________________
१८४
गुजराती भाषानी उत्क्रान्ति “धणलोणियपुटुंगे धम्मपरे संधिविग्गहे निउणे । 'न उ रे भल्लर' भणिरे अह पेच्छइ गुजरे अवरे ॥" " हाओलित्तविलित्ते कयसीमंते सोहियंगत्ते । 'अम्हं काउं तुम्हं' भणिरे अह पेच्छइ लाडे ।" " तणुसाममडहदेहे कोवणए माणजीवणे रोहे ।।
भाइ य भइणी तुब्भे-भणिरे अह मालवे दिढे ॥" उपर्युक्त उल्लेखोमा ‘जुदा जुदा देशना वाणियाओ जुदी जुदी भाषा बोले छे' ए बाबतनुं सूचन छे. पहेलो उल्लेख गुर्जर बोलनाराओनो छे,
. पछी लाट अने मालव बोलनाराओनो छे. (गुर्जर अपभ्रंश अने
. वगेरेए बोलेला शब्दो जाडा अक्षरमा मूकेला छे) प्रांतिक भाषाओ
जे वखतनो आ उल्लेख छ ते समये बोलचालनी प्रधान भाषा अपभ्रंश हती पण ए प्रधान अपभ्रंशना प्रवाहमां, कारणमां कार्य सत होय छे ए रीते सद्रूपे रहेली प्रांतिक भाषाओ कारणी जेम कार्य पृथक थाय तेम जुदी पड़ी माता-अपभ्रंशनुं स्थान लेती जती हती. एटले ज कुवलयमालाकार गुर्जरोनुं, लाटोनु अने मालवोनुं संभाषण जुहूं जुईं टांकी बतावे छे. ए वात पण खरी छे के, ए वखते भाषा माटे
१८२ उपर्युक्त त्रणे पद्योनो अर्थ अनुक्रमे आ प्रमाणे छः
हवे, धन अने माखणद्वारा जेओनुं अंग पुष्ट छे, जेओ धर्मपरायण छ. संधि अने विग्रहमां निपुण छे तथा जेओ " न उरे भल्ल-" -'नोरे भलं' एम बोलनाग छे एवा बीजा गुज्जरलोकोने जुए छे. १
हवे, स्नान अने विलेपनथी विलिप्त (?), तथा सेंथावाळा अने सुशोभित शरीरवाळा " अम्हं काउं तुम्हं"-'अमारूं तुमारं (?) एम बोलनारा लाटोने जुए छे. २.
हवे, काळा अने मोटा पातळा शरीरवाळा, खारीला, मानपूर्वक जीवनारा, रौद्र तथा “भाइ य भइणी तुन्भे" - भाई अने बेन तमे' एवं बोलनारा मालवी लोकोने दीठा ३.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
___www.jainelibrary.org