________________
सुपात्रे शुद्धाऽशुद्धदानविषये श्रीभगवतीसूत्रपाठः
तथा च तत्सूत्रं यथा 'समणोवासगस्स णं भंते ! तहारूवं समणं वा माहणं वा फासुएणं एसिणिज्जेणं असणपाणखाइमसाइमेणं पडिलाभेमाणस्स किं कज्जइ ? गोयमा ! एगंत सो निज्जरा कज्जइ नत्थि से पावे कम्मे । 'समणोवासगस्स णं भंते ! तहारूवं समणं वा माहणं वा अफासुएणं अणेसणिज्जेणं असणपाणखाइमसाइमेणं पडिलाभेमाणस्स किं कज्जइ ? गोयमा ! बहुयतरियासे निज्जरा, अप्पयरे से पावे कम्मे । अनेन द्वितीयदण्डकेनात्र प्रकृतम् । अस्यार्थः श्रमणोपासकस्य श्रावकस्य श्रमणं यतिं ब्राह्मणं ब्रह्मचर्यादिगुणोपेतं वन्दित्वा नमंसित्वा सत्कारयित्वा सन्मानयित्वा `वन्दनादिव्यतिरेकेण वा अप्रासुकेनानेषणीयेनाशनादिना चतुर्विधाहारेण प्रतिलम्भयतः लाभवन्तम् कुर्व्वतः किं क्रियते, किं फलं भवति तस्य ? उच्यते, निर्ज्जरापेक्षया चारित्रसाधककायोपष्टम्भात् प्रभूततरा निर्जरा अशुभ- कर्म्मपुद्गलपरिशाटरूपा बह्वी सञ्जायते, पापकर्मापेक्षया जीवादिघातेन व्यवहारतस्तच्चारित्रबाधया च शुभाल्पायुःकर्मबन्धकत्वं च भवति । शुभमपि चायुरल्पमहिततया पापरूपमेवेह विवक्षितम् ।
● सुपात्रमां शुद्ध-अशुद्ध धानविषय5 श्री भगवतीसूत्रनो पाठ • ભગવતીજી સૂત્રમાં ૧લા અને ૨જા ભાંગા અંગે આ પ્રમાણે કહ્યું છે. ગૌતમ સ્વામીજીનો પ્રભુ વીરને प्रश्न :- ‘समणोवासगस्स णं भंते ! तहारूवं समणं वा माहणं वा फासुएणं एसिणिज्जेणं असणपाणखाइमसाइमेणं पडिलाभेमाणस्स किं कज्जइ ?
प्रभु वीरनो उत्तर :- गोयमा ! एगंत सो निज्जरा कज्जइ नत्थि से पावे कम्मे ।
प्रश्न :- समणोवासगस्स णं भंते ! तहारूवं समणं वा माहणं वा अफासुएणं अणेसणिज्जेणं ·असणपाणखाइमसाइमेणं पडिलाभेमाणस्स किं कज्जइ ?
उत्तर :- गोयमा ! बहुयतरियासे निज्जरा, अप्पयरे से पावे कम्मे ।
અહીં, બીજા પ્રશ્નનો વિચાર કરવાનો છે. એનો અર્થ આ પ્રમાણે છે.
प्रश्न :- हे भगवान ! श्रमशोपास - श्राव, ब्रह्मयर्याहिगुएशोथी युक्त श्रमण-यति- ब्राह्मणने, वंधन उरीने, નમન કરીને, સત્કાર કરીને, સન્માન કરીને અથવા વંદનાદિ કર્યા વિના અપ્રાસુક-અનેષણીય અશનાદિ ચાર પ્રકારના આહાર વહોરાવે તો તેને શું ફળ મળે છે ?
उत्तर :
હે ગૌતમ ! નિર્જરાની અપેક્ષાએ, ચારિત્ર-સાધક કાયાને ટકાવનાર હોવાથી અશુભકર્મપુદ્ગલના રિશાટ રૂપ પ્રભુતતરા ઘણીબધી નિર્જરા કરે છે અને કર્મબંધની અપેક્ષાએ, જીવાદિના ઘાતના કારણે વ્યવહારથી સાધુ વિ.ના ચારિત્રને બાધા પહોંચાડનાર હોવાથી અલ્પઆયુષ્યવાળું શુભકર્મ जंघाय छे. अहीं 'व्यवहारतः' વ્યવહારથી' એમ કહેવા પાછળ કારણ આ જણાય છે કે - જો સાધુ પ્રતિ દુષ્ટભાવ હોય તો એમાં નિશ્ચયથી ચારિત્રને બાધા પહોંચાડવાનું થાય. પણ અહીં તો ભક્તિવિશેષ કેં પ્રયોજનવિશેષની વાત છે. શુભ એવું પણ અલ્પાયુષ્ય અહિતપણાવડે પાપરૂપજ છે. માટે પાપરૂપે વિવક્ષા કરી છે.
Jain Education International
७१
=
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org