Page Text
________________
३४५
उष्णभक्तादिभृततद्भङ्गे च साधोर्दातुश्च तन्मध्यस्थितभक्तादिना भूमौ विकीर्यमाणेन पादादिदाहः स्यादाहारलम्पटोऽयमिति साधोर्जनापवादश्चेति त्रिविधा विराधनेति गाथार्थः । । ८४ ।।
अवतरणिका – उक्तं संहृतद्वारमथ दायकद्वारं विवरीषुर्दोषदोषवतोरभेदाद्दायकान् गाथाचतुष्केणाह । मूलगाथा- थेर्रपहुपंडवेविरजरियंर्धवत्तमत्तउंम्मत्ते ।
करचरणछिन्नपगलिय-नियलंड य पाउयारूढो । १८५ ।।
स्थंविरऽप्रभु-पैंण्ड-वेपमान-ज्वरितांऽधाऽव्यक्त-मत्तोन्मत्ते । कंरर्चरणछिन्न-प्रगलित-निगैडहस्तान्दुकबद्ध -पादुकारूढः ।। ८५ ।।
♛ दायकद्वारविवरणमष्टात्रिंशद्दायकप्रकाराश्च तत्र स्थविरदायके ददत्यग्राह्यं, ग्रहणे दोषाऽपवादौ व्याख्या- 'थेर 'त्ति । तत्र स्थविरो वृद्धः स च सप्ततेः षष्ठेरित्यन्ये वर्षाणामुपरिवर्ती तस्मिन्, सर्वत्र विभक्तिलोपात् स्थविरे ददति मुनयो भिक्षां न गृह्णन्तीति वक्ष्यमाणचतुर्थगाथाखण्डेनात्रोत्तरत्र જાય તો એમાનું દ્રવ્ય નીચે વિખરાય જતા સાધુ કે દાતાના પગ વગેરેને દાહ થઈ જાય. આ આત્મવિરાધના થઈ. પ્રવચનવિરાધના :- ‘આ સાધુમહારાજ આહારના લંપટ છે’ એમ લોકોમાં અપવાદ = નિંદા થાય. આ પ્રવચનવિરાધના થઈ. આ રીતે ત્રણે પ્રકારની વિરાધના થાય. આમ સંતદ્વાર કહ્યું.૮૪॥ અવતરણિકા :- હવે ‘વાયદ્વાર’ ને કહેવાની ઈચ્છાવાળા મૂળકારશ્રી દોષ અને દોષવાળામાં અભેદ હોવાથી, દાયકોને ચારગાથાથી જણાવે છે.
संस्कृतछाया
મૂળગાથા-શબ્દાર્થ :- ઘેરપદુ વૃદ્ધ અને અપ્રભુ, પંડવુંવિર
નપુંસક અને કંપતો, નરિસંધ તાવવાળો અને આંધળો, વ્રવત્ત = અવ્યક્તબાલ, મત્તઙમ્મત્તે = મત્ત અને ઉન્મત્ત, હરવરછિન્ન
ગળતાં કોઢવાળો, નિયતંદુ
હાથ-પગમાં બેડીવાળો, પાયારો
હાથ-પગ કપાયેલો, પત્તિય પાદુકા પહેરેલો.૮૫][
=
Jain Education International
=
=
મત્ત
મૂળગાથા-ગાથાર્થ :- નીચે જણાવેલ દાતારો જો આહારાદિ આપતાં હોય તો ઉત્સર્ગમાર્ગે સાધુઓને તે લેવા કલ્પે નહિ. (૧) વૃદ્ધ (૨) અપ્રભુ (૩) નપુંસક (૪) વેવિર - જેનું શરીર કંપાયમાન થતું હોય. (૫) વિરત તાવવાળો હોય. (૬) અંધ (૭) અવ્યક્ત- આઠવર્ષની અંદરનો બાળક (૮) મદિરા વગેરે પીધેલ. (૯) ઉન્મત્ત - મહાસંગ્રામાદિમાં જય મેળવવાથી ગર્વિત બનેલો અથવા કોઈ પ્રકારના ગ્રહથી ગ્રહિત. (૧૦) કરછન્ન - હાથકપાયેલ. (૧૧) ચરણછિન્ન - પગકપાયેલ. (૧૨) પ્રગલિત – ગળતાંકોઢવાળો. (૧૩) નિયલંડુક - જેના પગમાં બેડી હોય અથવા જેના બન્ને હાથ લાકડાની કેડમાં હોય અર્થાત્ અન્દુકબદ્ધ હોય (૧૪) પાદુકારૂઢ - પગમાં પાદુકા-જોડા વગેરે પહેર્યા હોય.II૮૫) ♦ દાયક દ્વારનું વિવરણ, દાયકના ૩૮ પ્રકારો, તેમાં, સ્થવિરદાયકના હાથે અગ્રાહ્ય છે, ગ્રહણમાં દોષ અને અપવાદ છ વ્યાખ્યાર્થ :- (૧) ‘ઘેર' = ‘વિરઃ તસ્મિન્’ વૃદ્ધ. સીત્તેરવર્ષથી ઉ૫૨, મતાંતરે સાઠવર્ષથી ઉપર ઉંમરવાળાને વૃદ્ધ કહેવાય છે. તે વૃદ્ઘ દાન આપે તે મુનિઓ ભિક્ષા ગ્રહણકરતાં નથી. અહીં ‘ઘેર-વત્તુ' વગેરે બધાં શબ્દોમાં સપ્તમીવિભક્તિ જાણવી. કારણ કે પ્રાકૃતભાષાના કા૨ણે એનો લોપ
=
For Private & Personal Use Only
।। ।। ।।
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004970 |
| Book Title | Pind Vishuddhi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kulchandrasuri, Punyaratnasuri |
| Publisher | Divya Darshan Trust |
| Publication Year | 2009 |
| Total Pages | 506 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 25 MB |