Page Text
________________
પાપ-શ્રમણીય
૪૩૩
અધ્યયન ૧૭ શ્લોક ૧૬-૧૭ટિ ૧૮-૨૦
(૧) દૂધ (૨) દહીં (૩) નવનીત (માખણ) (૪) ઘી (૫) તેલ (૬) ગોળ (૭) મધ (૮) મદ્ય (૯) માંસ.1 સ્થાનાંગમાં તેલ, ઘી, વસા (ચરબી) અને નવનીતને સ્નેહ-વિકૃતિ પણ કહેવામાં આવેલ છે. ૨ આ જ સૂત્રમાં મધ, મધ, માંસ અને નવનીત મહાવિકૃતિ પણ કહેવામાં આવેલ છે. દૂધ, દહીં વગેરે વિકાર વધારનારા છે, એટલા માટે તેમનું નામ વિકૃતિ છે.* વિકૃતિ ખાવાથી મોહનો ઉદય થાય છે. એટલા માટે તે વારંવાર ન ખાવી જોઈએ. જુઓ-દશવૈકાલિક, ચૂલિકા ૨ી ૭.
મદ્ય અને માંસ આ બે વિકૃતિઓ તથા વસા–આ બધાં અભક્ષ્ય છે. મધ અને નવનીતને કેટલાક આચાર્યો અભક્ષ્ય માને છે અને કેટલાક આચાર્યો વિશેષ પરિસ્થિતિમાં તેમને ભક્ષ્ય પણ માને છે. અહીં તે જ વિકૃતિઓને વારંવાર ખાવાનો નિષેધ કરવામાં આવ્યો છે જે ભક્ષ્ય છે.
ચૂર્ણિકારે ‘વિત્તિ’ શબ્દના આધારે તેનું નિર્વચન આ રીતે કર્યું છે– ‘અશોકનં ગતિ નયન્તીતિ વિત:'—જે ખરાબ ગતિમાં લઈ જાય છે તે વિગતિ છે.”
૧૮. વારંવાર (મgui)
અભીષ્ણનો અર્થ ‘પુનઃ પુનઃ–ફરી-ફરી થાય છે. ચૂર્ણિ અને વૃત્તિમાં તેનો ભાવાર્થ ‘પ્રતિદિન' એવો કરવામાં આવ્યો છે. ફરી-ફરી આહાર કરે છે અર્થાત્ પ્રતિદિન આહાર કરે છે. આનો મૂળ અર્થ ‘વારંવાર ખાય છે, સૂર્યોદયથી સૂર્યાસ્ત સુધી ખાતો રહે છે?—એવો હોવો જોઈએ. આનો સંબંધ માં રે પોય (દશવૈકાલિક, દીર ૨) સાથે હોવો જોઈએ.
૧૯. આચાર્યને છોડીને (મારિયપરિવ્યાણું)
આચાર્ય મને તપસ્યામાં પ્રેરિત કરે છે તથા મેં આણેલા આહારને બાલ, ગ્લાન વગેરે સાધુઓમાં વહેંચી દે છે–આવાં કે આનાં જેવાં બીજાં કારણોને લઈને જે આચાર્યને છોડી દે છે, તે.....? ૨૦. બીજા ધર્મ-સંપ્રદાયોમાં (પરંપસંદ)
વૃત્તિકારે પરાસં’નો અર્થ “સૌગત’ વગેરે કર્યો છે.” વિશેષ વિવરણ માટે જુઓ–ઉત્તરઝયણાણિ, ૨૩૧૯નું ટિપ્પણ.
૧. ટા, ૧ / ૨૩. ૨. ટા, ૧૮૪: વત્તા સિનેવિસાતપત્રો , તે નદી
तेलं घयं वसा णवणीतं। ૩. ટા, કા૨૮૯ : વરિ મહાવિજાતીયો પન્ના, તે નદી
Hદું, મંd, મન્ન, વાર્તા ४. बृहद्वृत्ति, पत्र ४३५ : विकृतिहेतुत्वाद्विकृती। ५. उत्तराध्ययन चूर्णि, पृ. २४६ : विगतीमाहारयतः मोहोद्भवो
જવતા ६. उत्तराध्ययन चूर्णि, पृ. २४६ : विकृति-अशोभनं गति
नयन्तीति विगतयः, ताश्च क्षीरविगत्यादयः । ૭.(ક) ૩ત્તરાધ્યયન યૂનિ, પૃ. ૨૪૬ : નિત્યમાહા તિ, રિ
नाम कश्चिद् चोदयति किमिति भवं आहारं नित्य
माहारयति न चतुर्थषष्ठादि कदाचिदपि करोति ? (ખ) વૃ ત્તિ , પન્ન કરૂક : અમી ... પ્રાતરાપ્ય
सन्ध्यां यावत् पुनः पुनः भुंक्ते, यदि वा.... अभीक्ष्णं
પુનઃ પુનઃ, ત્રેિ ફિયુ મવતિ ૮. ચૂદવુત્તિ, પત્ર ૪૩ : ‘માર્યરત્યાકft' તે હિ
तपःकर्मणि विषीदन्तमुद्यमन्ति, आनीतमपि चान्नादि बालग्लानादिभ्यो दापयन्त्यतोऽतीवाहारलौल्यात्त
त्परित्यजनशीलः। ૯. એજન, પત્ર ૪૩ : વર-કન્યાનું પાપUSાન
सौगतप्रभृतीन् 'मृद्वी शय्या प्रातरुत्थाय पेका' इत्यादिकादभिप्रायतोऽत्यन्तमाहारप्रसक्तान् ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005115 |
| Book Title | Agam 30 Mool 03 Uttaradhyayana Sutra Part 01 Uttarajjhayanani Terapanth |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Tulsi Acharya, Mahapragna Acharya |
| Publisher | Jain Vishva Bharati |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 600 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati, Agam, Canon, & agam_uttaradhyayan |
| File Size | 11 MB |