Page Text
________________
३७०
ल्प्यविधिमाह । इह पुनरित्यादि, इहोन्मिश्रिते पुनः शब्दः संहृतोऽन्मिश्रयोर्वैशिष्ट्यख्यापनार्थः । एतच्चोपरिष्टाद्दर्शयिष्यामः । सचित्तमिश्रं बीजकन्दहरितादि तन्मिश्रं देयद्रव्यं च, किमित्याह । न नैव कल्प्यं ग्रहीतुमुचितं यतीनामेतेनादिभङ्गत्रिके ग्रहणनिषेध उक्तो, ग्राह्यमेव सचित्तं स्यादित्यादिदोषात् । इतरस्मिंस्तु चरमभङ्गकाश्रितेऽचित्तमिश्रिते देये पुनर्विविधा भाषा भाषणं विभाषा। संहृतद्वारोक्तचतुर्थभङ्गविषयस्तोकबहुपदोत्थचतुर्भङ्गकरूपा भजनारूपा च विकल्पना कार्या तेनेहापि शुष्काद्रव्ययोरुन्मिश्रणं द्रष्टव्यं । ततः स्तोके स्तोकं, बहुके स्तोकमचित्तमुन्मिश्रितमिति प्रथमतृतीयभङ्योर्यद्युत्क्षिप्य स्तोकाधारेण भाजनेन ददाति तदा कल्प्यता। स्तोके बहुकं, बहुके बहुकमुन्मिश्रितमित्यनयोरकल्प्यता, दातृपीडादिपूर्वोक्तदोषात् ।
म संहृतोन्मिश्रयोर्भेदः ॥ ननु संहृतोन्मिश्रयोः सचित्तादिवस्तुनि सचित्तादिवस्तुनो निक्षेपादन्योन्यं कः प्रतिविशेषः ?, उच्यते, संहृते भिक्षादानार्थं (द्रव्यादि) मात्रकस्थितं (च) द्रव्यमयोग्यं दाडिमकलिकादि तुषादि
આ ચારેય ભાંગામાં કધ્યાકથ્ય વિધિ બતાવે છે.
ફુદ પુન' = ‘રૂદ' = “નિશ્રિતે પુન' = અહીં ઉન્મિશ્રિતમાં વળી, આમાં જે ‘પુનઃશબ્દ છે. તે સંદતદોષ અને ઉન્મિશ્રદોષમાં વૈશિષ્ટઢ બતાવનારો છે. જેની વાત આગળ કહેવામાં આવશે. - “વિત્તમી' = “વિત્તનછં = સચિત્તમિશ્ર એટલે બીજ, કન્દ, હરિત = લીલોતરી.. તેનાથી મિશ્ર એવું દયદ્રવ્ય. “ર પ્ર” = “ર વચ્ચ’ = યતિઓને કલ્પતું નથી. આમ કહેવાદ્વારા પ્રથમના ત્રણભાંગામાં ગ્રહણનો નિષેધ કહેવાયો છે. કારણ કે ગ્રાહ્યવસ્તુ જ સચિત્ત છે ઈત્યાદિ દોષો એમાં રહેલા છે. “ફરજિ” = “રૂતરક્ષિતુ ૩ = અહીં “3” = “તું” એ “વળી' ના અર્થમાં છે. વળી, અચિત્તમાં અચિત્તનાં મિશ્રણ રૂપ ચોથાભાંગામાં વિમાતા' = “વિમાષા' = અનેક વિકલ્પો છે.
સંહદ્વારમાં કહેલ ચારભાગા પૈકી છેલ્લા ચોથાભાંગામાં સ્તોક અને બહુ પદથી બનેલા ચાર ભાંગા અને તેના વિકલ્પો અહીં પણ જાણવા. તેમજ “શુષ્ય' અને સાર્વ' દ્રવ્યોનું ઉન્મિશ્રણ જાણવું.
સ્ટોક - બહુની ચતુર્ભાગી જણાવે છે.
(૧) સ્ટોકમાં સ્તોકઅચિત્તનું ઉન્મિશ્રણ, (૩) બહુમાં સ્તોકઅચિત્તનું ઉન્મિશ્રણ. આ પ્રથમ અને ત્રીજા ભાંગામાં અચિત્તનું ઉન્મિશ્રણ કરીને નાના ભાજન દ્વારા આપે તો એ કથ્ય છે. પરતુ (૨) સ્તકમાં બહુઅચિત્તનું ઉન્મિશ્રણ અને બહુમાં બહુઅચિત્તનું ઉન્મિશ્રણ. આ બીજો અને ત્રીજો ભાંગા અકથ્ય છે. કારણ કે એમાં દાતાને પીડા થાય વગેરે પૂર્વોક્ત = સંહદ્વારમાં કહેવાયા પ્રમાણે દોષોનો સંભવ છે.
• સંહત અને ઉત્મિશ્ર વચ્ચે તફાવત છે પ્રશ્ન :- સંહત અને ઉન્મિશ્ર. આ બન્ને દ્વારોમાં સચિત્તાદિવસ્તુમાં સચિત્તાદિવસ્તુ નાંખવાની વાત આવી. તો બન્નેમાં ફેર શું ?
સમાધાન :- સંદતારમાં ભિક્ષાદાનમાટે માત્રામાં રહેલ દાડિમકલિકાઆદિ અથવા તુષાદિ અયોગ્ય
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004970 |
| Book Title | Pind Vishuddhi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kulchandrasuri, Punyaratnasuri |
| Publisher | Divya Darshan Trust |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 506 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 25 MB |