Page Text
________________
મિત્ર એ કૃષ્ણ લેશ્યા છે. બીજો નીલ વેશ્યા, ત્રીજો કાપોત વેશ્યા, ચોથો તેજો વેશ્યા, પાંચમો પદ્મવેશ્યા અને છઠ્ઠો શુકલ લેશ્યાવાળો છે. તે તે લેશ્યાવાળાના કેવા કેવા વિચારો હોય, તે આ ઉપનયકથા સ્પષ્ટતાથી સમજાવે છે.
આ વેશ્યાના માધ્યમથી આપણે આપણી જાતને તપાસવી અને શુભ અધ્યવસાયને સેવીને શુભ લેશ્યાને અપેક્ષાએ ટકાવવી. જો કે શુભ લેશ્યા એ બાધક તત્ત્વ હોઈ ત્યાજય છે. માટે આ પ્રશમરતિ ગ્રંથના માધ્યમથી વૈરાગ્યવાસી થવું. વૈરાગ્ય જ સુખદાયક છે.
કે ૧૪. વૈરાગ્યભાવ કેમ પ્રગટે ? ?
ΑΧΧΧΧΧΧΧΧΧΙΙΙ
સંસારીને કે સંસારત્યાગીને રાગાદિભાવના સંસ્કારના મૂળ ઘણા ઉંડા અર્થાત દીર્ઘસુદીર્ઘકાળના છે. મૂળ છેદાય પછી જ ડાળાપાંદડા નષ્ટ થાય તેમ રાગાદિભાવ રોકાય તો સંસારભાવ નષ્ટ થાય.
વાસ્તવમાં વૈરાગ્ય પેદા થવામાં આપણે બહુ દૂર દેશવિદેશ ખેડવાનો શ્રમ કરવાનો નથી. વૈરાગ્ય આત્માનો સ્વાભાવિક ગુણ છે તે સરળ અને સમીપ છે. પરંતુ જીવ અજ્ઞાનવશ રાગાદિ ભાવનું નિમિત્ત લઈ દૂર નીકળી ગયો છે. પતંગનો દોર ખૂબ લંબાણમાં છૂટો મૂકયો છે તેને ખેંચીને હવે યથાસ્થાને લાવવાનો છે.
સૌ પ્રથમ દેહ તરફ દૃષ્ટિ કરો, ચામડીની અંદર તને બહુ ગમી જાય તેવું શું છે? જુગુપ્સિત પદાર્થો જોઈને જ પૂરા દેહનું અહમ્ મમત્વ ગળી જાય. તે તુ અશુચિ ભાવના દ્વારા સમજી લેજે.
હવે ગ્રંથકાર વૈરાગ્ય પ્રગટ કરવાના બાહ્ય કારણો દર્શાવે છે. દેશ, કુળ, શરીર, વિજ્ઞાન, આયુષ્ય, બળ, ભોગ અને વૈભવ આદિની આ સંસારમાં વિષમતા જોઈને તેના અધોગતિ આદિ પ્રકારો જોઈને જ્ઞાનીને વૈરાગ્ય પેદા થાય છે. સંસારી જીવોને આ વિષમતામાં દુઃખી જોઈને જ્ઞાનીજનોને કરુણા ઉપજે છે.
દેશકાળની વિષમતા : ભલે દેશ વિદેશોમાં આકર્ષણનું વૈવિધ્ય જણાય છતાં એક બાજુ નિર્ધનતા, દુષ્કાળ, કુદરતના કોપ, રોગચાળા જેવા દુઃખદાયી વાતાવરણ હોય છે, જયારે કોઈ દેશોમાં સાધન સામગ્રીની વિપુલતા, સુકાળ, કુદરતની અનુકૂળતા હોવા છતાં માનવો વચ્ચે કયાંક પ્રશમરતિ
૧૨૭ વૈરાગ્યભાવ કેમ પ્રગટે ?
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004899 |
| Book Title | Granthtraya Anushilan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Sunandaben Vohra |
| Publisher | Sunandaben Vohra |
| Publication Year | 2010 |
| Total Pages | 298 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |