________________
ઉપર ઉતારવાની કોશિશ કરી હોત તો એ પણ શક્ય નહોતું. ચંદ્રયાન બેટરી ઉપર ચાલતું હતું અને આ બેટરી સૂર્યપ્રકાશથી આ ચાર્જ થતી હતી. ચંદ્રની ધરતી ઉપર રાત્રે અવકાશયાન ઊતરે તો સ્પોટલાઇટ ચાલુ રાખવી પડે, જેને કારણે બેટરી ઊતરી જાય તેમ હતું. આ કારણે રાત્રિઉતરાણનું નાટક રદ કરવું પડ્યું હતું.
‘નાસા’એ બહાર પાડેલી તસવીરો
અમેરિકાએ ચંદ્ર ઉપર સમાનવ અવકાશયાન ઉતારવાનું નાટક ક્યું તેનાં થોડા વર્ષ પછી રાલ્ફ રેનેએ કૃષિકોર્ન-૧’ નામની ફિલ્મ ોઈ. આ ફિલ્મમાં સીઆઈએ તરફથી કેવી રીતે ‘મંગળયાત્રા' નું જાણું ઉપજાવી કાઢવામાં આવ્યું તેની કથા હતી. આ ફિલ્મ જોયા પછી પણ રાલ્ફ રેને એમ માનતા હતા કે ચંદ્રયાત્રા બનાવટી નહોતી. થોડાં વર્ષો પછી તેમણે 'ચંદ્રયાત્રા' બાબતની એક દસ્તાવેજ દિમ ટીવી ઉપર જોઈ, તેમાં ચંદ્રની પસ્તી ઉપર અમેરિકાનો ધ્વજ હવામાં લહેરાઈ રહ્યો હતો. આ ફરકના ધ્વજને જોઈને રાલ્ફ રેનેને વિચાર આવ્યો કે ચંદ્રની ધરતી ઉપર તો હવા જ નથી તો ધ્વજ કેવી રીતે ફરકે? આ શંકાનો કીડો તેમના મગજમાં ખદબદવા લાગ્યો એટલે તેમણે 'નાસા'ની 'ચંદ્રયાત્રા' બાબતની બધી ફિલ્મો અને ફોટાઓ બારીકાઈથી જોવા માંડ્યા. તેમને આ બધામાં રહેલી કરામતોનો ખ્યાલ આવવા લાગ્યો.
રાલ્ફ રેનેએ જોયું કે અવકાશયાત્રીઓ જ્યારે ચંદ્ર”ની ધરતી ઉપર ચાલતા હતા ત્યારે તેમનાં પગલાંની ઊંડી છાપ ચંદ્રની ધરતી ઉપર પડતી હતી. ચંદ્રનું ગુરુત્વાકર્ષણ પૃથ્વીના ગુરુત્વાકર્ષણ
Jain Education International
કરતા સાતમા ભાગનું જ છે. ચંદ્ર ઉપર અવકાશયાત્રી અને તેના સ્પેસ શૂટનું કુલ વજન આશરે ૭૫ તલ જેટલું જ થવું જોઈએ. તેમ છતાં તેમનાં પગલાંની આટલી મજબૂત છાપ ‘ચંદ્ર'ની ધરતી ઉપર પડે એ નવાઈની વાત હતી. બીજી બાજુ ૩૩,૦૦૦ અલ વજનનું 'ચંદ્રયાન' ધરતી ઉપર ઊતર્યું ત્યારે તે ‘ચંદ્રની ધરતી ઉપર અથડાઈ ન પડે તે માટે તેણે એન્જિનમાંથી રોકેટ છોડવું પડ્યું હતું, આ રોકેટના ધડાકાનો કોઈ ખાડો ચંદ્રની ધરતી ઉપર જોવા મળ્યો નહોનો આ ઘડાકાને કારણે તેના પાયા નીચેની રેની જરા પણ ખસી નહોતી, જે વિચિત્ર હતું. પૃથ્વી ઉપર માટીમાં પગલાંની છાપ પાડવા માટે પાણી અથવા ભેજની જરૂર પડે છે. ચંદ્ર ઉપર તો પાણી નથી તો પગલાંની છાપ કેવી રીતે પડી?
અમેરિકામાં પ્રમુખ રિચર્ડ નિક્સનના કાળમાં જેમ વોટરગેટ કૌભાંડ પકડાયું હતું તેમ હવે ચંદ્રયાત્રાના કૌભાંડને ‘મૂનગેટ’નું નામ પણ આપવામાં આવતું હતું. વિલિયમ બ્રિયાન નામના લેખકે ‘મૂનગેટ” નામનું પુસ્તક પણ લખ્યું હતું. રાલ્ફ રેનેએ આ પુસ્તક વાંચ્યું તેમાં એવું વર્ણન હતું કે એપોલો-૧૪ની ફિલ્મમાં પણ અમેરિકાનો ધ્વજ ‘ચંદ્ર'ની હવામાં લહેરાતો જોવા મળે છે.
'ચંદ્ર'ની ઘરતી ઉપર જ્યારે રોવર આંટા મારી રહ્યું હતું. ત્યારે તેનાં પૈડાંને કારણે ધૂળ અને પયરાઓ જે રીતે પૃથ્વી પર ઊંડે છે. તેમ પાછળની તરફ ઊડ્યાં હતાં. ચંદ્ર ઉપર ગુરુત્વાકર્ષણ ઓછું હોવાને કારણે આ ધૂળ અને પરાને ચંદ્રની ધરતી ઉપર પાછાં પહોંચવામાં વધુ સમય લાગવો જોઈએ, પણ 'નાસા' દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલી ફિલ્મમાં તો તેને પૃથ્વી ઉપર લાગે છે એટલો જ સમય લાગતો હતો. આ ઉપરથી પણ છેતરપિંડી પકડાઈ જતી હતી.
N
જૈન ભૂગોળનું તર્કશુદ્ધ વિજ્ઞાન • ૧૧૪
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org