Rushabh Panchashika

SR No.: 004848
Original Sutra Author: Dhanpal Mahakavi
Author: Hiralal R Kapadia
Publisher: Devchand Lalbhai Pustakoddhar Fund
Publication Year: 1933
Total Pages: 314
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Religion
File Size: 19 MB

Page 100

विरचिता]
ऋषभपशाशिका. साम्प्रतं जगद्गुरोनिकल्याणकमधिकृत्याह
उप्पन्नविमलनाणे, तुमंमि भुवणस्स विअलिओ मोहो ।
सयलुग्गयसूरे वा-सरंमि गयणस्स व तमोहो ॥ १६ ॥ [उत्पन्नविमलज्ञाने त्वयि भुवनस्य विगलितो मोहः।
सकलोद्गतसूर्ये वासरे गगनस्येव तमोघः ॥] प्र० वृ०-उप्पन्नत्ति । हे भुवनभर्तः! त्वयि उत्पन्न विमलज्ञाने भुवनस्य मोहो विगलित इति । उत्पन्नं-सकलकर्मपटलमलविगलनादात्मन्येव प्रादुर्भूतं विमलं-निरावरणं लोकालोकप्रकाशकं केवलज्ञानं यस्य स तथा तस्मिन् , एवं विधे त्वयि भुवनस्य-भुवनान्तर्वर्तिभव्यजन्तुजातस्य संसारमोहो विगलितः । यथा सकलोद्गतसूर्ये-परिपूर्णप्रकाशभास्वति वासरेदिवसे सति गगनस्य तमोघः-तमासमूहो विगलयति-विलीयते ॥ इति षोडशगाथार्थः॥१६॥
हे० वि०-केवलमुद्दिश्य स्तुतिमाह-(उप्पन्नत्ति)
हे नाथ! त्वयि उत्पन्नविमलज्ञाने-सञ्जातप्रधानसंवेदने सति, किम् ? विगलितः-विनष्टः । कोऽसावित्याह-मोहः अज्ञानरूपः । कस्येत्याह-भुवनस्य-जगत्रयस्य । अधुनोपमीयतेकस्मिन् कस्येव क इत्याह-सकलोद्गतसूर्ये वासरे-दिवसे गगनस्येव तमओघः, सकलःपरिपूर्णः उद्गतः-उदयं प्राप्तः सूर्यो भानुर्यत्र यस्मिन् वासरे-दिने गगनस्येव-नभस इव तमः(ओघः)-अन्धकारसमूहः ॥ इति गर्भार्थः ॥ १६ ॥
શબ્દાર્થ उप्पन (उत्पन्न )-(पन थयेस.
(उग्गय (उद्गत )-32. विमल (विमल)-विमण, निर्मल.
सूर (सूर्य)-सूर्य. नाण (ज्ञान)ज्ञान, योध.
सयलुग्गयसूरे परिपूर्ण हय पाभ्यो छ सूर्य ने उप्पन्नविमलनाणे-उत्पन्न थयुं छविमणशान न विष सेवा. विषे सेवा
वासरंमि (वासरे )-हिवस. तुमंमि (त्वयि)-तुं.
गयणस्स (गगनस्य )=मशनो. भुवणस्स (भुवनस्य ):विश्वनो.
व (इव) म. विअलिओ (विगलितः)=ी गयो.
तम (तम ) अंध।२. मोहो (मोहः ) मोड, मज्ञान.
ओह (ओघ) समुदाय, समूह, सयल (सकल ) परिपूर्ण
तमोहो-मंधारनो समूह..
પધાર્થ
પ્રભુના કેવળજ્ઞાનને પ્રભાવ
જેમ સંપૂર્ણ સૂર્યોદયવાળે દિવસ હોય ત્યારે આકાશમાં (પ્રસરતા) અંધકારને સમૂહ નાશ પામે છે, તેમ હે નાથ! તને જયારે (સમતિ જ્ઞાનાવરણીય કર્મના ક્ષયથી લેક
૧ તમ અને તમસ એમ બંને શબ્દો છે. જુઓ શ્રીશબ્દરવાકર (કા. ૨,૦૩૮).