________________
१७७८
• योगादेव मुक्तिसमर्थनम्
द्वात्रिंशिका - २५/३२
ततो निरुपमं स्थानमनन्तमुपतिष्ठते । भवप्रपञ्चरहितं परमानन्दमेदुरम् ।।३२।।
तत इति । व्यक्त ।।३२।।
•
।। इति क्लेशहानोपायद्वात्रिंशिका ।। २५ ।।
एतेन सर्वकाम्यरहस्यपूजान्ते मैथुनं देवताप्रीतिकरं भवति । मोक्षप्रदं भवति । स एव भोगाऽपवर्गः ← (रा.श्या.पृष्ठ-३ ) इति राजश्यामलारहस्योपनिषद्वचनमपि प्रतिक्षिप्तम्, तस्य रागादिगर्तोपनिपातकारित्वादिति दिक् ।।२५ / ३१ ।।
ननु निरुपक्रमकर्मणां भोगात् सोपक्रमकर्मणाञ्च सर्वेषां योगादित एकशक्तिमत्त्वेन क्षये किं सम्पद्यते ? इत्याशङ्कायामाह - 'तत' इति । ततः = स्वसामग्रीतः सकलक्लेशाऽत्यन्तहानेः भवप्रपञ्चरहितं = देहेन्द्रियमनःकर्मादिसकलसंसारोपप्लवशून्यं अनन्तं = अपुनरावृत्त्या शाश्वतं निरुपमं शाश्वतिक-स्वाभाविकाऽतिशोभनपुष्कलाऽऽनन्दसन्दोहपरि
सकलप्रशस्तोत्कृष्टोपमाऽतीतं परमानन्दमेदुरं
=
Jain Education International
पुष्टं स्थानं ईषत्प्राग्भाराऽभिधानं विशुद्धोऽयमात्मा उपतिष्ठते ।। २५ / ३२ ।। नैरात्म्यदर्शनान्नैव, विवेकख्यातितश्च न । कायव्यूहादितो नैव, योगान्मुक्तिः प्रजायते ।।१।। इति मुनियशोविजयविरचितायां नयलतायां क्लेशहानोपायद्वात्रिंशिकाविवरणम् ।। २५ ।।
=
ગાથાર્થ ઃ- કર્મસ્વરૂપ ક્લેશનો ઉચ્છેદ થવાથી ભવપ્રપંચશૂન્ય, પરમાનંદથી પરિપુષ્ટ, નિરુપમ અને શાશ્વત સિદ્ધશિલા નામના સ્થાનને સાધક પામે છે. (૨૫/૩૨)
विशेषार्थ ::- ૩૨ મો શ્લોક સ્પષ્ટ હોવાથી તેની ટીકા ગ્રંથકાર શ્રીમદ્ભુએ બનાવેલી નથી. સિદ્ધશિલા ઉપ૨ ગયેલો કર્મમુક્ત જીવ ત્યાં કોઈ ભવપ્રપંચમાં પડતો નથી, નીચે ફરીથી આવતો નથી, દેહને ધારણ કરતો નથી. પરમાનંદથી પરિપુષ્ટ એવા મોક્ષને કોઈ પણ પ્રશસ્ત ઉત્કૃષ્ટ ઉપમાથી ઓળખાવી શકાય તેમ નથી. ‘માંહિ પડ્યા તે મહાસુખ માણે' આ ઉક્તિ જ ત્યાં ચરિતાર્થ થાય છે. ઉપાધ્યાયજી મહારાજ કહે છે કે આવો મોક્ષ પામવો હોય તો નિષ્ક્રિય શુષ્કજ્ઞાન કે અજ્ઞાનકષ્ટગર્ભિત ક્રિયાકાંડમાં અટવાઈ જવાના બદલે અનુભવી/આત્માનુભવી યોગીપુરુષના ચરણોમાં જીવનને બિનશરતી રીતે સોંપીને તેમના માર્ગદર્શન મુજબ સમ્યગ્ આત્મજ્ઞાનનો અને વિધિ-જયણા-ઉપયોગ-આદરપૂર્વકના આચારપંચાચારનો જીવનમાં વિવેકસભર સમન્વય સાધવામાં લાગી જવું અને પરમતત્ત્વના નિર્ભેળ પ્રેમમાં गजाडून जन्या रहेवु खे ४ खेमात्र सलामत-सयोट-टूंडो-अडथी मोक्षमार्ग छे. अस्तु. ( २५/३२) ૨૫ મી બત્રીસીનો અનુવાદ પૂર્ણ.
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org