________________
૧૦
પ્રેસ-બલિદાન
ઉપર થેાડી ચોપડીઓ હતી અને અને ખૂણામાં ચામડાની એક ટૂંક હતી. તેમાં નવાઢા માટેનો તદ્દન નવા આખો પેશાક હતો; અને એક ચબરકી હતી, જેના ઉપર લખ્યું હતું : “ તું પરણે ત્યારે તારી વહુ માટે.”
જુવાનિયાને પેાતાની માની ખોટ બહુ સાલી. પહેલેથી તે સ્વભાવે મળતાવડો ન હતા; હવે પેાતાનું એકનું એક સેાબતી જતાં, તે વધુ ગમગીન બની રહ્યો. અત્યાર સુધી તે માત્ર એકલવાયા હતા; પણ હવે તો તેનું જીવન લગભગ શૂન્ય બની રહ્યું. સાબતી હોય, ત્યાં સુધી જીવન સહ્ય રહે છે; પડીએ, એટલે પછી જીવવાની કોશિશ કરવી પણ અશકય બની જાય
આપણી પાસે એક
પરંતુ છેક જ એકલા
--
છે, — હતાશાનું એ પ્રથમ પગરણ ગણાય. જાકે પછી આપણે જીવન અને તેના અંત વિષે વિચાર કરી, એક પ્રકારની સમાધાન-વૃત્તિ ઉપર આવી રહીએ છીએ.
જિલિયાત જુવાન હતા એટલે એના હૃદયમાં થયેલા એ કારી ઘા વખત જતાં રુઝાવા લાગ્યો. એ ઉમરે દુ:ખશેાક કાયમનાં બની શકતાં નથી. ધીમે ધીમે તેની ગમગીની તેની આસપાસની પરિસ્થિતિમાં ઓગળતી ગઈ : તે કુદરત તરફ વધુ ને વધુ ખેંચાવા લાગ્યો અને તેના અંતરાત્મા આસપાસની નિર્જનતામાં જ તદાકાર થઈ રહ્યો.
૨
અમે આગળ જણાવી ગયા તેમ, જિલિયાત એ કસબામાં બહુ લેાકપ્રિય ન હતા. ભૂતિયા ઘરનો તેનો વાસ, તથા તે કોને પુત્ર છે એ વિષેની અજ્ઞાનતા, એટલાં કારણેા જ એ માટે બસ થઈ પડે.
ઉપરાંત, જિલિયાત જાણી જોઈને કપડાં મજૂરિયા જેવાં પહેરતા; જો કે, લોકો જાણતા હતા કે, તે ભલે તવંગર ન હોય, છતાં મજૂરી કર્યા વિના જીવી શકે એવી તેની સ્થિતિ તે હતી જ. વળી તે પેાતાની વાડીમાં મહેનત કરી, દરિયાના પાણીની છાલકો ખાળી, બટાકાના પાક લેત અને તેના ઘરમાં અભરાઈ ઉપર જે મેાટી મેાટી ચેપડી હતી તે અવારનવાર વાંચતો જણાતો.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org