SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 367
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ३४४ गुजराती भाषानी उत्क्रान्ति नीपजावी शकाय एम छे अने अर्थमां पण बांधो आवे तेम नथी. निरुक्तकार 'प्रथम'–नुं पृथक्करण करतां ‘प्रतम' शब्द आपे छे अने 'प्रतम' नो अर्थ 'प्रकृष्टतम' जणावे छे. "प्रथम इति मुख्यनाम प्रतमो भवति"-वृत्ति-" प्रथमाः प्रतमाः प्रकृष्टतमाः मुख्या इत्यर्थः" —(निरुक्त-पृ० १५५ मेघनाम प्रकरण) निरुक्तकारे दर्शावेल पृथक्करण अने वैयाकरणोए जणावेल पृथक्करण ए बेमां कशो अर्थभेद नथी. १३७ गिरनाररास 'कडवा 'मां छे. 'कडवू' एक प्रकारना पद्यसमू'कडवा' नी व्युत्पत्ति र हनुं नाम छे. भाषामां कडपलो, कडब, खडकलो, " वगेरे शब्दो समूहना अर्थने सूचवे छे. तेम प्रस्तुत 'कडवु' शब्द अमुक प्रकारना पद्यसमूहनो द्योतक छे. संस्कृतमां आने माटे 'कटप्र' शब्द छे अने प्राकृतमा 'कडप्प' शब्द छे. आ शब्द विशे लखतां आचार्य हेमचंद्र लखे छे के " कडप्पो कटप्रशब्दभवोऽप्यस्ति स च कवीनां नातिप्रसिद्ध इति निबद्धः" - ( देशी० व० २, गा० १३ ) हेमचंद्रनुं आ कथन 'कटप्र' शब्दने संस्कृत ठरावे छे परंतु ते शब्द अतिप्रसिद्ध न होवाथी तेने तेमणे देश्य गण्यो छे. विचार करतां जणाय छे के समूहवाचक 'कलाप' शब्द अने 'कदम्ब' वा 'कदम्बक' शब्द ए प्रस्तुत 'कटप्र' नां परिणामो होय. कटप्र-कडप्प-कडाप-कलाप. कटप्र-कडप्प-कडंप ३०३ 'प्रथम' अर्थ माटे प्राकृतमां 'पढम' शब्द छे. 'प्रथम' अने ‘पढम' ए बन्ने परस्पर सरखावी शकाय तेवां पदो छे. निरुक्तकारे 'प्रथम' ना अर्थ माटे 'प्रकृष्टतम' शब्द वापरेलो छे. ते ऊपरथी नीचेनी कल्पनाने अवकाश मळ्यो छे: प्राकृतभाषामा 'प्रकृष्ट' माटे 'पकड' पदनी वपराश सुप्रतीत छे, एथी 'प्रकृष्टतम' नुं प्राकृत उच्चारण ‘पकद्धृतम' थाय अने ए ‘पकडतम' द्वारा पकडतम-पयडुतम पयडम-पड़म-पढम ए रीते आ ‘पढम' शब्द न आवी शके ? Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.004874
Book TitleGujarati Bhashani Utkranti
Original Sutra AuthorN/A
AuthorBechardas Doshi
PublisherMumbai University
Publication Year1943
Total Pages706
LanguageGujarati
ClassificationBook_Gujarati, History, & Grammar
File Size22 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy