Chaturvinshatika

SR No.: 004891
Original Sutra Author: N/A
Author: Hiralal R Kapadia
Publisher: Jinshasan Aradhana Trust
Publication Year: 2006
Total Pages: 348
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 16 MB

Page 264

જિનસ્તુતયઃ ] चतुर्विशतिका.
૧૫૭ જા -આદેશ.
તા (મૂ૦ ૩)=પાલક. અનન્નાલં=અનન્ત છે આજ્ઞાઓ જેની એવા. gar (ધા gr)=રક્ષણ કરો. વુિં આ પ્રકારે.
| ઃિ (મૂળ વ)=વીર (ભગવાન). થવતિ (વાવ વત્ =કહે છે.
મરિન મેલું. કર=અવિદ્યમાન છે પાપ જેને વિષે એવા, પાપ- શનિવા=જ્ઞાનિ પણું. રહિત.
તતતામનિશાનિતાન્તિ કર્યો છે વિસ્તારવાળા તે મrgini (જૂ૦ મામુર)=દેદીપ્યમાન.
મજ મલિન જ્ઞાનીપણાનો નાશ જેમાં એવી રીતે. got (મૂળ મુર)-દેવતાઓનો.
નિતાતં=અત્યન્ત.
લેકાર્થ શ્રીવીરપ્રભુની સ્તુતિ–
મોક્ષ (મેળવવામાં સાધનભૂત એવા) સરલ તેમજ મહાન ગુણના સમુદાયરૂપ, વળી અનન્ત છે આજ્ઞા જેની એવા (અર્થાત શ્રદ્ધા કરવા યોગ્ય અનન્ત પદાર્થોનું જ્ઞાન કરાવનારા) તેમજ પાપ-રહિત એવા તને નમરકાર કરવાથી, ઉત્પન્ન થાય છે હર્ષ જેને એવો નમન કરનારો (પ્રાણી) પાપરૂપ વેગને વિષે ઉત્પન્ન થયેલા તેમજ અત્યંત ભયને વિરતાર કરનારા એવા રોગોનું સ્થાન થતો નથી, એમ જેને ઉદ્દેશીને દેદીપ્યમાન દેવોને પાલક બોલે છે, તે 'વીર (ભગવાન) વિરતારવાળા મલિન જ્ઞાનીપને નાશ કરવા પૂર્વક (હે ભવ્ય ! તમારું) અત્યનું રક્ષણ કરે.”–૯૩
સ્પષ્ટીકરણ પદ્ય-મીમાંસા
આ તેમજ ત્યાર પછીનાં ત્રણ પદ્ય સાધારણ રીતે મોટા ગણાતાં અને આ કાવ્યનાં બીજાં ૫ઘોની અપેક્ષાએ તો સૌથી મોટા ગ શકાય તેવા સમ્પરા” વૃત્તમાં રચાયેલાં છે. આ વૃત્તનું લક્ષણ એ છે કે
" चत्वारो यत्र वर्णाः प्रथममलघवः पष्टकः सप्तमोऽपि
द्वौ तद्वत् षोडशाद्यौ मृगमदमुदिते! पोडशान्त्यौ तथाऽन्त्यौ । रम्भास्तम्भोरुकान्ते ! मुनिमुनिमुनिभिदृश्यते चेद् विरामो वाले ! वन्द्यैः कवीन्द्रः सुतनु ! निगदिता स्रग्धरा सा प्रसिद्धा॥"
–શ્રુત લો. ૪૨ આ ઉપરથી જોઈ શકાય છે કે-હે કસ્તૂરીની સુવાસથી પ્રસન્ન થયેલી (પ્રમદા)! જે વૃત્તમાં પ્રથમના ચાર વર્ષે તેમજ છઠ્ઠા અને સાતમા વર્ષે અને તેવી રીતે સોળમાની પૂર્વેના બે (અર્થાત્ ચૌદમા અને પંદરમ) વણ તથા સોળમાની પછીના બે (અર્થાત્ સત્તરમા અને અઢારમા) વણે તેમજ છેવટના બે ( અર્થાત્ વીસમા અને એકવીસમ) વણે દીર્ઘ હોય અને જે તેમાં કદલીના સ્તભના સમાન જંઘાવાળી (તરૂણી)! સાતમે, ચૌદમે અને એકવીસમે અક્ષરે યતિ યાને વિશ્રામ-સ્થાન હોય, તો તે બાલા! હે સુન્દરી! તે વૃત્તને પૂજનીય કવિરાજે “સગ્ધરા એવા પ્રસિદ્ધ નામથી ઓળખાવે છે.
૧ આ પ્રભુના ટુંક ગરિત્ર માટે જુઓ વીર-ભક્તામર, તથા સ્તુતિ-ચતુર્વિશતિકા (પૃ.૨૮૫).