Samarth Samadhan Part 2

SR No.: 004857
Original Sutra Author: N/A
Author: Samarthmal Maharaj
Publisher: Sthanakwasi Jain Dharmik Shikshan Sangh Rajkot
Publication Year: 1979
Total Pages: 258
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Religion
File Size: 13 MB

Page 130

ભાગ બીજો
| ૧૦૧
પાંચમા ક-ગ્રંથની ૩૨ મી ગાથા અને અંમાં જ. અંતર્મુહૂત તથા ઉત્કૃષ્ટ ઉપરોક્ત પ્રકારે બતાવ્યું છે. કમ` પ્રકૃતિની . સ્થિતિમાંથી આંશુળના અસંખ્યાતમા ભાગના આકાશ પ્રદેશપ્રમાણ જેટલા સમયની સ્થિતિ કમ થવા પર, એક સમયના અખાધા કાળ એ થાય છે. આ રીતે અખાધા કાળ એછે કરવાની રીત બતાવી છે.
આયુષ્ય કર્માંના અખાધાકાળ જઘન્ય અંતર્મુહૂર્તના, ઉત્કૃષ્ટ ક્રેડ પૂર્વના ત્રીજે ભાગ, તથા મૃત્યુના જેટલા સમય પહેલા આયુષ્ય બાંધે, તેટલેા જ અખાધા-કાળ સમજી લેવા. નરકાદિનું જેટલું આયુ બતાખ્યુ છે, તેથી જેટલી અંધ સ્થિતિ વધારે છે, તેટલા જ અખાધા-કાળ સ્પષ્ટ થઈ જવાથી સૂત્રકારે ખતાબ્યા નથી, એમ સંભવ છે.
પ્રશ્ન ૧૦૫૨ :—કયા અવધિ જ્ઞાની પરમાણુને જુવે છે?
ઉત્તર :—સંપૂર્ણ લેાકને જાણવાવાળા અવિધજ્ઞાની તેા સ્પર્ધાને જ જાણે છે, આગળ (અલેકમાં ) જેમ જેમ અવધિજ્ઞાન વધે છે તેમ-તેમ સૂક્ષ્મત્તર સ્કાને જાણે છે, યાવત્ પરમ અધિજ્ઞાની પરમાણુને પણ જાણે છે.
પ્રશ્ન ૧૦૫૩ —નદી સૂત્રમાં દ્રવ્યથી અવધિજ્ઞાની જઘન્યથી અન`ત રૂપી દ્રવ્ય (અન`ત પ્રદેશી કધ) જાણે છે અને ઉત્કૃષ્ટ સ રૂપી દ્રવ્યાને જાણે છે. સ રૂપી દ્રવ્યમાં પરમાણુ પણ ભેગ છે. અહિં જઘન્યમાં પરમાણુ ન લઈ ને અન'ત-પ્રદેશી સ્કધ લીધા છે, તે આનુ' શું કારણ ?
ઉત્તર :~~અહીંયા જઘન્ય દ્રવ્યની અપેક્ષા ન સમજીને અવધિજ્ઞાનની અપેક્ષાએ સમજવું અર્થાત્ નાનાથી નાના અધિજ્ઞાનીની આ નાની શક્તિ અતાવી છે, પછી અવિષે જ્ઞાન જેટલું વધારે હોય છે, તેટલી જ આનાથી સૂક્ષ્મ પુદ્ગલ જોવાની શક્તિ વધે છે.
પ્રશ્ન ૧૦૫૪ :— મનેા દ્રવ્ય-વા-લબ્ધિ ’ને શે। અથ છે, તથા તે કાને હાય છે ?
ઉત્તર :—જે મનની વાતને જાણે, તેને મનેાદ્રવ્ય વાલબ્ધિ કહે છે અને આ વિશેષ અવધિજ્ઞાન વાળાને જ હાય છે, તે દેવામાં તે સમ્યદૃષ્ટિ વૈમાનિક સિવાય હાતી નથી. ભગવતી શ. ૫ ઉ. ૪ માં આનું વ`ન છે.
પ્રશ્ન ૧૦૫૫૩–રાજપિડના શે। અર્થ છે ? અર્થાત રાજપિંડ કને સમજવા જોઇએ ?
ઉત્તર :––રાજાની નિમ્નાક્ત વસ્તુઓને રાજ−પિંડ કહે છે. અશનાદિ ૪, વસ્ત્ર, પાત્ર, કબલ અને પાદપ્રેછન એમ ૮ પ્રકારના રાપિડ કહેવાય છે. અહિંયા રાજપિંડ મોટા રાજાઓના આહારાદિ સમજવા, પરંતુ જાગીરદાર નહિ. રાજપિંડ ગ્રહણમાંગેઈ મોટા માણસ આવતા-જતા હોય તો થોભવુ પડે--જેથી સ્વાધ્યાય વગેરેમાં વાંધા પડે,