________________
જયારે વિષયોનું વિષ ભાવમરણની શ્રૃંખલા સર્જે છે. કદાચ આ જન્મે ઈન્દ્રિય વિષયોના સુખની અનુકૂળતા હોય તો પણ તેના ભોગ સમયે આકુળતાયુક્ત હોય છે. અને તેના વડે થતા કર્મબંધન તો અનેક ભવોના પરિભ્રમણનું કારણ બને છે. ભોગ કાળે તેમાં આકૂળતા છતાં જીવ અજ્ઞાનવશ સુખ માને છે.
જયારે સુંદર આહારથી સજ્જ થાળ સામે હોય ત્યારે કયા પદાર્થો આરોગ્યું, ઝડપથી આરોગું તેવી આકૂળતા હોય છે વળી તે પુનઃ મળે તેવી આકૂળતા. વળી થોડું વધુ પડતા પદાર્થોનું સેવન પણ આકૂળતા લાવે છે.
કામક્રીડામાં પણ આ જ આકુળતા હોય છે. વાસના ઉઠે ત્યારે ભોગવવાની આકૂળતા, ભોગવ્યા પછી જુગુપ્સિત પદાર્થની વિચિત્રતા સુખનું કારણ બનતી નથી કે પૂર્ણ થતી નથી, તે પુનઃ ઉઠે છે. આમ સર્વ પ્રકારે ઈન્દ્રિયોનું સેવન દુઃખદાયી છે તેમ વિચારી સંયમી જીવન જીવવા પ્રયત્ન કરવો.
૧૫. શ્રી આચારાંગસૂત્ર અધ્યયન
તીર્થંકર પરમાત્મા ધર્મતીર્થની સ્થાપના કર્યા પછી સૌ પ્રથમ આચારનો ઉપદેશ આપે છે. જેના આધારે ગણધર ભગવંતો તે અર્થ ઉપદેશને સૂત્ર બદ્ધ કરે છે. તે દ્વાદશાંગીની રચનામાં મુખ્ય પ્રથમ આચારાંગ સૂત્ર છે. તે દર્શાવે છે, કે સાધુ કે સાધકોને સ્વરૂપ-સ્વભાવ શુદ્ધિ માટે શુદ્ધાચારનું કેવું મહાત્મ્ય છે. તેમાં મુખ્યત્વે સાધુજનો (સાધકો) માટે શુદ્ધાચારનું માહાત્મ્ય દર્શાવ્યું છે તે આચારોનું નિશ્ચય અને વ્યવહારથી પાલન થવું જરૂરી છે. મુખ્ય પાંચ આચારનું નિરૂપણ કર્યું છે.
પાંચ આચાર : (૧) દર્શનાચાર (સમ્યક્ત્વાચાર) (૨) જ્ઞાનાચાર (૩) ચારિત્રાચાર (૪) તપાચાર (૫) વીર્યાચાર. સાધુજનોના આ આચાર શાસ્ત્ર વિહિત છે.
૧. દર્શનાચાર : વ્યવહારથી જિનવચનમાં નિઃશંક થવું અને અપૂર્વ શ્રદ્ધા રાખવી તે સિવાય અન્ય વચનોથી પ્રભાવિત થવું નહિ. શંકા ઉઠે તો સદ્ગુરુ પાસે સમાધાન મેળવવું.
નિશ્ચયથી સર્વજ્ઞ ભગવાન પ્રણિત આત્માના શ્રદ્ધા ગુણની પરિણતિ, સ્વરૂપ-તત્વદૃષ્ટિ વડે આત્માની સર્વ પદાર્થથી ભિન્નતાની શ્રદ્ધા તે શુદ્ધ
પ્રશમતિ
Jain Education International
શ્રી આચારાંગસૂત્ર અધ્યયન
૧૩૧
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org