Karm Prakruti Part 02

SR No.: 004978
Original Sutra Author: N/A
Author: Abhayshekharsuri
Publisher: Jain Shwetambar Murtipujak Sangh Kolhapur
Publication Year: 1992
Total Pages: 186
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 12 MB

Page 102

અથ ઉદયાધિકાર
- શેષ ૧૧૦ અધુવોદયી પ્રકૃતિના સાદિ-શાન બળે જ ભાંગા મળવાથી ૧૧૦ ૪૨ = ૮૮૦ ભાંગા....
તેથી ઉત્તર પ્રકૃતિના કુલ ૧૨ + ૧૭ + ૮૮૦ = ૧૪૦૯ ભાંગા. સ્વામિત્વદુરજી બે પ્રકારે-ઉત્કટ પ્રદેશોદય સ્વામિત્વ
( જા. પ્રોદય સ્વામિત્વ ઉત્કૃષ્ટપ્રદેશોદય સ્વામિત્વ- આ માટે સૌ પ્રથમ ૧૧ ગણણિની પ્રરૂપણા કરાય છે.
બધેકાળે જે સ્વાભાવિક નિષેક રચના થાય છે તે ગોપચ્છાકારે હોય છે. એટલે કે પ્રથમ નિષેકમાં ધાણું દલિક ગોઠવાય છે. પછી ઉત્તરોત્તર નિકોમાં વિશેષહીન-વિશેષહીન (અસંભાવહીન) દલિક ગોઠવાય છે યાવત ચરમનિષેક સુધી. જીવના પરિણામોની વિશેષ પ્રકારની વિશુક્લિા પ્રભાવે ગુણશ્રેણિરચના થાય છે. ઉદયવતી પ્રકૃતિમાં ઉદય નિષેકથી અને અનુદયવતી પ્રકૃતિમાં ઉદય નિષેકથી અને અનુદયવતી પ્રકૃતિમાં ઉદયાવલિકા પછીના નિષેકથી આ રચના થાય છે. એમાં પ્રથમ નિષેક કે જે મૂળ છે તેના કરતાં બીજા નિષેકમાં અસંગાગ દલિક ગોઠવાય છે. બીજા નિષેક કરતાં ત્રીજા નિષેકમાં અસં ગુણ દલિક ગોઠવાય છે. એમ ઉત્તરોત્તર અસગુણ-અસં ગુણ દલિક અંતર્મુહૂર્તના સમયપ્રમાણ નિષેકો સુધી ગોઠવાય છે. મૂળથી શીર્ષ સુધીના આ નિકોની સંખ્યાનેગુણશ્રેણિનો આયામ' કહેવાય છે. એમાંના ચરમનિષેકને ગુણશ્રેણીશીર્ષ કહે છે. એ પછીના નિકોમાં સ્વાભાવિક રીતે જે દલિકો ગોપુચ્છાકારે ગોઠવાયેલા હતા તે જ પ્રમાણે રહે છે. આ ગુણશ્રેણિની રચનાની હેતુભૂત વિશુઓિ મુખ્યતયા ૧૧ પ્રકારની હોવાથી ગુણશોણિ પણ ૧૧ પ્રકારની થાય છે. એમાં વિશુદ્ધિ જેમ જેમ વધુ હોય છે તેમ તેમ ગુણશ્રેણિનો આયામ હીનહીન હોય છે અને દલિકો અધિક-અધિક ગોઠવાય છે. કમશ: કાળ પસાર થતાં થતાં ગુણશ્રેણિગત તે તે નિકનો ઉદય થવાથી ઉત્તરોત્તર અસંખ્યગુણ અસંખ્યગુણ કર્મલિકોની નિર્જરા થતી જાય છે.
પ્રથમ સમ્યત્વ પ્રાપ્તિકાળે અપૂર્વકરણની ગુણશોણિનો પ્રારંભ થાય છે. આને સત્નપ્રાપ્તિ નિમિત્તક ગુણશ્રેણિ કહે છે. સખ્યત્વમાપ્તિ બાદ પણ અંતર્મુ. સુધી ગુણણિ રચના સખ્યત્વ નિમિત્તે ચાલુ રહે છે. મિથ્યાત્વ અવસ્થામાં રચાયેલા દલિકો કરતાં આમાં અસંખ્યગુણ દલિકો ગોઠવાતા હોવા છતાં આયામ એટલો જ હોવાથી આ ગુણશ્રેણિને પથદ્ ગણવામાં આવતી નથી.