________________
લબ્ધિ તણા ભંડાર
તે તદુભયાનંદી છે.
અનારંભી : મુખ્યત્વે મુક્ત જીવો અનારંભી છે. છતાં અપ્રમત્તદશામાં વર્તતાં મુનિજનો અનારંભી છે.સાધક અવસ્થાવાળા પ્રમત્ત હોવા છતાં જેઓ ગુરુઆજ્ઞામાં રહીને શુધ્ધઅનુષ્ઠાનમાં રત છે તે અનારંભી છે. વળી ઉદયમાં આવતા કષાયજન્ય ભાવોને જેમણે સ્વાધ્યાય, જ્ઞાન બળ અને ધ્યાનબળ દ્વારા શમાવી દીધા છે, તે અનારંભી છે.
સંયમધારી હોવા છતાં જેના મન વચન કાયાના યોગો અશુભ એવા આહરાદિની લોલુપતામાં રસગારવ છે, ૠધ્ધિ સુધ્ધિઓનો આકાંક્ષી હોવાથી ૠધ્ધિ ગારવ છે, કે દેહાધ્યાસથી શાતાગારવને સેવીને જ અશુભ પ્રવૃત્તિઓ આદરે છે તે આત્મારંભી, પરારંભી કે ઉભયારંભી હોય છે.
દ્રવ્યસંયમને ગ્રહણ કર્યા પછી જો ભાવસંયમને સાધતો નથી તેવો સાધક સંરંભ આરંભ કે સમારંભથી મુક્ત નથી. અત્યંત આરંભવાળો અવિરતિ હોય છે. જો કે એકેન્દ્રિયાદિ જીવોથી લઈને સર્વ સંસારીજીવો કબાયના અલ્પાધિક ભાવવાળા હોવાથી આરંભી હોય છે.
અલ્પાયુષ્યનું કારણ
ગૌતમ ! “હે ભગવાન ! જીવો એવા કેવા કર્મો કરે છે કે જેનાથી ટૂંકું આયુષ્ય ભોગવે છે."
ભગવાન ! “હે ગૌતમ જીવાહિંસા કરવાથી અને જૂઠું બોલવાથી જીવો ટૂંકું આયુષ્ય ભોગવે છે.
વળી શ્રમણને અપ્રાસુક અને અનેષણીય (સદોષ) આહાર આપવાથી ટૂંકું આયુષ્ય ભોગવે છે.
ટૂંક નોંધ - જીવહિંસા કરનાર હિંસક છે
ક્રોધ, આવેશ કે દ્વેષવશ અન્ય જીવોનો ઘાત કરનાર અથવા અન્યની ભાવનાઓને તોડનાર હિંસક છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
૧૩૭
www.jainelibrary.org
