Swarup Avalokan

SR No.: 004901
Original Sutra Author: N/A
Author: Sunandaben Vohra
Publisher: Sunandaben Vohra
Publication Year: 2011
Total Pages: 274
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 11 MB

Page 26

મુક્ત થવાનો આધાર છે. મન ઈંદ્રિયાદિ પરાધીન છે. જડ અને ચેતન બંને પોતાને સ્થાને સ્વતંત્ર દ્રવ્યો છે. ચેતનનું અને જડપુદ્ગલોનું તેના સ્વભાવગુણે કરી પરિવર્તન થયા કરે છે. આખું જગત પરિવર્તનશીલ છે. અનાદિકાળથી પદાર્થોનું અસ્તિત્વ છે.
જ્ઞાનીપુરુષોએ રચેલાં શાસ્ત્રો પર શ્રદ્ધા રાખી આત્માર્થે વૃત્તિઓને વાળવી. ૫૨મ કરુણા કરીને જ્ઞાનીઓએ ધર્મની પ્રરૂપણા કરી છે. લૌકિકભાષામાં પણ કહેવાય છે સત્કાર્ય કરશો તો બીજાભવે સુખ મળશે. અનાદિથી જીવે સંસારના ભોગની તૃષ્ણા રાખી છે તેથી તેનાં ફળ તેવાં જ મળે છે. પૂર્વ સંસ્કારને વર્તમાનમાં ફેરવી શકાય છે. સમભાવે તે તે કર્મના ઉદયને ભોગવી લે અને કેવળ મુક્તિની અભિલાષાએ જ લક્ષ રાખે તો સંસ્કારનું શોધન થઈ શકે છે.
સંસારના ફળની પ્રાપ્તિ કર્મબંધને કારણે છે. તેમાં કાળ અને ગતિનો સંયોગ થાય છે. આત્મા સાથે કર્મનો સંયોગ થવા છતાં કર્મ વિપાક અસમર્થ કેમ નીવડે છે ? આત્માનો બળવાન પુરુષાર્થ અને શુભ ઉપયોગ કર્મ વિપાકને અસમર્થ બનાવે છે. આત્મા ઉદયમાં આવતાં કર્મોનો કર્તા કે ભોક્તા બને તો સંસાર પુનરાવર્તન પામે છે. કર્મવાદના શાસ્ત્રથી તેની વિચારણા કરી, નિરંતર મનન કરી, જીવ કર્મબંધથી કેવી રીતે મુક્ત થાય. કર્મની કઈ પ્રકૃતિ છે ? કેવો રસ છે ? ઉદયકાળ પહેલાં જ તેને કેવી રીતે ખાળી શકાય તે પુરુષાર્થ કરવાનો છે. કર્મ પ્રકૃતિની વિવિધતાને કારણે આત્મા કર્મના સંબંધમાં આવે છે અને પરિભ્રમણ કર્યા જ કરે છે. જીવ જયારે દેહને છોડે છે ત્યારે એવી વિલક્ષણ અને બેભાન દશામાં હોય છે કે જન્મીને ફરીને પુરુષાર્થ કરવો પડે છે. દરેક જીવોનાં કર્મો સ્વતંત્ર હોય છે, સંયોગ વિયોગ એ તેનું પરિણામ છે. જેને કર્મની વિચિત્રતાનો ખ્યાલ નથી. શાસ્ત્રના સિદ્ધાંતોમાં શ્રદ્ધા નથી તે જીવો આશ્ચર્ય અનુભવે છે. અસત્ કે અશુભ કર્મો જીવને તેવા સંયોગમાં ખેંચી જાય છે અને સત્કર્મો કે શુભ કર્મો જીવને તેવી રુચિ તરફ લઈ જશે. મનુષ્યજીવન કેવળ ભોગ માટે નથી. ત્યાગ વિરાગ વગર છૂટકો નથી ત્યાગ એ મહાનદાન છે. સર્વ ધર્મ ક્રિયા તેમાં સમાયેલી છે. જ્ઞાનીની આજ્ઞાએ પુરુષાર્થ કર્યા વગર સંચિત કર્મો નષ્ટ થતાં નથી, કે સ્વરૂપ પ્રાપ્તિ થતી નથી.
સ્વરૂપ અવલોકન
૨૫