________________
ઉત્તરયણાણિ
५४
અધ્યયન ૨: શ્લોક ૧૩-૧૯
१३. एगयाचेलए होड एकदाऽचेलको भवति
सचेले यावि एगया । सवेलश्चापि एकदा। एयं धम्माहियं नच्चा एतद् धर्महितं ज्ञात्वा नाणी नो परिदेवए । ज्ञानी नो परिदेवेत ।।
૧૩. જિનકલ્પ-દશામાં અથવા વસ્ત્ર ન મળવાથી મુનિ અલક પણ બને છે અને સ્થવિરકલ્પ-દશામાં તે સચેલક પણ બને છે. અવસ્થાભેદ અનુસાર આ બંને (સચેલત્વ અને અચેલત્વ)ને યતિધર્મ માટે હિતકારી માની જ્ઞાની મુનિ વસ્ત્ર ન મળતાં દીન ન બને ૨૦
(७) अरइपरीसहे
(७) अरतिपरीषहः
(७) सरति परीष
१४. गामाणगामं रीयंतं ग्रामानुग्रामं रीयमाणं
अणगारं अकिंचणं । अनगारमकिञ्चनम्। अरई अणुप्पविसे अरतिरनुप्रविशेत् तं तितिक्खे परीसहं ॥ तं तितिक्षेत परीषहम् ।।
૧૪, એક ગામથી બીજે ગામ વિહાર કરતાં અકિંચન મુનિના ચિત્તમાં અરતિ ઉત્પન્ન થઈ જાય તો તે અરતિ પરીષહને સહન કરી લે ૨૧
१५.अरई पिट्टओ किच्चा अरर्ति पृष्ठतः कृत्वा विरए आयरक्खिए । विरत: आत्मरक्षितः । धम्मारामे निरारंभे धर्मारामो निरारम्भः उवसंते मणी चरे ॥ उपशान्तो मुनिश्चरेत् ॥
૧૫. હિંસા વગેરેથી વિરત રહેનાર, આત્માની રક્ષા કરનાર ૨ ધર્મમાં રમણ કરનાર, અસંતુ-પ્રવૃત્તિથી દૂર રહેનાર, ઉપશાન્ત મુનિ અરતિને દૂર કરીને વિહાર કરે. ૨૩
(८) इत्थीपरीसहे
(८)स्त्रीपरीषहः १६.संगो एस मणुस्साणं संग एष मनुष्याणां
जाओ लोगंमि इथिओ। या लोके स्त्रियः । जस्स एया परिणाया यस्यैताः परिज्ञाताः । सुकडं तस्स सामण्णं ॥ सुकरं तस्य श्रामण्यम् ॥
(८) सीपरीष १६. "लोभलीमो छ, ते मनुष्याने माटे संगछेसेपछ"३४-४ मा पातने सभ से छ, तेना भाटे श्राभाय साडेछ.२५
१७. एवमादाय मेहावी एवमादाय मेधावी पंकभूया उ इथिओ । पंकभूताः स्त्रियः । नो ताहि विणिहन्नेज्जा नो ताभिर्विनिहन्यात् चरेज्जत्तगवेसए ॥ चरेदात्मगवेषकः ।।
१७. "खीमो ब्रहमयारी माटे ४६१-डीय समान"આવું જાણીને મેધાવી મુનિ તેમનાથી પોતાના સંયમજીવનનો ઘાત ન થવા દે, પરંતુ આત્મ-ગવેષણા કરતાં કરતાં વિહાર કરે. ૨૬
(९) चरियापरीसहे
(९) चर्यापरीषहः १८. एग एव चरे लाढे एक एव चरेद् लाढः
अभिभूय परीसहे । अभिभूय परीषहान् । गामे वा नगरे वावि ग्रामे वा नगरे वापि निगमे वा रायहाणिए ॥ निगमे वा राजधान्याम् ॥
() या परीष ૧૮. સંયમને માટે જીવન-નિર્વાહ કરનાર મુનિ પરીષદોને જીતીને ગામમાં કે નગરમાં, નિગમમાં કે રાજધાનીમાં मोसो (२५-द्वे५२हित यन)विहार ४३.
१९. असमाणो चरे भिक्खू असन् चरेद् भिक्षुः नेव कुज्जा परिग्गहं । नैव कुर्यात् परिग्रहम् । असंसत्तो गिहत्थेहिं असंसक्तो गृहस्थैः अणिएओ परिव्वए ॥ अनिकेत: पविजेत् ॥
૧૯. મુનિ એક સ્થાન પર આશ્રમ બનાવીને ન બેસેપરંતુ વિહાર કરતો રહે.૧ ગામ વગેરે સાથે મમત્વ ન કરે, તેમનાથી બંધાઈ ન જાય. ગૃહસ્થો તરફ નિર્લિપ્ત રહે. भनित (Pe-मु+t) २सीने परिन (साधुया) ७३.३३
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org