________________
૩૨
માટે ષષ્ઠી દ્વિવચન કરેલ હોવાથી સામ્પરયિાપથયો: એવું રૂપ થયેલું છે.
[] [8]સંદર્ભ:
આગમ સંદર્ભ:- નસ્સાં જોમાળમાયાોમા વોચ્છિના મન્તિ તસ્માં ईरियावहिया किरिया कज्जई... जस्सणं कोहमाणमायालोभा अवोच्छिन्नाभवन्ति तस्स સંપરાય જિરિયા નગ્નફા મા ૧.૭,૩-૧,૧.૨૬૭
તત્ત્વાર્થાધિગમ સૂત્ર અભિનવટીકા
તત્વાર્થ સંદર્ભઃ- સમ્પરાયના ભેદોઃअव्रतकषायेन्द्रिक्रियाः पञ्चचतुः पञ्चपञ्चविंशति सङ्ख्यापूर्वस्य भेदा: सूत्र. ६ : ६ [] [9]પધઃ
(૧)
(૨)
સકષાયી અકષાયી આશ્રવો બે સૂત્રમાં સામ્પરાયિક પ્રથમ ભેદે ઇર્યાપથિક ભિન્ન ભેદમાં સૂત્ર ૫-૬-૭નું સંયુકત પદ્યઃ
સકષાયી,નિઃકષાયી,આત્મા કર્મબંધ બે પ્રકારના બાંધે સામ્પરાયિક ઇર્યાપથ,સામ્પરાયિકે કારણે આ પાંચ અવ્રતને ચાર કષાયો,પાંચ ઇન્દ્રિય પચ્ચીસ કહ્યા ભાવ વિશેષ તીવ્ર મંદ અજ્ઞાત જ્ઞાત બળ શસ્ત્ર રહ્યાં
[10]નિષ્કર્ષઃ- સામ્પરાયિક અને ઇર્યાપથ બંને પ્રકારના આસ્રવો માં મુખ્ય
તફાવત રૂપ તત્વ જો કોઇ હોય તો તે કષાયને અસ્તિત્વનું હોવાપણું કે નહોવાપણું એ છે. કેમ કે યોગ સહિત જીવાત્મા કર્મસ્રવતોકરવાનો જ છે. સર્વથા કર્માસ્રવ થી મુકત થવા માટે તો અયોગી પણુંજ જરૂરી છે.
સયોગી આત્મામાં પણ દશ ગુણસ્થાનક સુધીના જીવો સકષાયી કહેલા છે અને તેમને સ્થિતિબંધ રસબંધ એ બંને બંધો પ્રકૃત્તિ અને પ્રદેશબંધમાં ઉમેરાવાના છે. તેનો સર્વથા લોપ શકય નથી તો આ સૂત્ર થકી મોક્ષાર્થી જીવોએ નિષ્કર્ષ શું વિચારવો?
એટલો જ નિષ્કર્ષ અહીં વિચારી શકાય કે જીવને યોગ અને કષાયના સહવર્તી પણાથી થતાં સામ્પરાયિક કર્માસ્રવમાં તીવ્રતા કે મંદતાની તરતમતા કેટલી આવે? જો જીવ સમજણ પૂર્વક પોતાના ક્રોધ-માન-માયા-લોભને ઘટાડી શકે અર્થાત્ અનંતાનુબંધી હોય તો અપ્રત્યાખ્યાની, અપ્રત્યાખ્યાની,હોય તો પ્રત્યાખ્યાની,પ્રત્યાખ્યાની હોય તો સંજવલન એમ તેની પરિણતીમાં તેમજ તીવ્રતાની દૃષ્ટિએ પણ શકયતઃ મંદતા જો લાવી શકે તો તે-તે જીવા તેટલા પ્રમાણ રસબંધ થી હળવા થઇ શકે.
–બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો કષાયોની જેટલી અલ્પતા હશે તેટલીજ બધ્ધ કર્મોની શુભાશુભતામાં સ્થિતિ તથા રસબંધની અલ્પતા આવશે માટે સકષાયી એવા આપણે સૌ એ અલ્પકષાયથકી સાંપરાયિક કર્માસ્રવમાં રસ કે અનુભાગબંધની અલ્પતા આણવા માટે પુરુષાર્થ કરવો જેથી ક્રમશઃ સંસાર થી નિવૃત્ત થઇને મોક્ષને પામવામાં સફળતા મેળવી શકાય.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
