________________
આશાવાદી બની જતો પણ ટૂંક સમયમાં જ હું પાછો ડિપ્રેશનમાં જ સવાલ પૂછ્યો કે “હવે જ્યારે લગભગ બે વર્ષ પસાર થઈ ગયાં છે સરકી જતો.
ત્યારે અમને કહો કે ચંદ્ર ઉપરનો તમારો અનુભવ કેવો રહ્યો?” પૃષ્ઠ - ૩૧૭ઃ મારી જિંદગી અવાસ્તવિક છે.
ઓલ્હીન લખે છે કે “હું જે સવાલથી બચવા માગતો હતો તે આ જ પૃષ્ઠ – ૩૨૦: હું અસ્પષ્ટ હતો. તેણે અમારા બધા માટે જે વાતો સવાલ હતો. મારા માટે આ સવાલનો સ્વસ્થતાપૂર્વક જવાબ સાંભળી હતી એ તે સાચી માની રહી હતી. અચાનક મારી જિંદગી આપવાનું કાર્યલગભગ અશક્ય હતું. મારું ગળું સુકાઈ ગયું હતું અને એક પ્રકારની અવાસ્તવિકતાથી છવાઈ ગઈ.
મારી જીભ થોથવાઈ ગઈ. મેં ખૂબ કાળજીપૂર્વક જવાબ આપ્યો પણ પૃષ્ઠ – ૩૮૮: મેં જ્યારે આ પુસ્તક લખવાનો પ્રારંભ કર્યો ત્યારે મને લાગતું હતું કે સભામાં રહેલા શ્રોતાઓ ખડખડાટ હસી પડશે.” મારા બે હેતુઓ હતાઃ હું શક્ય એટલો પ્રામાણિક રહેવા માગતો હતો.
“મને યાદ છે કે મારું ભાષણ પૂરું થયું તે પછી હું સ્ટેજ (શા માટે સંપૂર્ણ પ્રામાણિક નહીં?)
ઉપરથી નીચે ઊતર્યો ત્યારે ચેમ્બર ઓફ કોમર્સના ૫૦ સભ્યો ઈ.સ. ૧૯૭૧ના જૂનમાં ઓલ્હીન ફરીથી એરફોર્સમાં અને તેમની પત્નીઓ મારા ઓટોગ્રાફ લેવા માટે રાહ જોતી ઊભી જોડાઈ ગયો અને તેને કેલિફોર્નિયામાં આવેલા એડવર્ડ એરફોર્સ હતી. મેં થોડા ઓટોગ્રાફ આપ્યા પણ મારા શરીરની ધ્રુજારી કાબૂ બેઝ ઉપર ફરજ સોંપવામાં આવી. આ દરમિયાન તેને મગજની બહાર નીકળી ગઈ ત્યારે મેં જોનનો હાથ પકડ્યો અને હું દરવાજા અસ્થિરતા માટે “રિટાલીન' નામની દવા ઉપર રાખવામાં આવ્યો તરફ ભાગ્યો. ઓડિટોરિયમની નજીકના પેસેજના એકાંતમાં મેં હતો. તેના જ શબ્દોમાંઃ “હું ગ્રેટ જણાતો હતો. એક જ પ્રોબ્લેમ મારી લાગણીઓને છૂટી મૂકી અને હું રડી પડ્યો. જોન મારી હતો. હું એવું માનતો હતો કે મારા આત્મવિશ્વાસના મૂળમાં બાજુમાં મૌનપણે ઊભી હતી. હું જ્યારે સ્વસ્થ થયો ત્યારે તે મને સચ્ચાઈ છે.”
નજીકના બારમાં લઈ ગઈ. મને કોઈ આશ્વાસન આપી શકે તેમ ચંદ્રયાત્રાનાં બે વર્ષ પછી બઝ ઓછીનને લેન્કેસ્ટર ચેમ્બર નહોતું. હું મારી જાતનું ખૂબ કઠોરતાથી મૂલ્યાંકન કરી રહ્યો હતો. ઓફ કોમર્સમાં ભાષણ આપવા માટે બોલાવવામાં આવ્યો હતો. હું કદાચ શરાબના નશામાં જતો રહ્યો હતો.” મનોવિજ્ઞાનના ઓલ્ટીનને મોડેથી ખબર પડી કે તેણે ભાષણ નહોતું આપવાનું પણ જાણકારો કહે છે કે વર્ષો સુધી ચંદ્રયાત્રાનું જૂઠાણું છુપાવવાને એનબીસી ન્યુઝ ચેનલનો રોય નીલ ચંદ્રયાત્રા બાબતમાં તેના કારણે ઓલ્હીનના મગજ ઉપર અસર થઈ ગઈ હતી અને તે ઇન્ટરવ્યુ લેવાનો હતો. ઇન્ટરવ્યુની ક્ષણ નજીક આવી તેમ તેમ બઝ ડિપ્રેશનનો શિકાર બની ગયો હતો. ઓલ્હીન અત્યંત આકુળવ્યાકુળ બનતો ગયો હતો. રોય નીલે પહેલો
જૈન ભૂગોળનું તર્કશુદ્ધ વિજ્ઞાન • ૧૦૫
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org