Page Text
________________
આબાદ હિંદુસ્તાન !
“ મને પૂછવામાં આવે કે હિંદુસ્તાનના લેાકેાને રાજ પેટપૂરતું ખાવાનું મળતું નથી એ વાત ખરી છે? — તેને આ સિવાય જો કશે! જવાબ હું ન ગરીબ વર્ગાનાં શરીર ઉપરથી જ ચાખ્ખું કે તેમને રાજ અર્ધો ભૂખ્યા રહેવું પડે છે.’
સીતાપુર ડિવિઝનના કમિશ્નર મિ. એટ્ઝ જુદાં જુદાં ગામના મુખ્ય દાખલાઓ ઉપરથી ગણતરી કરીને તારવણી કાઢે છે કેઃ “ ખેતીમાંથી દર વર્ષે મેાટી ઉમ્મરના ખેડૂત દીઠ ૧૪ રૂપિયા પેદાશ થાય છે અને બાળક દીઠ ૭ રૂ. ૨ આના થાય છે.” હવે તે જણાવે છે: “ જેલમાં આપણા કેદીએને આપણે એનાથી પણ એછે . ખરચે રાખીએ છીએ; છતાં તે આવ્યા હોય છે તેનાથી વધુ નીરોગ સ્થિતિમાં પાછા જાય છે.” આખી દુનિયામાં “ પ્રજાના હિતનાં ભલામાં ભલાં કાર્યોં કરનારી ' અંગ્રેજ સરકારના અમલદાર ખેડૂત પ્રજાની સ્થિતિની જેલના કેદીઓની સ્થિતિ સાથે સરખામણી કરીને સંતેષ માને છે. એ વિચિત્ર છે, તે અમલદાર દેશની કુલ વસ્તીના ૮૫ ટકા જેટલા ભાગને કૂતરાં કરતાં પણ હીન દશામાં રાખી મૂકવા માગે છે. જોક તે કહે છે તેટલું પણ ખરું હેત, તે પણ કઈ વાંધેા નથી. કારણકે, ખેડૂતને તે જેલના કેદી જેટલુંય ખાવાનું મળતું નથી.
તે કમિશ્નર જે ભાગ વિષે લખે છે, તે સંયુક્ત પ્રાંતામાં જ :
૧૭૮
ડિવિઝન જેલમાં ડિસ્ટ્રિકટ જેલમાં
મેટલ જેલમાં કેદી દીઠ ખાધામ ૧૮–૧–૮
Jain Education International
35
22
35
આપી શકું કે, દેખાઈ આવે છે
""
રૂ. આ. પા. આવે છે.
૨૪-૬-૧૦૩ ૧૫-૮-૧૧
39
27
વાઇસરૉય સાહેબ વઘા
૧૭૯
તેમાં પણ યાદ રાખવાનું કે, આ આંકડા ઈ. સ ૧૮૬૭–૮ના છે કે જ્યારે બાજરીનેા ભાવ રૂપિયે ૫૦ રતલ હતા. પરંતુ એડ્ઝ સાહેબ જે વરસની વાત કરે છે, તે વરસે એટલે કે ઈ. સ. ૧૮૮૨માં તેને ભાવ રૂપિયે ૪૩ રતલ જ છે.
એટલે કેજેલના કેદી જેવા ખારાક સ્વતંત્ર ખેડૂત ખાય તે। પણ, તેને ખાધાખમાં જ રૂ. ૩–૯–૮રુની ખાધ આવે. છતાં,
મેટ્ઝ સાહેબ કહે છે, કે “ હાલ તુરત ખેડૂતની સ્થિતિમાં સુધારા કરવાની કાંઈ જ જરૂર નથી.”
હવે બેટ્ઝ સાહેબના વિભાગનાં જ જુદાં જુદાં મુખ્ય ૨૦ ગામડાંની જરા વિગતવાર તપાસ કરીએ. સાથે સાથે એટલું યાદ રાખવું કે, ઈ. સ. ૧૮૮૨ના ભાવના હિસાબે કેદીના જેવા ખોરાક ખાય તાપણુ મેટી ઉંમરના માણસને ૧૮ રૂ. ૪ આ. ખર્ચ આવે, અને નાના છેાકરાને રૂ. ૯ આવે. ગામડાનું નામ કુટુંબનાં કુલ પેદાશ આખા વર્ષમાં ખાધાખમાં ખાધ પડતી ખાધ કેટલા
માણસ
રૂપિયા ૧૩-૦૦ (બચત ૧૪-૪-૦)
તર્કમ
33
22
""
For Private & Personal Use Only
રૂપિયા
૬૯–૧૨ —૦
૯૬-૦—૦
૧૪ ૧૩૬——.
૨૧ ૨૪૧-૧૨-૦
દુ
૪૧——
---?&
ટકા ૧૮
૨૫
.
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004989 |
| Book Title | Abad Hindusthan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Gopaldas Jivabhai Patel |
| Publisher | Navjivan Prakashan Mandir |
| Publication Year | 1937 |
| Total Pages | 134 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Social |
| File Size | 8 MB |