________________
૪૨
આગમ કથાનુયોગ-૬
વિખેરાએલા પંચવર્ણા પુષ્પોથી પુષ્પોપચાર કરે છે. ચંદ્રકાંત, વજ અને વૈડૂર્યમણીથી યુક્ત નિર્મળ દંડવાળા, કંચન–મણી અને વિવિધરૂપોથી ચિત્રિત, કાળો અગર–શ્રેષ્ઠ કુદક્ક અને લોબાનની ધૂપની ઉત્તમ ગંધથી યુક્ત, વૈડૂર્યમય કડૂચ્છક લઈને ધૂપ ઉવેખીને સાત-આઠ ડગલા પાછળ જઈને જિનવરોની ૧૦૮ વિશુદ્ધ શ્લોકોથી યુક્ત, મહાછંદવાળી, અર્થયુક્ત, અપુનરુક્ત સ્તોત્રોથી સ્તુતિ કરે છે.
સ્તુતિ કર્યા પછી ડાબો ઘૂંટણ ઊંચો રાખીને તથા જમણો ઘૂંટણ જમીને લગાડીને ત્રણ વખત પોતાના મસ્તકને જમીન પર નમાવે છે, પછી થોડું ઊંચું ઉઠાવીને પછી પોતાની કટક અને ત્રુટિતથી ખંભિત ભુજાઓને સંકુચિત કરી, બે હાથ જોડીને, મસ્તકે અંજલિ કરીને આ પ્રમાણે બોલ્યો
અરિહંત ભગવંતોને નમસ્કાર થાઓ – યાવત્ – સિદ્ધિગતિ નામના સ્થાનને પ્રાપ્ત સિદ્ધોને નમસ્કાર થાઓ. આ પ્રમાણે કહીને વંદન–નમસ્કાર કરીને સિદ્ધાયતનના મધ્ય ભાગે આવ્યો. દિવ્ય જળધારાથી તેનું સિંચન કર્યું. સરસ ગોશીષ ચંદનથી હાથોને લીંપીને પાંચે આંગળી સહિત થાપા લગાવ્યા. અર્ચના કરી, પંચવર્ણ પુષ્પોથી પુષ્પોપચારયુક્ત કર્યા અને ધૂપ ઉવેખ્યો. ધૂપ કરીને સિદ્ધાયતનના દક્ષિણ દ્વારે ગયો.
ત્યાં જઈને લોમ હસ્તક લઈને શાખા, શાલભંજિકા તથા વાલરૂપકનું પ્રમાર્જન કર્યું – યાવત્ – આભરણો ચઢાવ્યા. મોટી–મોટી માળાઓ લટકાવી, ફૂલો વડે પુષ્પોપચાર કર્યો. ધૂપ આપીને મુખમંડપના બહુ મધ્યભાગે ગયો, ત્યાં લોમહસ્તક વડે પ્રાર્થના કરી, દિવ્ય ઉદકધારાથી સિંચન કર્યું – યાવત્ – પંચવર્ણી ફૂલોનો ઢેર કર્યો, ધૂપ કર્યું, પછી મુખમંડપના પશ્ચિમ વારે આવ્યો.
ત્યાં આવીને લોમહસ્તક લીધું અને દ્વાર શાખાઓ, શાલભંજિકાઓ અને વ્યાલરૂપકનું લોમહસ્તકથી પ્રમાર્જન કર્યું, દિવ્ય ઉદકધારાથી સિંચન કર્યું – યાવતું – પંચવર્ણા પુષ્પોથી ઉપચાર કર્યો. ધૂપ દીધો. પછી તે વિજયદેવ ઉત્તર દિશાની તંભપંક્તિ તરફ ગયો. ત્યાં પણ પ્રમાર્જનાદિ કર્યા. પછી મુખમંડપના પૂર્વ ધારે ગયો – યાવત્ – દ્વારની અર્ચના કરી, એ પ્રમાણે દક્ષિણ દ્વારે પણ સમજી લેવું.
પછી પ્રેક્ષાઘર મંડપના બહુમધ્ય ભાગમાં જ્યાં વજમથ અખાડો હતો, મણિપીઠિકા હતી, સિંહાસન હતું, ત્યાં આવ્યો. લોમહસ્તક વડે તે બધાંની પ્રાર્થના કરી, પછી પ્રેક્ષાઘર મંડપના પશ્ચિમ દ્વારે ઉત્તરની તંભ પંક્તિ, પૂર્વ ધાર અને દક્ષિણ દ્વારે પણ એ જ પ્રમાણે કથન કરી લેવું, પછી જ્યાં ચૈત્યસ્તૂપ છે ત્યાં આવ્યો, લોમહસ્તકથી ચૈત્યસ્તૂપની પ્રમાર્જનાદિ વિધિ કરી. પછી પશ્ચિમની મણિપીઠિકા અને જિનપ્રતિમા છે ત્યાં ગયો. જઈને જિનપ્રતિમાને જોતાંની સાથે જ નમસ્કાર કર્યા, પ્રમાર્જના-પૂજાદિ કર્યા.
એ જ પ્રમાણે ઉત્તરની – પૂર્વની અને દક્ષિણની મણિપીઠિકા અને જિપ્રતિમાના વિષયમાં પણ જાણવું. પછી દાક્ષિણાત્ય ચૈત્યવૃક્ષ, ત્યાંથી મહેન્દ્રધ્વજ, ત્યાંથી દાક્ષિણાત્ય નંદા પુષ્કરિણી પાસે આવ્યો. બધે જ પ્રમાર્જનાદિ કર્યા – યાવત્ – ધૂપ દીધો. ત્યારપછી સિદ્વાયતનની પ્રદક્ષિણા કરતો જ્યાં ઉત્તર દિશાની નંદા પુષ્કરિણી છે ત્યાં ગયો. તે જ પ્રકારે મહેન્દ્રધ્વજ – યાવત્ – મણિપીઠિકા અને જિનપ્રતિમા સંબંધે કથન કરવું.