Page Text
________________
36
• આ અમૃત છે. લો, ચાખો •
द्वात्रिंशिका દિગંબર : કેવળીને આહારસંશા નથી. માટે તે વાપરે નહીં.
શ્વેતાંબર : જેવી રીતે મોહનીય કર્મના કારણે થતી તૃષ્ણા (= આહારસંજ્ઞા) ભાવ સાધુને નથી. છતાં પણ તે વાપરે છે. તે રીતે કેવળી પણ વાપરે.
દિગંબર : કેવળી પાસે અનંત સુખ હોવાથી તે કવલાહાર ન કરે.
શ્વેતાંબર : અનંત સુખ તો મોક્ષમાં જ છે. તથા ભૂખ કર્મજન્ય હોવાથી અનંત સુખને બાધિત કરે તો સર્વજ્ઞમાં રહેલું ત્રસપણું, મનુષ્યપણું વગેરે પણ કર્મજન્ય હોવાથી અનંત સુખને બાધિત કરશે.
૪ (૩૧) મુક્તિ - બત્રીસી : ટૂંકસાર જીવન્મુક્તિ મેળવ્યા બાદ યથાભવ્ય લોકોપકાર કરનારા, કવલાહાર કરનારા કેવળજ્ઞાની ભગવંતો સંપૂર્ણતયા કૃતાર્થ તો મોક્ષમાં જ થાય છે. માટે ૩૧મી બત્રીસીમાં પરમમુક્તિને હેતુ-સ્વરૂપ-અનુબંધથી દર્શાવેલ છે. પરમમુક્તિના સ્વરૂપ અંગે વિવિધ દર્શનશાસ્ત્રોના મંતવ્યો દર્શાવી, તેની સમીક્ષા કરી જૈનદર્શન મુજબ વિવિધ નયને માન્ય પરમમુક્તિનું સ્વરૂપ ગ્રન્થકારશ્રીએ બતાવેલ છે.
• થોડી વાનગી વાગોળીએ : નૈયાયિક : ચરમ દુઃખ ધ્વંસ = મોક્ષ ત્રિદંડી : પરમાત્મામાં જીવાત્માનો લય = મોક્ષ. બૌદ્ધ : (૧) શુદ્ધ આલયસંતતિ = મોક્ષ
(૨) અગ્રિમ ચિત્ત અનુત્પાદથી યુક્ત પૂર્વચિત્તનિવૃત્તિ = મુક્તિ અન્યવાદી : સ્વતંત્રતા = મુક્તિ સાંખ્ય : પુરુષનું સ્વરૂપમાં અવસ્થાન = મોક્ષ. નાસ્તિક : આત્મહત્યા = મુક્તિ. તૌતાતિત : નિત્ય-ઉત્કૃષ્ટ સુખની અભિવ્યક્તિ = મુક્તિ. વેદાંતી : અવિદ્યાનિવૃત્તિ બાદ કેવલ આત્માની અવસ્થિતિ = મુક્તિ. જૈન : સર્વકર્મક્ષય = મુક્તિ .
(૧) સંગ્રહનયાનુસાર, આવરણના ઉચ્છેદથી વ્યંગ્ય સુખ = મુક્તિ. (૨) વ્યવહારનયાનુસાર, પ્રયત્નસાધ્ય સંપૂર્ણકર્મક્ષય = મુક્તિ.
(૩) ઋજુસૂત્રાદિનયાનુસાર, નિર્મળ જ્ઞાન-સુખાદિની પરંપરા = મુક્તિ. નૈયાયિકાદિમાન્ય મુક્તિની સમીક્ષા તથા સ્યાદ્વાદની મર્યાદામાં રહીને તેના ઉચિત અંશનો સ્વીકાર પણ મહોપાધ્યાયજી મહારાજે કરેલ છે. તથા શ્રુતિ-સ્મૃતિ દ્વારા પણ મોક્ષમાં સુખની સિદ્ધિ ગ્રંથકારશ્રીએ કરેલ છે. આ બત્રીસીમાં નવ્ય ન્યાયની પરિભાષાના ચમકારા સારા પ્રમાણમાં જોવા મળે છે.
૪ (૩૨) સજ્જનસ્તુતિ-બત્રીસી : ટૂંકસાર ક ૧ થી ૩૧ બત્રીસીમાં વિવિધ વિષયોનું વિશદ પ્રતિપાદન કરીને અંતિમ મંગલસ્વરૂપ છેલ્લી બત્રીસીમાં સજ્જનોની સ્તુતિ કરવામાં આવેલ છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004938 |
| Book Title | Dwatrinshada Dwatrinshika Prakran Part 1 |
| Original Sutra Author | Yashovijay Upadhyay |
| Author | Yashovijay of Jayaghoshsuri |
| Publisher | Andheri Jain Sangh |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 478 |
| Language | Gujarati, Sanskrit |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 11 MB |