________________
પ્રાચીન જેનલેખસંગ્રહ,
(૨૨ ૩)
નાડલાઈ
વિશાપક” શબ્દ ધ્યાન ખેચે તેવે છે. આ શબ્દ બીજા લેખમાં પણ આવેલ છે. તે એક શિકે છે જેની કિંમત તે વખતમાં ચાલતા એક રૂપિઆના વીસમા ભાગ જેટલી થાય છે.
આ લેખની મિતિ વિ. સં. ૧૨૦૦ જેક સુદિ ૫ ગુરૂવાર છે. તે વખતે મહારાજાધિરાજ રાયપાલદેવ રાજ્ય કરતા હતા. એમ જણાય છે કે, રાઉત રાજદેવ પિતાની માતાના માટે કરેલા રથયાત્રાના ઉત્સવમાં ત્યાં આવ્યું હતું, ત્યારે તેણે મહાજને, ગ્રામલેક અને પ્રાંતના લેકેની સમક્ષ, પિતાને મળતી પાઈલાની કિંમતમાંથી એક વિશોપકના શિક્કાની તથા દરેક ઘાણીમાંથી મળતી તેલની પળમાંથી બે પાલિકાની ભેટ કરી હતી.
( ૩૩૪) ઉપરનો લેખ જે એકઠા ઉપર કતરેલે છે તેનાજ ઉપર આ લેખ પણ આવેલ છે. તે પાંચ પંક્તિઓમાં લખેલે છે અને ૧૮” પહેબે તથા ૪” લાંબે છે. લિપિ નાગરી છે. અંતમાંની આશિર્વાદવાળી કડી શિવાય બાકી બધો ભાગ સંસકૃત ગદ્યમાં છે. ધ્યાનમાં લેવા લાયક બાબત એ છે કે, ૨ ની પછીનું વ્યંજન બેવડું કર્યું છે અને પાંચમી પંક્તિમાં ચા, ને બધલે તુ શબ્દ વાપરે છે. અજ્ઞાત અથવા વિરલ શબ્દમાં એક દેશી શબ્દ છે જે ત્રીજી લીટીમાં છે. તથા કિરાડઉઆ અને “ગાડ ” એવા બે શબ્દો થી પંક્તિમાં છે ગાડ ” નો અર્થ ગાડું થાય છે. અને મને ખબર મળી તે પ્રમાણે કહે છું કે, “ કિરાડઉઆ ” એટલે “કિરાડવા” અગર “કિરાણ” છે જેને અર્થ ગુંદર, લવિંગ, કાસીમરી, પીપર વિગેરે કરીયાણું થાય છે. “દેશી ” શબ્દને અર્થે સુસ્પષ્ટ નથી. તેને “મંડળ ” એ અર્થ હું કરવા લલચાઉં છું અને પ્રતિહાર ભેદેવને પહેલા લેખમાં તથા ચાહમાન વિગ્રહરાજના હર્ષલેખોમાં એજ અર્થમાં તે વપરાએલે છે. આ અર્થ અહિં સારી રીતે બંધ બેસતે છે. આ મંદિરના એક બીજા લેખમાં પણ આ શબ્દ, આજ અર્થમાં વાપરે છે. બીજો શબ્દ “લમાન ” છે જેનો અર્થ-કર (લાગ)નું પ્રમાણ (માન) થાય છે,
૬૩૩
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
