Swarup Avalokan

SR No.: 004901
Original Sutra Author: N/A
Author: Sunandaben Vohra
Publisher: Sunandaben Vohra
Publication Year: 2011
Total Pages: 274
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 11 MB

Page 172

જીતવા મહાપ્રયત્ન કરવો. આખરે કર્મ કરતા સ્વરૂપ-ચૈતન્ય બળવાન છે. એટલે તે પ્રગટ થશે, અને પૂર્ણતા પામશે. અપૂર્ણ દશા છતાં લક્ષ પૂર્ણતાનું રાખવું, જીવન તે રીતે જીવવું. આરાધનામાં પવિત્રતાનું બળ વધારવું. આત્મશુદ્ધિથી આત્મસિદ્ધિ છે.
આયુષ્યકર્મ તે પાચમું છે, તેના ચાર પ્રકાર છે.
સુર-દેવનું, નર-મનુષ્યનું, તિર્યંચ તથા નારકીનું આયુષ્ય એમ ચાર પ્રકારે આયુષ્ય-કર્મ છે. તેનો સ્વભાવ કારાગૃહ જેવો છે. ન્યાયાધીશ અપરાધીને તેના ગુના પ્રમાણે જેલમાં રાખે છે તેમ આયુષ્યકર્મ તેના કાળ સુધી દેહમાં રહે છે. અપરાધી વહેલો કે મોડો છૂટવા ઈચ્છે તો પણ તે છૂટી શકતો નથી. તેની સમય-મર્યાદા તેણે પૂરી કરવી પડે છે. તેમ આયુષ્ય કર્મનું છે. આયુષ્યકર્મ હોય ત્યાં સુધી આત્મા સ્થૂલ શરીરને છોડી શકતો નથી.
આઘાત વિઘાત કે અકસ્માતથી, અગ્નિથી, શસ્ત્રથી આયુષ્ય પૂર્ણ થાય છે તે અપવર્તનીય આયુષ્ય છે, “અકાળ મૃત્યુ તે જીવોનું તેવા નિમિત્તથી મૃત્યુ થયું નિર્માણ હોય છે. જેનું આયુષ્ય કોઈપણ કારણથી ઘટે નહિ તે અનપવર્તનીય આયુષ્ય છે. દેવ, નારક, ચરમ શરીરી, તીર્થકર, ચક્રવર્તી, વાસુદેવ, બલદેવ, કેટલાક તિર્યંચ અને મનુષ્યનું આયુષ્ય અનાવર્તનીય હોય છે. આઘાત વિઘાતથી તૂટતું નથી. આયુષ્યબંધ જે પ્રકારે થયો હોય તે પ્રકારે તે ભોગવાય છે.
મનુષ્યનું આયુષ્ય મેળવીને પણ તેમાં બીજી ઘણી પ્રકૃતિઓ ભળે છે. તેથી રૂપ, બાંધો, શાતા, અશાતા વગેરેનો ફેરફાર હોય છે. મનુષ્ય જન્મ પામીને પણ બુદ્ધિ-શક્તિમાં અંતર હોય છે.
એક બાળક બેડોળ જગ્યું. થોડું મોટું થયું. દાસીની સાથે મહેલમાં જતું. મોટું થતાં હાસ્યજનક દેખાવ જોઈ રાજાએ કુમારના આનંદ માટે લઈ તેને મહેલમાં રાખ્યો. કુમાર તો તેને રમકડાની જેમ રમાડે. મનુષ્ય છતાં, મારે, ફેંકે, વળી મહેલમાં રહેવાનું મળવા છતાં સુખ ન હતું. મનુષ્ય જન્મ છતાં નિરર્થક હતો. ત્યાંથી છૂટે પણ શી રીતે? પરવશ હતો. પણ મનમાં વેરભાવ બંધાતો ચાલ્યો. મનુષ્યદેહ મળીને પુણ્ય હોય તો શરીર અને બીજા યોગ સારા મળે. સૌને પ્રિય લાગે. તીવ્ર વેરભાવ લઈને જન્મે તો ચોર, ડાકુ સ્વરૂપ અવલોકન
૧૭૧