________________
બત્રીશી-૩, લેખાંક-૨૧
૨૦૫ શાસ્ત્રવચનનો અમે જેવો અર્થ કરીએ એવો જ અર્થ જે કરે તે આજ્ઞામાં ને જુદો અર્થ કરે એ આજ્ઞા બહાર...' આ રીતે કોઈને આજ્ઞા બહાર કહી ન શકાય.
પ્રશ્ન : તો કઈ રીતે કહી શકાય ?
ઉત્તર : જેઓ સાચા અર્થનો ધરાર નિષેધ કરી ખોટો અર્થ કરે ને એ મુજબ વર્તે એને કહી શકાય.
પ્રશ્ન : પણ જુદા જુદા ગીતાર્થો જુદો જુદો અર્થ કરતા હોય તો કયો અર્થ સાચો ને કયો ખોટો માનવો ?
ઉત્તર : તે તે અર્થ કરવામાં શી શી સંગતિઓ છે અથવા અસંગતિઓ છે એનો ગીતાર્થો પરસ્પર વિચાર વિમર્શ કરીને સાચા અર્થનો નિર્ણય કરી શકે.
પ્રશ્ન : પણ છતાં ગીતાર્થોએ આ રીતે નિર્ણત કરેલો અર્થ કરતાં અન્ય ગીતાર્થો જુદો જ અર્થ કહ્યા કરે તો ?
ઉત્તર : તો બહુમતિ ગીતાર્થોને જે અર્થ યોગ્ય લાગે તેને સાચો માનવો જોઈએ ને બધાએ જ એ સ્વીકારવો જોઈએ. ને પછી બધાએ એ પ્રમાણે જ વર્તવું જોઈએ. જે એ પ્રમાણે ન વર્તે એ આજ્ઞા બહાર... એટલે જ બહુમતિ સુવિદિત ગીતાર્થોની મતિ એ જ શાસ્ત્રમતિ એમ કહેવું જોઈએ.
પ્રશ્ન : પણ કોઈક ગીતાર્થને આ બહુમતિ ગીતાર્થોએ કરેલો અર્થ ધરાર ખોટો લાગતો હોય તો ?
ઉત્તર : તો પણ એનો સ્વીકાર જ કરવો એ એમની ફરજ છે. “બહુમતિ ગીતાર્થોને જે માન્ય હોય એને સ્વબુદ્ધિથી દોષોની કલ્પના
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
