SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 305
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ૨૮૨ गुजराती भाषानी उत्क्रान्ति थाय छे ए सिद्धांत सर्व प्रतीत छे. एथी 'प्र' नी साथेनो 'भू' 'पहोंचवा' अर्थने बतावे छे. 'भू' ना अर्थ विशे लखतां आचार्य हेमचंद्र कहे छे के “ उपसर्गवशाच्च धातोरनेकोऽर्थः प्रकाशते यथा-'प्रभवति' इति स्वाम्यर्थः प्रथमतः उपलम्भश्च"-(धातुपारायण पृ० २) अर्थात् 'प्रभवति' एटले प्रभुस्वामी–थाय छे–समर्थ थाय छे ए एक अर्थ अने बीजो अर्थ प्रथम प्राप्ति-प्रथम पहोंच-गमन. 'पहुच्च' ना मूळरूप 'प्रभूत' नो आ बीजो अर्थ लेवानो छे, एटले अर्थ संबंधी असामंजस्य रहेतुं नथी अने 'हु' ने प्रक्षिप्त मानवानी पण अपेक्षा नथी. अथवा एक बीजो ज 'भू' धातु 'प्राप्ति' अर्थवाळो छे. ते ऊपरथी 'प्रभूत' अने ते द्वारा ‘पहुत्त' ने निपजाववाथी व्युत्पत्तिनो मार्ग विशेष सरळ थई जाय छे. __ 'सत्ता' ना अर्थवाळा 'भू' धातुनो आश्रय लेतां तेनो अर्थ फेरववा 'प्र' उपसर्गनुं शरण लेवू पडे छे अने 'प्राप्ति' अर्थवाळा 'भू' धातुनो आधार लईए तो उपसर्गनी अधीनता तो जती रहे छे अने कोई अपवाद पण बहोरवो पडतो नथी. __" भूङः प्राप्तौ णिङ् ।३।४।१९। भुवः प्राप्त्यर्थाद् णिङ् वा स्यात् भावयते, भवते–प्राप्नोति इत्यर्थः ।.... सर्व भवते-प्राप्नोति-इत्यर्थः"(सिद्धहेम० ) " भूङः प्राप्तौ णिङ्-भावयते पदम्-प्राप्नोति–इत्यर्थः । पक्षे उत्साहाद् भवते लक्ष्मीम्"-(धातुपारायण पृ० ४) “ भू १८४५ प्राप्तौ-आत्मनेपदी भावयते-भवते" ( वैयाकरणसिद्धान्तकौमुदी पृ० ३०१ उत्तरार्ध) “प्राप्ते तु भावितम् । लब्धम् , आसादितम् , भूतम्" ( अभिधान० कां० ६, श्लोक० १२६) उक्त बधां प्रमाणो 'प्राप्ति' अर्थवाळा 'भू' धातुनां निदर्शक छे. Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.004874
Book TitleGujarati Bhashani Utkranti
Original Sutra AuthorN/A
AuthorBechardas Doshi
PublisherMumbai University
Publication Year1943
Total Pages706
LanguageGujarati
ClassificationBook_Gujarati, History, & Grammar
File Size22 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy