________________
३४१
तत्र तस्मिन् संहृते येन भाजनेन दास्यति तत्रस्थस्य भक्तादेरन्यत्र क्षेपणे, सचित्ताचित्ते सजीवनिर्जीववस्त्वभिधायके द्वे पदे आश्रित्य सचित्ताचित्तपदाभ्यामित्यर्थः, मिश्रस्य सचित्त एवान्तर्भावाच्चतुर्भङ्गो भङ्गचतुष्टयं स्याद्यथा- सचित्ते सचित्तं १ अचित्ते सचित्तं २ सचित्ते अचित्तं ३ अचित्ते अचित्तं ४ संहतमिति । तत्र सचित्ते पृथ्वीकायादौ सचित्तं पृथ्वीकायादि संहृतमित्यर्थः, अचित्तं चायोग्यं तुषादि ज्ञेयं । इह चाद्यभङ्गत्रये ग्राह्यवस्तु सचित्तभावात्सचित्तसङ्घट्टादिदोषाच्चाकल्पनीयतैव नवरं प्रस्तुतसंहृतदोषस्य तृतीयभङ्गेऽवतारो ज्ञेयस्तथाऽनन्तरपरम्परताऽत्र न व्याख्येया, संहरणस्य परम्परतया अघटनात् । तथा कल्पते तु, भक्तादि ग्राह्यम् पुनः स्यात्, ‘चरमे' चतुर्थभङ्गे इति गाथार्थः ।।८३ ।।
अवतरणिका- नवरं चतुर्भङ्गेऽपि भजनया कल्पनीयतेत्याह । मूलगाथा- तत्थवि य थोवबहुयं, चउभंगो पढमतईयगाइण्णा।
जइ तं थोवाहारं, मत्तगमुक्खिविय वियरेज्जा।।८४ ।। संस्कृतछाया- तत्राऽपि च स्तोकबहुकं चतुर्भङ्गः प्रथमतृतीयावाऽऽचीो ।
यदि तत्स्तोकाधारं मात्रकमुत्पाट्य वितरेत् ।।८४ ।। સચિત્ત એવી પૃથ્વીકાયાદિ સંહત થાય.
(૨) અચિત્તમાં સચિત્ત સંદત. જેમકે અચિત્તતુષાદિમાં સચિત્તપૃથ્વીકાયાદિ સંદત થાય. (૩) સચિત્તમાં અચિત્ત સંદત. જેમકે સચિત્તપૃથ્વીકાયાદિમાં અચિત્તતુષાદિ સંહત થાય. (૪) અચિત્તમાં અચિત્ત સંદત. જેમકે અચિત્તતુષાદિમાં અચિત્તતુષાદિ સંહત થાય.
અહીં પ્રથમના ત્રણભાંગામાં ગ્રાહ્યવસ્તુ સચિત્ત હોવાથી અને સચિત્તનો સંઘટ્ટોઆદિ દોષો સંભવતા હોવાથી અકલ્પનીય જ છે. પરન્તુ પ્રસ્તુત સંદતદોષ તો ત્રીજા ભાંગામાં જ લાગે છે = એમાંજ અવતાર पामे छ अम. . तेम४ मा 'अनन्तर'-'परम्पर' नी व्याच्या ४२वानी नथी..॥२९॥ ? संड२७॥र्नु પરમ્પરપણું ઘટતું નથી.
'कप्पइ' = 'कल्पते तु' = ४८५ छ = माह ! जने छ. शेम ? ते ४ छ, 'चरमे' = 'चतुर्थ-भङ्गे' = योथामinम अर्थात् योथामांम दृयवस्तु प्राय बने छे.
અવતરણિકા :- હવે ચોથાભાંગામાં પણ વિકલ્પદ્વારા કલ્પનીયતાને જણાવે છે.
भूगाथा-शर्थ :- तत्थवि य = ते. या२मiwi ५५५, थोवबहुयं = थोडं अने धारे में ते, चउभंगो = या२मां, पढम = पडेदो, तईयग = त्री, आइण्णा = माया, जइ = t, तं = ते, थोवाहारं = थोमापा२पाणु, मत्तगं = (मान, उक्खिविय = (34131ने, वियरेज्जा = मापे.
મૂળગાથા-ગાથાર્થ - ચોથાભાંગામાં અચિત્તવસ્તુ અચિત્તમાં નાંખવામાં પણ નાંખવાની વસ્તુ અને જેમાં નાખવાનું હોય તે થોડું અથવા વધારે હોય એટલે તેના યોગે પણ ચારભાગા થાય. એ ચાર ભાંગામાંથી પહેલા અને ત્રીજા ભાંગાની વસ્તુ ખાલી કરીને તે ભાજનવડે બીજું અશનાદિ આપે તો
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org