________________
: ૩૦ :
રાગ દ્વેષ
દાંત ને જીન્હાનું અમે ખત્રીશ તુંજ એક, વસી અમારા વાસ; દ્રષ્ટાંત—કી ક્રોધે આવ્યા અમે, નક્કી જ તારા નાશ. જીન્હાના જવાબ—તમે ખત્રીશ હું એક છું, વસવું તમારા વસ; પણ જો એલુ ખરફડી, કાદું મૂળથી ખસ. એ સુખા પક્ષીનું `પે સત્ય સુખ સાંપડે, વિષ્ણુ સ ંપેજ વિનાશ; દ્રષ્ટાંતએ મુખવાળા વિહંગના, કર્યાં કુસંપે નાશ. વધે—કુસપે કજીયા વધે, વધે રાગને દ્વેષ; ધર્મદીપક ઝાંખા પડે, દુ:ખી અનાવે દેશ. સપ સમે કીમત વધે, ઘટે ઘણી જો રીસ; ફ્રે અંક મુખ ફેરવે, તેસઠના છત્રીશ. એક એકડે એક ને, ચાર એકડે ચાર; જો સોંપી સંગે રહે, અગિયારસેાઅગિયાર. સાચ અને જાની તુલના
જૂઠુ નહિ મેલા—ચુકે કમે ચાથું કદી, એના મળે ઉપાય; પણ જીભે જૂઠા પડે, ઠેકાણુ" નહિ થાય. જૂઠેથી સસય—જે જન કદી જૂઠા પડે, એક વાર કે ઠામ; સૂતાં સંસય ઉપજે, તેના ખાલ તમામ. બૂડાનું જૂઠમાં—જૂઠા ખેલાનુ જુએ, બધું જૂડમાં જાય; વિંછી કરડે ભાંડને, સાચુ જૂઠ મનાય. સાચા અને જાડા—સાચાને સાચું ગમે, જૂઠા જૂઠને ગાય; એ એને અંતર ઘણેા, ગણતાં ગુણ જણાય. સુવા અને જીવતા–જૂઠે જન જીવતાં છતાં, મરેલ તેહ મનાય; સૂવે છતાં સાચા સદા, જીવતા જગે ગણાય. તે વિષે રાજા અને કાગડાનું દ્રષ્ટાંત
દંપતી દ્રષ્ટાંત—
સપના આંક—
કાગ અને રાજા—ડેલી પર દરરાજ ત્યાં, કરતા કાગ પ્રકાર; સમશેર શબ્દે ઝડતાં, ઉડે નહિં એહ ઠાર,
આ પછી રાજાયે માણસને કહ્યું કે, હવે હુ શમશેર માણુ ત્યારે મને તીરને ખ઼ાન આપવા, એ પ્રમાણે તેણે તીર ને કમાન આપ્યાં, તેથી રાજાએ કાગને માર્યા, ને કહ્યું કે અખ મુવા કે નહિ, ત્યારે કાગ ખેલ્યે કે મેં નહિ સુવા, તુમ મુવા.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org