________________
૧૪૦
કલ્પસૂત્ર
ઉપર સિદ્ધાર્થે અધિકાર કર્યા, ઇન્દ્રાણીના કાનામાંથી કુંડળ છીનવીને ત્રિશલા રાણીને પહેરાવ્યાં, દોહદ પૂર્ણ થવાથી ત્રિશલા અત્યંત પ્રમુક્તિ થઈ. આવી જાતનાં દોહદો વડે ગર્ભમાં રહેલા શિશુની દયા, રોય, વીરતા વગેરે ગુણાનું માતાનાં મન ઉપર સ્પષ્ટ પ્રતિબિંબ પડવા લાગ્યું.
મૂ
तेणं कालेणं तेणं समएणं समणे भगवं महावीरे जे से गह्माणं पढमे मासे दोच्चे पक्खे चित्तसुद्वे तस्स णं चित्तसुबस्स तेरसीदिवसेणं नवण्हं मासाणं बहुपडिपुन्नाणं अट्ठमाण य राईदियाणं विइक्कंताणं उच्चद्वाणगतेसु गहेसु पढमे चंदजोगे सोमासु दिसासु वितिमिरासु विसुद्वासु जतिएसु सव्वसउणेसु पयाहिणाणुकूलंसि भूमिसप्पिसि मारुयंसि पवातंसि निष्फण्णमेदिणीयंसि कालंसि पमुदितपक्कीलिएस जणवएसु पुव्वरत्तावरत्तकालसमयंसि हत्थुत्तराहिं नक्खत्तेणं जोगमुवागएणं आरोगा आरोगं दारयं पयाया ॥ ९३ ॥
અર્થ તે કાળે અને તે સમયે (શ્રમણ ભગવાન મહાવીર ) જ્યારે ગ્રીષ્મ ઋતુ ચાલી રહેલ હતી, ગ્રીષ્મના પ્રથમ માસ ચૈત્ર માસ અને તેના ખીન્ને પક્ષ (શુકલ પક્ષ) ચાલી રહેલ હતા, ચૈત્ર માસના શુકલ પક્ષના તેરમેા દિવસ હતેા અર્થાત્ ચૈત્ર સુદ ૧૩ના દિવસે, નવ માસ અને સાડા સાત દિવસ પસાર થયા હતા તે વખતે જ્યારે બધા ગ્રહ ઉચ્ચ સ્થાનમાં આવેલ હતા, ચંદ્રના પ્રથમ યાગ ચાલી રહેલા હતા, દિશા બધી સૌમ્ય, અધકાર રહિત અને વિશુદ્ધ હતી, જય-વિજયનાં સૂચક બધી જાતનાં શકુન હતાં. શીતળ, મંદ સુગ ંધિત પવન પ્રદક્ષિણાવર્તી પૂર્વક વાતા હતા, પૃથ્વી ધાન્યથી સુસમૃદ્ધ હતી, દેશનાં બધા માણસાનાં મનમાં આનંદ પ્રમેાદ હતા ત્યારે મધ્ય રાત્રિના સમયે હસ્તાત્તરા નક્ષત્ર અર્થાત ઉત્તરા
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
