________________
૧૧૪
હાલા રેવાય ત્યાં જ રાજાએ લાલ આંખ કરીને કહ્યું કે આજ્ઞાનું પાલન તુરત જ થવું જોઈએ. . .
પંડિત હળવેથી ગંગાનદી તરફ ચાલતો થયો. ગંગાતટે ઊભા રહીને તેણે પ્રાર્થના કરી. ગંગામૈયાએ પ્રકટ થઈને તેને કહ્યું : “નરાધમ! તને શરમ નથી આવતી ? એ કંગન તે મેં મારા ભક્ત રૈદાસને આપવા માટે તને આપ્યું હતું. મેં એને એ બતાવ્યું પણ નહિ અને રાજાને જ આપી દીધું. ઉપરાંત રાજાએ આપેલાં નાણાં પણ તું હજમ કરી ગયે. હજુ પણ એ રૂપિયા લઈ જા અને રૈદાસને આપી દે, નહિ તે તારે નાશ કરીશ.”
મૃત્યુના ભયથી ગભરાઈને પંડિત તુરત જ પિતાને ઘેર ગયો અને બધા જ રૂપિયા રૈદાસને પહોંચાડ્યા. રૈદાસ સમક્ષ નાણાં મૂકતાં તેણે રોતાં રોતાં સઘળી બીને સંભળાવી દીધી.
ભક્ત રૈદાસ બોલ્યા : “હું રૂપિયા લઈને શું કરું? એ રાખવા માટે મારી પાસે જગ્યા જ નથી. મહેનત કર્યા વિના હું પૈસા નથી લેત. આપ જ એ લઈ જાઓ.’
પંડિતે રડતાં રડતાં કહ્યું : તે ખરેખર મરી જ ગયે છું. મારા પર ગંગાજી રૂઠયાં છે, રાજા રૂડડ્યા છે અને આપ પણ રૂઠયા છે. મારા અપરાધ માફ કરે અને મારી રક્ષા કરો ભક્તરાજ !”
રૈદાસ સામે મુશ્કેલ સમશ્યા આવી પડી. તેઓ કઈ પાસેથી કંઈ લેવા પણ નહોતા ના અને રોજિંદો શ્રમ છોડી ગંગાજી સુધી પણ જઈ શકે તેમ ન હતા. એમનું દયાળુ હદય પંડિતનું કરુણ રુદન સાંભળી પીગળી ગયું. એમણે વિચાર્યું : “મન ચંગા તે કથરોટમાં ગંગા” મેં આજ દિન સુધી કોઈનું ય કંઈ જ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
