________________
સતિ સપ્તમી
કોઈ એક ક્રિયા દરમ્યાન બીજી ક્રિયા થઈ કે થતી હતી (ચાલુ હતી) તેવું સતિસપ્તમીના પ્રયોગથી સૂચવાય છે.
- શેષ કર્મતણે સંખ્યાત સાગરે ક્ષીણે હૂતે -
સાતે ઉપશમાવે અથવા ક્ષેપે હૂતે
- મોહનીય કર્મ ક્ષીણઇ હૂંતઇ
- જં પાન્હી પગ પ્રમુખ લાગે હૂતે લગાડે હૂતે
જીવ હૂઇ રૂડે મોટેહે કર્તવ્ય કીધે હૂતે -
- ભૂમિ ફાટી હૂતી વરસનઇ દીસિ મેઘ વૂઠઇ હૂતઇ -
– તેહહ નઇ જોવાવા છતાંઇ હૂંતા
–
- ઔષધી મઇ છતી હતી લોક
- ઇસિહં કહિતઇ હૂતઇ એહ
કૃદંતો
જ્યારે ક્રિયાને અપૂર્ણ દર્શાવવી હોય ત્યારે તેને પુરુષબોધક સિવાયના પ્રત્યયો લાગે ત્યારે તે કૃદંત કહેવાય છે.
-
વર્તમાન કૃદંત :
:
વર્તમાનકાળની ક્રિયા ઉપરથી બનેલું કૃદંત તે વર્તમાન કૃદંત. જેવાકેસાચરતા, જાતુ, વખાણતઉ, સાહતા, વર્તતઉ, ચ્યવતા, ક્ષેપતાં, ઉપજતઉં, મઠારતા, બલતઉ, દીસંતો, ચીતરતું, ઘડતઉં, સેવીતઉ.
માંહિ સાચરતા સીઘ્ર સીઘ્ર ચાલઇ
–
સરલ ગતિ ભવાંતર જાતુ જીવ જેણઇ કર્મિ -
- કેવલજ્ઞાન ઉપજતઉ રાખઇ
કલાઇ પરસ્પરિ સાહતા બંધ હુઇ -
- જિમ કુંભકાર ભાંડ ઘડતઉ તે હૂઇ -
• જે વાંસના કામઠાં મઠારતા આછી -
તિહાં વર્તતઉ પ્રબલ રાગદ્વેષ -
Jain Education International
બાલાવબોધનું ભાષાતત્ત્વ તથા ગદ્યસમીક્ષા
૧૩૯
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org