________________
૨ ૧
જાક
ન્યુરૉરેડિયોલૉજીઃ મગજની એક્સ-રે તપાસ
એમ.આર.આઈ. (M.R..) :
સી.ટી. સ્કેન દ્વારા ચેતાતંતુઓ, મગજની અંદરનો ભાગ (હાઇટ મેટર) અને કરોડરજ્જુ જેવાં અંગો માટે મર્યાદિત માહિતી મળી શકે છે. સન ૧૯૭રમાં ડામડિયન નામના વૈજ્ઞાનિકે ચુંબકીય પ્રવાહો માનવશરીરની
એમ.આર.આઈ.મશીન તપાસ માટે વાપરી શકાય છે તેવી શોધ કરી. કપ્યુટરના આધુનિકીકરણથી શક્તિશાળી ચુંબકીય પ્રવાહો દ્વારા મગજની છબી લેવામાં આવે છે જેને મૅગ્નેટિક રેઝોનન્સ ઇમેજિંગ (Magnetic Resonance Imaging) (એમ.આર.આઈ.) તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. મગજની ગાંઠ, લકવો, હાઇટ મેટરના રોગ અને જન્મજાત ખોડખાંપણ, ચેતાતંત્રના મલ્ટિપલ સ્કૂલૅરોસિસ જેવા રોગો, આંખ તેમ જ કાનના અંદરના ભાગના અત્યંત સૂક્ષ્મ ભાગ વગેરેની તપાસ - નિદાન માટે એમ.આર.આઈ. અત્યંત મહત્ત્વનું સાબિત થયું છે. - એમ.આર.આઈ.નું મશીન એક નળાકાર લોહચુંબક (મેગ્નેટ) હોય છે. તેની મધ્યમાં દરદીને સુવાડવા માટે ટનલ હોય છે. આ મૅગ્નેટની ચુંબકીય ક્ષમતા પૃથ્વીના ચુંબકીય ક્ષેત્ર કરતાં એક હજાર ગણી વધારે હોય છે... મશીનની ક્ષમતા તેના ટેસ્લા (Tesla) દ્વારા નક્કી થતી હોય છે. સામાન્ય રીતે 0.2, 0.3T, 0.5, 1.0T, 1.5નાં મશીનો આવતાં હોય છે. જેમ ટેસ્લા વધારે તેમ મશીનની ચોકસાઈ, બારીકાઈ અને ઝડપ વધારે હોય છે. હવે 3.0Tના શક્તિશાળી મશીનો આવી જવાથી થોડીક જ મિનિટોમાં ખૂબ જ ઝડપથી બારીક અને સ્પષ્ટ નિદાન થઈ શકે છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
