________________
લબિ તણા ભંડાર પરંપરાના શ્રમણ નિગ્રંથો દ્વારા અહિંસાધર્મના આ પ્રચાર અને આચારમાં તેમને કંઈ ક્ષતિ લાગતી હતી, તેથી તેઓ વિચારતા હતા કે જો ભગવાન મહાવીર જેવા કોઈ સમર્થશાની નિગ્રંથ મળે તો આ બાબતમાં તેઓ તેમની પરંપરાનો દોષ બતાવી શકે.
યોગાનુયોગ ગણધર ગૌતમ નાલંદાવાસન ઉદ્યાનમાં બિરાજમાન છે તેવા સમાચાર ઉદકે જાણ્યા, અને તેઓ તરત જ તેમને મળવા ગયા. ઉદકના મનમાં તો એમ હતું કે પોતે ગૌતમસ્વામીને તેમની પરંપરાનો દોષ બતાવી એક મહાન કાર્ય કરવાનો યશ મેળવશે.
ઉદકે ગૌતમસ્વામીને કહ્યું કે, તમારા શમણ નિગ્રંર્થો આ રીતે અહિંસાનો પ્રચાર કરે છે તેમાં ગૌણપણે હિંસાનો દોષ રહેલો છે અમુક રીતે ત્રસ જીવોની હિંસા બાદ કરતાં આ વાક્ય છે તેમાં હિંસા ગર્ભિત
ગૌતમસ્વામી તો જ્ઞાની હતા. ભગવાન મહાવીરના શાસન અને સિદ્ધાંતને યથાર્થ રીતે જાણતા હતા. સૌમ્ય સ્વભાવી અનાગૃહી ગૌતમસ્વામીએ શાંત અને સ્વસ્થ અને ઉદકની વાત સાંભળી અને તેમને સત્ય સમજાવવા પ્રયત્ન કર્યો.
હે ઉદક ! નિગ્રંર્થ શ્રમણ મહાવ્રત ધારી છે, તે પ્રાણને પણ અહિંસા પાળે છે. શાસનની પ્રણાલિના રક્ષણ માટે પણ અહિંસાધર્મને સેવે છે. એક જંતુને મારવાના નિમિત્તે જોતાં પોતાના પ્રાણનો ત્યાગ કરે છે. તેવા નિગ્રંર્થને હિંસાના ભાવ હોય નહિ, તેથી તમારું તેમ માનવું છે તે ભૂલ છે.
વળી શ્રમણ - શ્રાવક અણુવ્રતધારી છે. તે અહિંસા, પરિગ્રહયુક્ત છે તે સર્વથા હિંસા પાળી શક્તો નથી. વળી કોઈ રાજ્યના શાસનમાં તેને યુદ્ધ આદિમાં જોડાવું પડે, ન્યાય માટે વિરોધી હિંસા પણ થઈ જાય. આમ વ્રતધારી શ્રાવક પણ સંપૂર્ણ હિંસા પાળી શકે નહિ. તેથી તેને અલ્પહિંસાના દોષથી બચવા માટે આ પ્રતિજ્ઞા જરૂરી છે, તેમાં કોઈ દોષ નથી. જેથી પ્રતિજ્ઞા ખંડનનો દોષ ન લાગે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org