________________
મહામંત્રી શકટાલ
મહામંત્રી પદનીની ભોળી વાત સાંભળી સ્મિત કરતે. પણ એક દિવસ ઘણે આગ્રહ થવાથી તેણે કહ્યું: “પ્રિયે! તું જાણે છે કે વરરુચિ વિદ્વાન જરૂર છે પરંતુ તેનામાં મિથ્યા અભિમાન અને દંભ છે. આ દુર્ણ ફૂલની સાથે કાંટાની માફક છે. તે પોતાની વિદ્વત્તાથી લોકોને ગેરમાર્ગે દોરે છે. મિથ્યાચાર ફેલાવાના ભયથી તેને હું પ્રોત્સાહન આપતું નથી.”
જે તે દંભી અને બનાવટી છે તે તેથી આપને શું લેવાદેવા છે? આપ જે પ્રશંસાના બે શબ્દો કહી દેશે, તો તેનું ભલું થઈ જશે. આપે દયાથી પ્રેરિત થઈને પણ તેની પ્રશંસા કરવી જોઈએ.”
આ પત્ની દ્વારા અનેક વખત પ્રેરણા મળતાં મહાઅમાત્ય શકટાલ પીગળી ગયા. એમણે બીજે દિવસે રાજસભામાં વરરુચિએ લેક વાઓ ત્યારે મંદ સ્મિત સાથે એક જ શબ્દ કહ્યો. “સુંદર.” મહાઅમાત્યના મુખેથી આટલે શબ્દ નીકળતાં જ રાજા નંદે એક આઠ ગ્લૅકના બદલામાં એકસો આઠ સુવર્ણમુદ્રાઓ, પુરરકાર તરીકે આપી દીધી. વરરુચિ રાજી રાજી થઈ ગયે. હવે તે દરરોજ એક આઠ લેકે સભળાવતે અને તેના બદલામાં તેટલી જ સુવર્ણમુદ્રાઓ મેળવતો. થોડા વખતમાં સરસ્વતી અને લક્ષ્મીને મેળ બેસી જતાં તેને અહંકાર વધુ પ્રકાશી ઊઠયો. “કારેલું કડવું તે હતું જ તેમાં લીમડે ચડી ઊછર્યું પછી કડવાશની વાત જ શી ? ” એ કહેવત સાચી પડવા લાગી. જનતા જનાર્દન વચ્ચે એ મિથ્યા પ્રચાર કરવા લાગે.
મહામત્રી શકટલે ચ્ચિાર્યું : “આ રોજ અપાતી એક સો આઠ સુવર્ણમુદ્રાઓ એ દેખીતી રીતે જ રાજકોષને દુરુપયોગ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
