________________ 112 ભગવાઈ પમદ૨૫૧ કરી સિદ્ધ થાય.પણ ત્રીજા ભવગ્રહણને અતિક્રમે નહિં. [૨પ૨] હે ભગવન્! જે બીજાને, ખોટા બોલવા વડે, અસભૂત બોલવાવડે. અભ્યાખ્યાન-વડે દૂષિત કહે તે કેવા પ્રકારના કર્મો બાંધે છે ? હે ગૌતમ ! તે તેવા પ્રકારનાજ કમોં બાંધે છે, તે જ્યાં જાય છે ત્યાં તે કમને વેદે છે, પછી તે કમને નિજર છે. હે ભગવન્!તે એ પ્રમાણે છે, એમ કહી શ્રમણ ભગવંત ગૌતમ વિહરે છે. { [શતક ૫-ઉદેસાઇનીમુનિ દીપરત્નસાગરે કરેલગુર્જરછાયાપૂર | (ઉદ્દેશક૭:-) [253] હે ભગવન્! પરમાણુ પુદ્ગલ કંપે, વિશેષ કંપે યાવતું તે ભાવે પરિણમે? હે ગૌતમે! કદાચ કંપે, વિશેષ કંપે યાવત્ પરિણમે અને કદાચ ન કંપે યાવત્ ન પરિણમે. હે ભગવન્! બે પ્રદેશનો સ્કંધ કંપે યાવતુ-પરિણમે? હે ગૌતમ! કદાચ કંપે યાવત્ પરિણમે? કદાચ ને કંપે યાવતું ન પરિણમે- તથા કદાચ એક ભાગ કંપે, એક ભાગ ન કંપે હે ભગવન્! ત્રણ પ્રદેશવાળો સ્કંધ કંપે ? હે ગૌતમ! કદચ કંપે કદાચ ન કંપે કદાચ એક ભાગ કંપે એક ભાગ ન કંપે કદાચ એક ભાગ કંપે, બહુ દેશો ન કંપે કદાચ બહુ ભાગો કંપે, એક ભાગ ન કંપે હે ભગવન્! ચાર પ્રદેશવાળી સ્કંધ કંપે છે? હે ગૌતમ! કદાચ કંપે કદાચ ન કંપે કદાચ એક ભાગ કંપે અને એક ભાગ ન કંપે. કદાચ એક ભાગ છે અને બહુ ભાગો ન કંપે, કદાચ બહુ ભાગો કંપે અને એક ભાગ ન કરે. કદાચ ઘણા ભાગો કંપે અને ઘણા ભાગો ન કંપે-જેમ ચાર પ્રદેશવાળા સ્કંધ માટે કહ્યું તેમ પાંચ પ્રદેશવાળા સ્કંધથી માંડી યાવતું અનંતપ્રદેશવાળા સ્કંધ સુધીના દરેક કંધો માટે જાણવું. [254] હે ભગવનું ! પરમાણપત્રલ, તલવારની ધારનો ય સજાયાની ધારનો આશ્રય કરે ? હા, આશ્રય કરે. હે ભગવન્! તે ધાર ઉપર આશ્રિત પરમાણુ પુદ્ગલ છેદાય, ભેદાય ? હે ગૌતમ ! તે અર્થ સમર્થ નથી-નક્કી, તે પરમાણુ યુદ્ગલમાં શસ્ત્ર, ક્રમણ કરી શકે નહિ, એ પ્રમાણે યાવત્ અસંખ્ય પ્રદેશવાળા સ્કંધો માટે સમજી લેવું છે ભગવન્! અનંતપ્રદેશવાળો સ્કંધ તલવારની ધારનો યા સજાયાની ધારનો આશ્રય કરે? હા, આશ્રય કરે. તે તલવારની યા સજાયાની ધાર ઉપર આશ્રિત અનંતપ્રદેશવાળો સ્કંધ છેદાય ભેદય? હે ગૌતમ! કોઈ એક છેદાય અને ભેદાય, તથા કોઈ એક ન છેદાય અને ભેદાય. એ પ્રમાણે પરમાણુ પુદ્ગલથી અનંત પ્રદેશવાળા સ્કંધ સુધીના દરેક પુદગલો પરત્વે “અગ્નિકાયની વચોવચ પ્રવેશ કરે એ પ્રમાણેના પ્રશ્નોત્તરી કરવા. વિશેષ, જ્યાં સંભવે ત્યાં છેદાય, ભેદાય” ને બદલે બળે' એ પ્રમાણે કહેવું. એ પ્રમાણે પુષ્કરસંવપ્ત નામના મોટા મેઘની વચોવચ પ્રવેશ કરે એ પ્રમાણેના પ્રશ્નોત્તરી કરવા, તે સ્થળે છેદાય, ભેદાય” ને બદલે ભીનો થાય' એમ કહેવું, એ પ્રમાણે ગંગા મહાનદીના પ્રતિશ્રોત પ્રવાહમાં, શીધ્ર તે પરમાણુ પગલાદિ આવે અને ત્યાં પ્રતિઅલન પામે' અને ઉદકાવત યા ઉદક બિંદુ પ્રત્યે પ્રવેશ કરે અને તે (પરમાણ્વાદિ) ત્યાં નાશ પામે એ સંબંધે પ્રશ્નોત્તરો કરવા. [૨પપ હે ભગવન્! શું પરમાણુ પુદ્ગલ, સાધઅર્ધ સહિત છે, મધ્ય સહિત છે અને પ્રદેશ સહિત છે કે અર્ધ રહિત છે, મધ્યરહિત છે અને પ્રદેશ રહિત છે? હે ગૌતમ ! પરમાણુ પુદ્ગલ અનઈ છે, અમધ્ય છે અને અપ્રદેશ છે પણ સાધ નથી, સમધ્ય નથી Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org