________________
૧૮૦
સંસારનું સ્વરૂપ દર્શાવ્યું છે. આ ચરિત્ર ઊંડો વિચાર કરવા પ્રેરે તેવું છે.
‘આસવભાવના’ને તેમણે ગદ્યમાં સંક્ષેપમાં સમજાવી છે. શ્રી કુંડરિક મુનિ હજાર વર્ષ ચારિત્ર પાળી, પરિણામ બગડતાં ફરીથી રાજ્ય ગ્રહણ કરી, વેર લેવાના વિચારમાં મરી, સાતમી નકે ગયા ત્યાં સુધીની કથા આપી છે.
‘સંવરભાવના’ સમજાવવા તેમણે બે દૃષ્ટાંત આપ્યાં છે. પ્રથમ આસવભાવનામાં આપેલું દૃષ્ટાંત પૂર્ણ કર્યું છે કે શ્રી પુંડરિક મુનિવેશ ગ્રહણ કરી, ગુરુને મળ્યા પછી જ અન્ન-પાણી ગ્રહણ કરવાં એવો નિશ્ચય કરી, માર્ગમાં આવતા કાંકરા-કાંટા વાગવાથી લોહી નીકળવા છતાં ઉત્તમ સમતા ભાવે રહી, સર્વાર્થસિદ્ધ વિમાનમાં દેવરૂપે ઉત્પન્ન થયા. આ ભાવનાના બીજા દૃષ્ટાંતરૂપે તેમણે શ્રી વજસ્વામીની કથા આપી છે.
‘નિર્જરાભાવના'માં તેમણે દૃઢપ્રહારીને કઈ રીતે કર્મની નિર્જરા થઈ હતી તેનું દૃષ્ટાંત આપ્યું છે.
‘લોકસ્વરૂપભાવના’માં તેમણે જગતનું સ્વરૂપ કેવું છે, તેમાં શું શું આવેલું છે તે ટૂંકાણમાં આપી ભાવના પૂર્ણ કરી છે. આ દસ ભાવનાઓ પૂરી થયા પછી અંતમાં ‘ભાવનાબોધ' ગ્રંથ પૂર્ણ કરતાં તેમણે એક દોહો લખ્યો છે
જ્ઞાન, ધ્યાન, વૈરાગ્યમય, ઉત્તમ જહાં વિચાર; એ ભાવે શુભ ભાવના, તે ઊતરે ભવ પાર.૧
-
‘ભાવનાબોધ'નું ગદ્ય સરળ, ભાવવાહી તથા રસપ્રદ દૃષ્ટાંતોથી ભરપૂર છે. કથારસિક જીવો પણ સાચી વસ્તુ સમજી શકે તેવો સરળ ઉપાય તેમણે અપનાવ્યો છે. તેમણે ‘શ્રી ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર', ‘ત્રિષષ્ટિ શલાકા પુરુષ ચરિત્ર' વગેરે શાસ્ત્રોના ૧- ‘શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર’, છઠ્ઠી આવૃત્તિ, પૃ.૫૬ (આંક-૧૬)
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
