Page Text
________________
વીરભક્તામર
[ श्रीधर्मपर्धनतઆ શ્રેણિક નૃપતિના જીવન ઉપર શ્રીધર્મવર્ધનત સહસ્ત્રલિઝ્મમણિક શ્રેણિક ચરિત્ર તેમજ શ્રેણિક-કથા પ્રકાશ પાડે છે. આ બંને ગ્રન્થ સંબંધી ઉલ્લેખ જૈન ગ્રન્થાपदी ( ० २३४ २मने २६१ )मा छ. 24॥ ७५२id याश्रय न्य, आवश्य-वृत्ति, દશવૈકાલિક-વૃત્તિ તેમજ જ્ઞાતાધ્યયનમાંથી તેમને લગતી હકીકત મળી આવે છે. ५५-विया२
આ ૪૪ પાનું કાવ્ય શ્રીમાનતંગરિત ભક્તામર સ્તોત્રની ચતુર્થ ચરણની પદતિરૂપ હોવાથી “વસન્તતિલકા છંદમાં રચવામાં આવ્યું છે. એ છંદનું લક્ષણ વસન્તતિલક વૃત્તમાંજ ચાયેલા શ્રીમેરૂવિજયકૃત ચતુર્વિશતિ-જિનાનન્દસ્તુતિને પૃ. ૨-૫ માં વિચારવામાં આવ્યું છે, એથી કરીને અત્ર એ સંબંધમાં ઉલ્લેખ કરવામાં આવતા નથી.
अथ तृतीयकाव्ये श्रीभगवतो महावीरस्वामिनो बलाधिक्यमाह
वीर ! त्वया विदधताऽऽमलिकी सुलीलां
बालाकृतिश्छलकृदारुरुहे सुरो यः। तालायमानवपुषं त्वदृते तमुच्च
मन्यः क इच्छति जनः सहसा ग्रहीतुम् ॥ ३॥
टीका
हे वीर ! त्वया आमलिकी सुलीलां-शोभनक्रीडां विदधता-कुर्वता यः सुर आरुरुहे -यो देवस्त्वया आरूढः यत्स्कन्धे त्वया चटितमित्यर्थः । किंविशिष्टः सुरः ? छलकृत-छद्मकारकः । पुनः किंविशिष्टः सुरः ? 'बालाकृतिः' बालवदाकृतिः-आकारो यस्य सः । तं सुरं त्वदृते-त्वद्विना अन्यो जनो ग्रहीतुं-स्वायत्तीकत्तुं क इच्छति ? न कोऽपीत्यर्थः । किंविशिष्टं तं ? उच्चम् । कीदृशं ? 'तालायमानवपुष' ताल:-तृणराजस्तद्वदा (तमिवा)चरति तालायते, तालायते ( इति तालायमानं ) तत् तादृशं वपुः-शरीरं यस्य स तालायमानवपुस्तं तालायमानवपुषम् । "ऋते योगे पञ्चमी" । त्वत् इति पञ्चम्या एकवचनम् । ऋते इति विनार्थेऽ. व्ययम् । अत्र भगवत आमलिकीक्रीडाप्रबन्धो ज्ञेयः ॥३॥
अन्वयः (हे ) 'वीर!' त्वया आमलिकी सु-लीलां विदधता यः बाल-आकृतिः छल-कृत् सुर: आरुरुहे, तं तालायमान-वपुषं उच्चं (सुरं) सहसा ग्रहीतुं स्वत् ऋते का अन्यः जना इच्छति ।
૧ છંદ સંબંધી સ્થૂલ માહિતી માટે જુઓ શ્રીબાપજસિરિકૃત ચતુર્વિશતિકા (પૂ ર૫).
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004888 |
| Book Title | Kavya Sangraha Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Hiralal R Kapadia |
| Publisher | Jinshasan Aradhana Trust |
| Publication Year | 2004 |
| Total Pages | 224 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 10 MB |