________________
૨૧૨
समास-विग्रहः सा अगदा 'बहुव्रीहिः', अक्षाणां माला अक्ष० 'तत्पुरुषः', अगदा अक्षमाला यस्याः सा अगदा० 'बहुव्रीहिः॥
८५-रैवत आख्या यस्य स रैवत. 'बहुव्रीहिः', रैवताख्यश्चासौ गिरिश्च रैवता० कर्मधारयः', रैवताख्यगिरेः मूर्धा रैवता. 'तत्पुरुषः', तस्मिन् रैवता० । भोगानां राजी भोग० 'तत्पुरुषः', तां भोग०। मारस्य चयः मार० 'तत्पुरुषः', जनानां मारचयो यस्यां सा जन० 'बहुव्रीहिः', तां जन । आन्तराश्च ते अरयश्च आन्तरा० 'कर्मधारयः', विगता आन्तरारयो यस्य स बिगता० ‘बहुव्रीहिः' । राजीमत्याः त्यजनं राजी० 'कर्मधारयः', तद् राजी०॥
८६-ज्ञानस्य सारं ज्ञान० 'तत्पुरुषः', यस्य ज्ञानसारं यज्ज्ञान० ' तत्पुरुषः', यज्ज्ञानसारं एव मुकुरः यज्ज्ञान० 'कर्मधारयः', तस्मिन् यज्ज्ञान । भावानां आलयः भावा० 'तत्पुरुषः' । श्रियां भावः श्री० ' तत्पुरुषः', श्रीभावस्य आलयः श्री. 'तत्पुरुषः । आरस्य हितानि आर० 'तत्पुरुषः', तानि आर०॥
८७-देहं जुषन्तीति देह० ' उपपद 'समासः, अखिलाश्च ते देहजुषश्च अखिल० 'कर्मधारयः', तेषां अखिल । समतया परः समता. 'तत्पुरुषः, तत्सं० समता० । सिदैः रचितः सिद्ध 'तत्पुरुषः', तस्य सिद्ध० । उग्रं च तत् तत्त्वं च उग्र० 'कर्मधारयः', उग्रतत्त्वमेव सारो यस्याः सा उग्र ‘बहुव्रीहिः ।। तापस्य रमा ताप• 'तत्पुरुषः' समा चासौ तापरमा च सम० 'कर्मधारयः', समतापरमा च रणं च सम० 'इतरेतरद्वन्द्वः', अतिक्रान्ते समतापरमारणे येन सः अति० 'बहुव्रीहिः', तस्य अति० ॥
८८-न समाः असमा: 'नञ्तत्पुरुषः', असमाश्च ता द्युतयश्च असम 'कर्मधारयः', ताभिः असम । तारा च विभावसुश्च तारा० 'इतरेतरद्वन्द्वः', निरस्तौ ताराविभावसू येन स निरस्त० 'बहुव्रीहिः, तं निरस्त । महान्तश्च अरयश्च महा० 'कर्मधारयः', तोदश्च महारयश्च बन्धश्च तोद० 'इतरेतरद्वन्द्वः', न विद्यन्ते तोदमहारिबन्धाः यस्याः सा अतोद० 'बहुव्रीहिः'। अमरस्य वशा अमर० 'तत्पुरुषः । ताराणां विभुः तारा. 'तत्पुरुषः', सार्वेषु ताराविभुः सार्व० 'तत्पुरुषः', नेमिश्चासौ सार्वताराविभुश्च नेमि० 'कर्मधारयः', तस्मिन् नेमि० । दमेन हारी दम० 'तत्पुरुषः', दमहारी बन्धो यस्याः सा दम० 'बहुव्रीहिः। ॥
८९-श्रिया युक्तः पार्थः श्री० 'मध्यमपदलोपी' समासः, यक्षाणां पतिः यक्ष० 'तत्पुरुषः, श्रीपार्श्वश्चासौ यक्षपतिश्च श्रीपार्च० 'कर्मधारयः', तेन श्रीपार्श्व० । परिसेव्यमानं पार्श्व यस्य स परि० 'बहुव्रीहिः', तस्मिन् परि० । अमिता चासौ रसा च अमित० 'कर्मधारयः', भव एव अमितरसा भवा० 'कर्मधारयः, भवामितरसायाः दरं भवा० 'तत्पुरुषः', लाङ्ग
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org