહીં એવી કેટલીક કથાઓને ઉલ્લેખ કરે, જ્યાં ઠાક અપવાદોને બાદ કરીને આ જ જાતની કથાઓને માટે સાગર ઉછળતે હાય-જેઓને આવી કથાઓ જે. વાની ખાસ ઈચ્છા હોય, તેઓએ ઉમચરિય, વિજયચંદ કેવળિચરિત, શ્રદ્ધવિધિ, ઉપદેશસપ્તતિ, દ્રવ્યસતતિ અને શ્રીપાળ રાસ વિગેરે મૂળ ગ્રંથ વા તેનાં ભાષાંતરે જોઈ જવાં અને તે જોયા પછી જે તેઓને એમ માલમ પડે કે, જે મેં કહ્યું છે તે ખોટું છે તે મને તે વિષે જણાવવા જરુર કૃપા કરવી. કથાઓ તે શું પણ કેટલાક એવા ગ્રંથ રચાયા છે, તેઓને તે તે ગ્રંથકારેએ પરભાર્યા વર્ધમાનને નામે જ ચડાવી દીધા છે–પઉમચરિયના કર્તાએ પિતે રચેલું પઉમરિય પણ વર્ધમાનને નામે ઢાળ્યું છે !!!