________________
આવે છે તે સાચું હોય છે. આ ફિલ્મો જોઈને પીટર હયામ્સને સુધી તેનું પ્રસારણ કર્યું હતું. એપોલો યાન ઉપરથી જે સિગ્નલો મંગળયાત્રા વિશે આ પ્રકારની ફિલ્મ બનાવવાનો વિચાર આવ્યો. આવ્યાં હતાં તેનું રેકોર્ડિંગ અર્થ સ્ટેશન ઉપર વિડિયો ટેપમાં કરવામાં આ ફિલ્મની કથાની પ્રેરણા અમેરિકાના વોટરગેટ કૌભાંડ ઉપરથી આવ્યું હતું. હવે આ ફિલ્મ જો ટીવી ઉપર દર્શાવવી હોય તો તેનું પણ મળી હતી. આ
રૂપાંતર સ્લો સ્કેન ટીવીમાંથી સ્ટાન્ડર્ડ ટીવીના સ્વરૂપમાં કરવું પડે પીટર હયાસે કેમિકોર્ન-વન ફિલ્મની કથા લખવાનો તેમ હતું. નાસા તરફથી સ્ટાન્ડર્ડ ટીવી ટેપ તૈયાર કરવામાં આવી પ્રારંભ ઈ.સ. ૧૯૭૪-૭૫માં કર્યો હતો. આ ફિલ્મનું દિગ્દર્શન હતી અને તેનું જીવંત પ્રસારણ દુનિયાભરની ટીવી ચેનલો સમક્ષ પણ તે પોતે કરવાનો હતો. એ વખતે ટીવી ચેનલોમાં હામ્સની કરવામાં આવ્યું હતું. ત્યાર બાદ મૂળ વિડિયો ટેપને કેટલાંક બોક્સમાં
ખ્યાતિ સારા લેખક, દિગ્દર્શક અને નિર્માતા તરીકેની હતી. તેની મૂકી દેવામાં આવી હતી. ફિલ્મને હાથમાં લેવા અમેરિકાનો કોઈ ફાઇનાન્સર તૈયાર નહોતો, એપોલોની ચંદ્રયાત્રાની જે મૂળ ફિલ્મ તૈયાર કરવામાં કારણ કે આ ફિલ્મમાં ‘નાસા' અને અમેરિકાની સરકારનું ચિત્રણ આવી હતી તેની સ્પીડ એક સેકન્ડની ૧૦ ફ્રેમ જેટલી હતી અને ખરાબ રીતે કરવાનું હતું. છેવટે તેમણે બ્રિટિશ ફાઇનાન્સર સર ભુ રિસોલ્યુશન ૩૨૦ લાઇન જેટલું હતું. ટીવી ઉપર જે દૃશ્યો ગ્રેડનો સંપર્ક કર્યો અને તેઓ તરત જ અમેરિકાની બનાવટી બતાવવામાં આવે છે તેમાં એક સેકન્ડમાં ૩૦ ફ્રેમ દર્શાવવામાં આવે મંગળયાત્રાની ફિલ્મને ફાઇનાન્સ કરવા તૈયાર થઈ ગયા. આ છે અને તેનું રિસોલ્યુશન ૫૨૫ લાઇન જેટલું હોય છે. આ કારણે ફિલ્મમાં ‘નાસા'નું ખરાબ ચિત્રણ કરવામાં આવ્યું હોવાથી ‘નાસા' “ચંદ્રઉપરથી એપોલો યાનની જે ફિલ્મ આવી તેનું રૂપાંતર સ્ટાન્ડર્ડ તરફથી કોઈ પણ જાતનો સહકાર મળ્યો નહોતો. છેવટે આ ફિલ્મ ટીવી ફોર્મેટમાં કરવું અત્યંત જરૂરી હતું. ઈ.સ. ૧૯૭૮નામે મહિનામાં રિલીઝ થઈ હતી અને તેને દર્શકોનો
એપોલોની ચંદ્રયાત્રાનાં જે સિગ્નલો આવ્યાં તેને પૃથ્વી ભારે આવકાર મળ્યો હતો.
ઉપર ઊભા કરવામાં આવેલા ત્રણ રેડિયો ટેલિસ્કોપ ઉપર ઝીલવામાં કેપ્રિકોર્ન-વન ફિલ્મ બાબતમાં ‘નાસા'એ ક્યારેય કોઈ આવ્યાં હતાં. આ સિગ્નલોને અલગ પાડીને તેમને ડેટા ટેપ રેકોર્ડર સત્તાવાર પ્રતિભાવ આપ્યો નથી. અમેરિકા પ્રત્યે ભક્તિ ધરાવતા ઉપર અને સાથે સાથે એક ઉપકરણ ઉપર મોકલવામાં આવ્યાં હતાં, અમુક સમીક્ષકોએ આ ફિલ્મની વાર્તાની ભારે ઝાટકણી કાઢી હતી. જે આ સિગ્નલનું રૂપાંતર સ્ટાન્ડર્ડ ટીવી ફોર્મેટમાં કરતું હતું. પરંતુ આ ટીકાઓ વાંચી વધુ અમેરિકનો ફિલ્મ જોવા લાગ્યા. જેટલા હકીકતમાં આ રૂપાંતર ઉચિત ઉપકરણ દ્વારા નહોતું કરવામાં આવ્યું પ્રેક્ષકોએ આ ફિલ્મ જોઈ તેમને તો વિશ્વાસ બેસી ગયો કે અમેરિકાની પણ સ્લો સ્કેન ટીવી સામે પરંપરાગત ટીવી કેમેરા ગોઠવીને તેનું ચંદ્રયાત્રા પણ બનાવટી જ હતી. એ સમયે રિચર્ડ નિક્સનના શૂટિંગ કરવામાં આવ્યું હતું. આ રીતે શૂટિંગ કરવાને કારણે વોટરગેટ કૌભાંડની ચર્ચાઓ ખૂબ ચાલી રહી હતી. આ કારણે ઓરિજિનલ વિડિયો ટેપમાં જે કલર, કોન્ટ્રાસ્ટ અને બ્રાઇટનેસ હતા અમેરિકન સરકારની વિશ્વસનીયતા એકદમ તળિયે પહોંચી ગઈ હતી. તે ઝાંખા પડી ગયા હતા. આ રીતે શૂટિંગ કરવાને કારણે મૂળ આ સંયોગોમાં અમેરિકન સરકાર ચંદ્રયાત્રાનું પણ સ્ટન્ટ કરી શકે એ વિડિયોમાં નકામો ઘોંઘાટ પણ ઘૂસી ગયો હતો. અમેરિકાની પ્રજાએ વાત દર્શકોના મગજમાં શીરાની જેમ ઊતરી ગઈ હતી. આ ફિલ્મ પોતાના ઘરમાં બેસીને ટીવી ઉપર ચંદ્રયાત્રાની જે ફિલ્મ જોઈ એ જોઈને જ રાલ્ફ રેનેને “નાસા મૂડ અમેરિકા’ પુસ્તક લખવાની અત્યંત ધૂંધળી હતી, કારણ કે આ સિગ્નલો સેટેલાઇટ વડે હ્યુસ્ટનના પ્રેરણા મળી હતી. હવે કેપ્રિકોર્ન-૨ ફિલ્મ બનાવવાની તૈયારીઓ કન્ટ્રોલ રૂમમાં મોકલવામાં આવ્યાં હતાં. અહીંથી આ સિગ્નલો ચાલી રહી છે.
માઈક્રોવેવ રિલે ટાવર્સથી ન્યુ યોર્ક પહોંચ્યાં હતાં અને ત્યાંથી અનેક
દેશોના ટીવીસેટ સુધી પહોંચ્યા હતા. જે મૂળ સિગ્નલો આવ્યાં હતાં એપોલોની ચંદ્રયાત્રાની ટેપો
તે મેગ્નેટિક ડેટા ટેપ ઉપર સેકન્ડના ૧૨૦ ઇંચની ઝડપે રેકોર્ડ કેમ ગુમ થઈ ગઈ?
કરવામાં આવ્યા હતા. આ ટેપની લંબાઈ ૧૪ ઇંચ અને પહોળાઈ
એક ઇંચ જેટલી હતી. ‘નાસા' તરફથી એવો દાવો કરવામાં આવે છે કે એપોલો- એપોલો-૧૧ની ચંદ્રયાત્રાનો ઊતરતી કક્ષાનો રૂપાંતરિત ૧૧માં બેસીને જે અવકાશયાત્રીઓ ચંદ્ર ઉપર ગયા હતા તેઓ વિડિયો જે ટેપ ઉપર ઉતારવામાં આવ્યો હતો તે ટેપ અત્યારે મોજૂદ પોતાની સાથે સ્લોક સ્કેન ટીવી કેમેરા પણ લઈ ગયા હતા. આ છે પણ મૂળ સ્લો સ્કેન ટીવીની બધી જ ટેપો ગુમ થઈ ગઈ છે. એવું કેમેરા વડે તેમણે ચંદ્રયાત્રાની ફિલ્મ ઉતારી પૃથ્વી ઉપર રહેલા સ્ટેશન જણાય છે કે આ ટેપનો બારીકાઈથી અભ્યાસ કરનારને ‘નાસા'ની
યા હતા તે
છે પણ માટેપનો °
જૈન ભૂગોળનું તર્કશુદ્ધ વિજ્ઞાન • ૧૨૯
E
-
ના
Jain Education International
For Private & Parsonal Use Only
www.jainelibrary.org